Urartu Dönemi'nde bürokrasi ve toplumsal yapı
The social structure and bureaucracy in the Urartian Period
- Tez No: 754263
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ERKAN KONYAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Eski Çağ Dilleri ve Kültürleri, Tarih, Archeology, Ancient Linguistics and Cultures, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Urartu Krallığı, hakim olduğu geniş ve zorlu coğrafyada, yerleşik karakterli kültürel ve siyasal bir dönüşüm gerçekleştirmiştir. Bu dönüşümün belirgin olarak gözlemlendiği merkezler ise sistematik arkeolojik kazısı yapılan krali kentler ve eyalet merkezleridir. Urartu'da merkezi yapıyı oluşturduğu anlaşılan bu kentler ise kalabalık nüfuslara sahip, krali ölçeklerde ekonomik aktivitelere ev sahipliği yapan yerleşmelerdir. Bu durum, zamanla gelişen toplumsal ve bürokratik ihtiyaçlara bağlı olarak yazının kullanılmasını zorunlu kılmıştır. Bu gibi ihtiyaçlar neticesinde ortaya çıkan yazılı belgeler ise bu kentlerin ve Urartu'nun idari ve toplumsal yapısına ilişkin önemli bilgiler edinebilmemizi sağlar. Ancak çeşitli toplumsal roller üzerinden tanımlanabilen bu insan grupları hakkındaki bilgilerimiz yalnızca yazılı kaynaklar değil arkeolojik veriler aracılığıyla da günümüze ulaşmıştır. Yazılı ve arkeolojik veriler ise yaklaşık 200 yıl varlık gösteren Urartu siyasi otoritesinin başarılı olmasının ardında organize bir askeri yapının varlığına işaret eder. Bu konuda bilgi veren kaynakları ise ordunun ana hatlarıyla savaş arabaları, süvariler ve piyadelerden oluştuğunu anlatmaktadır. Urartu ordusundaki bu askeri sınıflar, bulundukları konuma göre ise krali kentlerde bulunan merkezi ordu mensupları ve eyaletlerden toplanan taşra birlikleri olmak üzere iki ana başlıkta değerlendirilebilir. Taşra kuvvetleri aynı zamanda bulundukları bölgede Urartu ülkesinin sınırlarını koruduğu gibi, daha güvenli iç kesimlerde bulunan krali şehirler ise büyük oranda dönemsel bir askeri yapıya sahiptir. Urartu toplumunu ve devlet yapısını anlayabilmenin bir diğer koşulu ise, bulunduğu bölgede öncüsüz bir şekilde ortaya çıkan krallık yapısının oluşturulmasındaki en önemli araçlardan birisi olan tehciri ve toplumsal yapı arasındaki doğrudan ilişkiyi anlayabilmektir. Yazılı kaynaklarda yüzbinlere ulaşan tehcir miktarları detaylı olarak değerlendirildiğinde, krallığın üzerine bina edildiği toplumsal yapının çok daha net anlaşılması mümkün olabilecektir.
Özet (Çeviri)
The Urartian Kingdom has carried out a cultural and political transformation with a settled character in the wide and difficult geography it dominates. The centers where this transformation is clearly observed are the royal cities and provincial centers where systematic archaeological excavations were made. These cities, which are understood to form the central structure in Urartu, are settlements with large populations and hosting economic activities on royal scales. This situation necessitated the use of writing, depending on the social and bureaucratic needs that developed over time. Written documents that emerged as a result of such needs enable us to obtain important information about the administrative and social structure of these cities and Urartu. However, our knowledge about these human groups, which can be defined through various social roles, has reached our day not only through written sources but also through archaeological data. Written and archaeological data point to the existence of an organized military structure behind the success of the Urartian political authority, which has existed for about 200 years. The sources that give information on this subject, on the other hand, explain that the army consists mainly of chariots, cavalry and infantry. These military classes in the Urartian army can be evaluated in two main headings according to their position: the members of the central army in the royal cities and the provincial units collected from the provinces. At the same time, the provincial forces protect the borders of the Urartian country in the region they are in, while the royal cities in the safer interior have a mostly periodic military structure. Another condition for understanding the Urartian society and state structure is to understand the direct relationship between relocation and social structure, which is one of the most important tools in the formation of the kingdom structure that emerged without a leader in the region. When the amount of deportations reaching hundreds of thousands in written sources is evaluated in detail, it will be possible to understand the social structure on which the kingdom was built much more clearly.
Benzer Tezler
- Urartu Dönemi kemik eserleri
Bone objects of Urartian Period
DİLARA DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAFET ÇAVUŞOĞLU
- Van Müzesi'nde bulunan Urartu Dönemi eser eklentileri
Urartu Period additional found in Van Museum
YUNUS YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ArkeolojiVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İSMAİL COŞKUN
- Erzurum Arkeoloji Müzesi'nde bulunan Urartu Dönemi'ne ait madeni bilezikler ve pazıbentler
Metallic bracelets and armlets belonging to Urartian period in Erzurum Archaeology Museum
OSMAN EMRE KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
ArkeolojiÇukurova ÜniversitesiArkeoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. K. SERDAR GİRGİNER
- İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde bulunan Urartu Dönemi'ne ait bronz at koşum takımları
Bronze horse harnesses from the Urartian Period are located at Istanbul Archeology Museums
HİLAL NURTAÇ TOR