Criticising architectural criticism on the basis of morality
Mimari eleştiriyi ahlak üzerinden eleştirmek
- Tez No: 754519
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR DİNÇ KALAYCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Tez, mimarlık uygulamalarının iyileştirilmesi için mimarlık eleştirisinin onemli olduğu ve söz konusu eleştirinin“etik olma”/“etik barındrma”bağlamında sorgulanması gerekliliği fikrine dayanmaktadır. Sorgulama, güncel sorunlar karşısında, yabancılaşmaya başlayan bir mimarlık pratiği ve giderek azalan etik kaygılar nedeniyle mimarlık eleştirisinin de bu konuya özel bir önem ve değerle eğilmesini zorunlu kılmaktadır. Araştırma, mimarlık eleştirisinin sorunlarını ve eleştiri metinlerinin yine etik bağlamında nasıl değerlendirilebileceğini belirlemek için bir yöntem sunar. Yöntem, altı değerlendirme aracından oluşur: 'Neden ve sonuç', 'Yeniden inşa etme', 'Önyargı(lılık)', 'Ahlak değeri', 'Etki değeri' ve 'Araçsallık'. Araçların detaylı değerlendirilebilmesi için bu altı aracın her birinin alt maddelerini içeren bir değerlendirme tablosu oluşturulmuştur. Maddeler, eleştiri eserlerinin etik açıdan performanslarını yorumlayabilme olanağı tanımaktadır. Mimarlık Dergisi'nde 2017-2022 (son 5 yıl) yılları arasında yayınlanmış olan 32 eleştiri metnine odaklanılır. Değerlendirme işlemi için tez,“SELF”olarak adlandırdığı bir araştırmacı/yorumlayıcı karakterin varlığını ve bukarakterin değerlendirme araçlarını kendi bakış açısıyla yorumlaması ve araçları içselleştirerek bir kılavuz olarak kullanmasını önerir. Bu tezde“SELF”karakterinin makaleleri nasıl değerlendirdiğini göstermek için makaleler Wayne Attoe (1979)'nin sınıflamasına uygun olarak üç kategoride sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırma sonucunda her eleştiri türünden değerlendirme tablosundaki maddelerden en fazlasını içeren birer eleştiri yazısı 6 araç bağlamında detaylı olarak okunur, SELF'in okuma ortamı da bu yolla ifşa edilmiş olur. Diğer 29 makalenin okuması da aynı şekilde yapılır, ancak tezde bir sonuç tablo olarak ifade edilir. Sonuçlar, Mimarlık Dergisi'nin son 5 yılki eleştiri makalelerinin etik bağlamındaki genel tutumun, mimar- mimar olmayan arasındaki mesafeye çevre ve iklim bağlamındaki genel kaygılara, kullanım konforu konularına, yapım öncesi ve yapım sürecine, sonuç ürünle yüzleşen toplumun tepkilerine ve ürünün biçimlenmesine etki eden aktörlere görece daha az hassas olduğu yönündedir. Tezde sunulan araçlar ve yöntem, mimarlık pratiğinin eleştiri üzerinden geliştirilmesine yönelik birer önerme niteliğindedir.
Özet (Çeviri)
The thesis is based on the idea that architectural criticism is important for the improvement of architectural practices and that this criticism should be questioned in the context of“being ethical”/“having ethics”. Inquiry necessitates that architectural criticism should focus on this issue with a special importance and value due to an architectural practice that has begun to become alienated in the face of current problems and ethical concerns that are gradually decreasing. The research offers a method to identify the problems of architectural criticism and how critical texts can be evaluated in the context of ethics. The method consists of six evaluation tools: 'Cause and effect', 'Reconstruction', 'Biased(ness)', 'Moral value', 'Impact value' and 'Toolness'. In order to evaluate the tools in detail, an evaluation chart containing the items of each of these six tools was created. The items provide an opportunity to interpret the ethical performances of critical works. Thesis focuses on 32 criticism texts published in the Mimarlık Journal between 2017-2022 (last 5 years). For the evaluation process, the thesis proposes a researcher/interpretive character that is named“SELF”and that this character interprets the evaluation tools from his/her own perspective and internalizes the tools and uses them as a guide. In this thesis, the articles are classified in three categories in accordance with the classification of Wayne Attoe (1979) to show how the“SELF”evaluates the articles. As a result of this classification, a sample article containing the most items in the evaluation table for each type of criticism is read in detail in the context of 6 tools, and the reading environment of SELF is revealed in this way. The reading of the other 29 articles is done in the same way, but the result is expressed as a table in the thesis. The results show that the general attitude in the ethical context of the criticism articles of the Mimarlık Journal of the last 5 years is relatively less sensitive to the gap between the architect and the non-architect, the general concerns in the context of the environment and climate, the issues of usage comfort, the pre-production and construction process, the reactions of the society facing the final product and the actors that affect the shaping of the product. The tools and method presented in the thesis are suggestions for the development of architectural practice through criticism.
Benzer Tezler
- Mimari tasarım stüdyo eğitiminde iletişim
Communication art architectural design studio education
LEVENT ARIDAĞ
Doktora
Türkçe
2005
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜRKAN ULUSU URAZ
- Mimarlık eleştirisi üzerine geliştirilen metot yaklaşımının 1985 sonrası İstanbul binalarında uygulanması
Başlık çevirisi yok
YASEMİN GÜRSOY
- Contextualizing 'context' in architectural theory via a conceptual model
Mimarlık kuramında bir kavramsal model ile bağlamı bağlamsallaştırmak
EDANUR KILIÇ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YÜKSEL DEMİR
- Özel ve kamusal eşiğindeki ara durumların yeniden üretimi
Reproduction of intermediary circumstances on the threshold of private and public
BURÇE KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SIDIKA ASLIHAN ŞENEL
- Kuir okuma: Dijital değerlerin mimarlık üretimlerinde potansiyelleri
Queer reading: The potential of digital values in architectural productions
FEYZA ÇINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI
DR. SEVGİ TÜRKKAN SROKA