Anadolu Selçuklu Devleti'nde dârüşşifâ ve hamam kültürü
Hospital and bath culture in the Anatolian Seljuk State
- Tez No: 754436
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR TUĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bingöl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Anadolu bulunduğu konum itibariyle birçok devletin sahip olma isteği olan bir bölge olmuştur. Anadolu'ya en çok sahip olmak isteyenlerden biri de Türker'dir. Türklerin Anadolu'ya gelişi çok eski dönemlere dayandırılmıştır. Lakin bu konuda en önemli adımlar Büyük Selçuklu Devleti döneminde atılmıştır. Tuğrul- Çağrı beyler ile Anadolu'ya girmek için başlayan süreç özelikle Malazgirt Zaferi ile amacına ulaşmıştır. Anadolu'da başta Büyük Selçuklu Devletine bağlı daha sonra 1075'te İznik'te tam anlamıyla bağımsızlığını kazanan Anadolu Selçuklu Devleti kurulmuştur. Anadolu Selçuklu Devleti kurulduktan sonra bölgede önemli bir güç haline gelmek için Bizans ve Ermeni Devleti gibi pek çok devlet ile mücadele etmiştir. Önemli bölgelere sahip olmayı başarmıştır. Siyasi zaferler ile birlikte kültür ve medeniyet açısından da gelişim sağlanmıştır. Sağlık insanoğlunun varlığından beri her zaman önemini korumuştur. Sağlığın korunması ve hastalıkların iyileştirilmesi amacıyla insanlar sağlık kurumları meydana getirmek istemişlerdir. Bu kurumlar bazen bir tapınak, bazen bir çadır veya bu amaç için yapılmış bir dârüşşifâ olmuştur. Anadolu Selçuklu Devleti öncesinde dârüşşifâ kültürü Müslüman Türk devletlerinden Tolunoğlu Devleti, Karahanlı Devleti ve Büyük Selçuklu Devleti gibi Türk devletlerinde büyük gelişmeler göstermiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'nde dârüşşifâlar oldukça yaygındır. Özellikle darüşşifa olarak yapılanlar ( Gevher Nesibe Darüşşifası, I. İzzeddin darüşşifası gibi) veya farklı bir görevi olupX darüşşifa hizmeti verenler ( Karatay Medresesi, Miskinler-Sırçalı Tekkesi gibi) pek çok yapıların varlığı bilinmektedir. Darüşifalarda ilaçlar, tedavi yöntemleri (su, müzik ile tedavi gibi), hem eski öğrenilen tıp bilgileri ile hem de yeni deneyimler kazanarak öğrenci yetiştiren teorik ve uygulamalı özellikleri barındıran Anadolu Selçuklu tababeti teşekkül ettirilmiştir. İnsanlar sağlığını korumak veya temizlenme ihtiyacından dolayı suya her dönemde yakın olmak istemişlerdir. Yıkanma, temizlenme ihtiyacı insanın vazgeçilmezi olunca bu ihtiyaç çerçevesinde banyo, hamam, kaplıca gibi yapılar yapmışlardır. Türklerin geçmişten gelen temizlik özellikleri İslâm ile birlikte sosyal devlet anlayışıyla bağdaştırılarak ücretsiz hamam ve kaplıcalar inşa etme veya olan yapıları onarma yoluna gitmişlerdir. Anadolu Selçuklu Devleti'nde hamam ve kaplıca kültürü gelişmiştir. Hamamlar kervansaraylar içerisinde (Tuzluhisar Sultan Hanı Hamamı gibi), darüşşifanın içerinde (Sultan Hamamı gibi ) veya kalenin içerinde (Alara Kalesi Hamamı, İç Kale Hamamı gibi) ya da sadece hamam amacıyla kurulan (Külük Hamamı) örneklere rastlanılmıştır. Kaplıcalarda Anadolu Selçuklu Devleti'nde hem turistik açıdan hem de gelişme açısından önemli olup Karakurt kaplıcası, Ilgın Kaplıcası en bilinenlerden olmuştur. Anadolu Selçuklu devletinde hastalıkların tedavi yollarından en önemlilerinden biri de su olmuştur. Su ile hamam ve kaplıcalarda yıkanmak suretiyle bazen de su sesini dinletmek veya suyu izletmek suretiyle tedavi yapmışlardır. Su ile tedavi hususunda başarılı oldukları görülmüştür
Özet (Çeviri)
