Ortaokul öğretmenlerinde örgütsel muhalefetin işe yabancılaşma üzerine etkisi: Ankara örneği
The impact of organizational dissent on work alienation in middle school teachers: Ankara example
- Tez No: 756177
- Danışmanlar: PROF. DR. FEYZİ ULUĞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Bu çalışmada ortaokul öğretmenlerinin örgütsel muhalefet ile işe yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca örgütsel muhalefetin işe yabancılaşma üzerine etkisi incelenmiştir. Araştırma nicel türde olup ilişkisel tarama modelinde yapılandırılmıştır. Araştırma evrenini, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Ankara ili merkez ilçelerinde bulunan devlet ortaokullarında görev yapan 16242 öğretmen oluşturmaktadır. Tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 408 ortaokul öğretmeni ile anket uygulaması yapılmıştır. Çalışmada öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışlarını belirlemek için Özdemir (2010) tarafından geliştirilen“Örgütsel Muhalefet Ölçeği”nin“Muhalif Davranışlar”bölümü kullanılmıştır. İşe yabancılaşma düzeylerini belirlemek için ise Elma (2003) tarafından geliştirilen“İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin İşe Yabancılaşması Ölçeği”kullanılmıştır. Ayrıca demografik özellikler içeren“Kişisel Bilgiler Formu”da ankete eklenmiştir. Veri çözümlemelerinde betimsel istatistik yöntemlerinden minimum, maksimum, ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmış, yorumlamalar için ortalamalar 1-5 ranjında ölçeklendirilmiştir. Değişkenler arası farklılıkların incelenmesi amacıyla Kruskal Wallis H testi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Örgütsel muhalefet ile işe yabancılaşma arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amacıyla Sperman korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Örgütsel muhalefet ve alt boyutlarının, işe yabancılaşma üzerindeki etkisinin incelenmesi amacıyla da parametrik olmayan regresyon analizi yapılmıştır. Analizler için SPSS ve R programları kullanılmıştır. Araştırma sonucunda ortaokul öğretmenlerinin örgütsel muhalefet algılarının da işe yabancılaşmaya ilişkin algılarının da“Nadiren”düzeyinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Örgütsel muhalefete ilişkin cinsiyet değişkenine göre haber uçurma ve açık muhalefet alt boyutunda, mezuniyet durumu değişkenine göre açık muhalefet alt boyutunda ve kıdem değişkenine göre örtük muhalefet alt boyutunda anlamlı farklılıklar saptanmıştır. İşe yabancılaşmaya ilişkin yaş değişkenine göre tüm alt boyutlarında, kıdem değişkenine göre ise güçsüzlük, anlamsızlık ve yalıtılmışlık alt boyutlarında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Öğretmenlerin örgütsel muhalefet davranışları ile işe yabancılaşmaları arasında pozitif yönlü ve düşük düzeyde anlamlı bir ilişki belirlenmiştir. Toplam örgütsel muhalefet, açık muhalefet ve örtük muhalefet boyutları ile işe yabancılaşmanın okula yabancılaşma alt boyutu arasında ise negatif yönlü ilişki saptanmıştır. Örgütsel muhalefetin, işe yabancılaşmanın yaklaşık %93'ünü açıkladığı ve işe yabancılaşmanın anlamlı bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to determine the relationship between middle school teachers' organizational dissent and their work alienation levels. In addition, the impact of organizational dissent on work alienation was examined. The research is quantitative and structured in the relational scanning model. In the 2020-2021 academic year, 16242 teachers working in state secondary schools in the central districts of Ankara province participated in this research. A questionnaire was applied to 408 secondary school teachers determined by stratified sampling method. In the study, the“Dissident Behaviors”section of the“Organizational Opposition Scale”developed by Özdemir (2010) was used to determine the organizational dissent behaviors of educators. In order to determine the levels of work alienation, the“Primary School Teachers' Work Alienation Scale”developed by Elma (2003) was used. Moreover, the“Personal Information Form”containing demographic characteristics was added to the survey. In data analysis, minimum, maximum, mean and standard deviation values were calculated from descriptive statistical methods, and the averages were scaled in a range of 1-5 for interpretations. Kruskal Wallis H test and Mann Whitney U test were used to examine the differences between variables. In order to establish the relationship between organizational dissent and work alienation, the Sperman correlation coefficient was calculated. Non-parametric regression analysis was also conducted to examine the effects of organizational dissent and its sub-dimensions on work alienation. SPSS and R programs were used for analysis. As a result of the research, it was concluded that both the organizational dissent perceptions of middle school teachers and their perceptions of work alienation were at the level of“Rarely”. Significant differences were found in the sub-dimension of whistleblowing and open opposition according to the gender variable, in the sub-dimension of open dissidents according to the graduation status variable, and in the sub-dimension of implicit opposition according to the seniority variable. Significant relationships were found in all sub-dimensions of work alienation according to the age variable, and in the sub-dimensions of powerlessness, meaninglessness and isolation according to the seniority variable. A positive and low-level significant relationship was determined between teachers' organizational dissent behaviors and their work alienation. A negative relationship was found between the dimensions of total organizational opposition, explicit opposition and implicit opposition, and the alienation from school sub-dimension of work alienation. It was concluded that organizational dissent explained approximately 93% of work alienation and was a significant predictor of work alienation.
Benzer Tezler
- Öğretmen algılarına göre örgütsel muhalefet ile örgütsel dışlanma arasındaki ilişki
The relationship between organizational dissent and organizational ostracism according to teacher perceptions
ÖZNUR YOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMED ZİNCİRLİ
- Örgütsel güç oyunları ve örgütsel muhalefet arasındaki ilişki
The relationship between organizational political games and organizational dissent
TEZCAN KORUCUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKNUR ŞENTÜRK
- Öğretmenlerin izlenim yönetimi taktikleri, örgütsel muhalefet düzeyleri ile öznel iyi oluş durumları arasındaki ilişki
The relationship between the teachers' impression management tactics, organizational dissent and subjective well-being
RÜVEYDA ENGİNAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAT ELMA
- Örgütsel muhalefete ilişkin öğretmen görüşleri
Teachers' views on organizational dissent
TİJEN AKADA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR BEYCİOĞLU
- Okul müdürlerinin yönetim felsefeleri ile öğretmenlerin örgütsel muhalefet algıları arasındaki ilişki
The relationship between school principals' management philosophy and teachers' perceptions of organizational dissent
MEHMET YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN TANRIÖĞEN