Due to its location, Anatolia has become a region that many states desire to own. One of those who want to own Anatolia the most is Türker. The arrival of the Turks in Anatolia dates back to ancient times. However, the most important steps in this regard were taken during the Great Seljuk State. The process that started with Tuğrul- Çağrı bey to enter Anatolia reached its goal especially with the Manzikert Victory. In Anatolia, the Anatolian Seljuk State was founded, which was initially affiliated to the Great Seljuk State and later gained its full independence in Iznik in 1075. After the Anatolian Seljuk State was established, it struggled with many states such as Byzantium and Armenian State to become an important power in the region. It has succeeded in owning important regions. Along with political victories, development has also been achieved in terms of culture and civilization. Health has always maintained its importance since the existence of human beings. In order to protect health and cure diseases, people wanted to create health institutions. These institutions were sometimes a temple, sometimes a tent or a hospital built for this purpose. Before the Anatolian Seljuk State, the darüşşifa culture showed great developments in Turkish states such as the Tolunoğlu State, the Karahanlı State and the Great Seljuk State, which are among the Muslim Turkish states. Darüşşifas are quite common in the Anatolian Seljuk State. It is known that there are many structures, especially those built as darüşşifa (such as Gevher Nesibe Hospital, I. İzzeddin hospital) or those who have a different mission and provide hospital (such as Karatay Madrasa, Miskinler-Sırçalı Lodge). The Anatolian Seljuk medicine, which includes medicines, treatment methods (such as treatment with water, music), both the old learned medical knowledge and the theoretical and applied features that train students by gaining new experiences, was established in hospitals. People wanted to be close to water at all times due to the need to protect their health or to be cleaned. When the need for washing and cleaning became indispensable for people, they built structures such as baths, baths and spas within the framework of this need. The cleaning features of the Turks from the past were associated with the understanding of the social state together with Islam, and they went to build free baths and spas or repair the existing structures. The bath and spa culture developed in the Anatolian Seljuk State. Examples have been found in the baths inside the caravanserais (such as Tuzluhisar Sultan Hanı Bath), in the hospital (such as the Sultan Bath), or inside the castle (such as Alara Castle Bath, İç Kale Bath) or only for bathing purposes (Külük Bath). The thermal springs were important both in terms of tourism and development in the Anatolian Seljuk State, and Karakurt and Ilgın Thermal Springs were among the most well-known In the Anatolian Seljuk state, one of the most important ways of treating diseases was water. They performed treatment by bathing with water in baths and hot springs, and sometimes by listening to the sound of water or by watching the water. It has been observed that they are successful in treatment with water
Benzer Tezler
- Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye Vekaleti'nden Sağlık Bakanlığı'na (1920-2000)
From the Ministry of Health and Social Assistance to the Ministry of Health (1920-2000)
GÜRKAN TEKİN
Doktora
Türkçe
2011
Sağlık Kurumları YönetimiAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN
- Türkiye Selçuklularında XIII. yüzyıldaki tıbbi gelişmeler
The medical developments in Turkey Seljuks in XIII. century
ERHAN YOSKA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
TarihErciyes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ALİ AKTAN
PROF.DR. ÖZCAN AŞÇIOĞLU
- Tarihi Sivas Behram Paşa Han binasının restore edilerek butik otel olarak işlev kazandırılması
Tari̇hi̇ Si̇vas Behram Paşa Han bi̇nasinin restore edi̇lerek buti̇k otel olarak i̇şlev kazandirilmasi
SAMET GÜNHAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İç Mimari ve DekorasyonHaliç ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. JÜLİDE EDİRNE
- Anadolu Selçuklu Melikeleri ve onların devlet ve toplum hayatındaki rolleri
Anatolian Seljuk Melikes and their roles in state and society
KÜBRA DUMAN
- Anadolu Selçuklu Devleti'nde kent kültürü: Erzurum örneği
Urban culture in Anatolian Seljuq Empire: Case of Erzurum
YAVUZ SELİM ALTINOK