Ahmed-i Hânî'nin tevhid anlayışı
Amedi Hani's understanding of tawhid
- Tez No: 756504
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT AKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Kelâmî, tasavvufî ve felsefî bir kişiliğe sahip olan Ahmed-i Hânî (ö. 1119/1707), düşünceleriyle 17. yy. ve günümüze ışık tutmuştur. Arapça, Farsça, Kürtçe ve Türkçe'yi iyi bir şekilde bilen Hânî, bunu eserlerinde çok dakik bir şekilde işlemiştir. Fıkhî mezhep olarak Şâfiî, itikadî mezhep olarak da Sünnî/Eş'arî mezhebini takip eden Hânî, tasavvufta ise Nakşibendî tarikatına mensuptur. Tasavvuf açısından vahdet-i vücûd anlayışını eleştiren Hânî, bu anlayışını Tanrı tasavvuru ve tevhid anlayışına yansıtmıştır. Felsefî ve kelâmî bir kişiliğe sahip olan Hânî, din felsefesi ve İslâm inancındaki tevhid konusuyla ilgilenerek buna eserlerinde yer vermiştir. Eserlerinde insanın iradesine dikkat çekerek Cebriyecî bir anlayıştan uzak durmaya çalışmıştır. Hânî, Mem û Zîn, Nubihara Biçukan (Küçüklerin İlkbaharı), Akidea İmane (İman Akideleri), Divan gibi eserleriyle öne çıkmış, Allah'ın varlığı ve tevhide dair görüşlerini bu eserlerde dile getirmiştir. Hânî, Mem û Zîn adlı eserinde, beşerî aşkın, ilâhî aşka nasıl dönüştüğünü felsefî bir yöntemle dile getirmekle birlikte tevhid inancına dair görüşlerini de burada zikretmiştir. Özellikle Akidea İmane adlı eserinde Eş'arî kimliğini ve kelâmî görüşlerini dile getiren Hânî, bazı eserlerini çocuklara verdiği önemden dolayı edebî üslubundan da vazgeçmeyerek basit bir dille yazmıştır. Bu çalışmada Hânî'nin eserlerinden yola çıkarak Allah'ın varlığı, birliği ve tevhid inancı hakkındaki görüşleri incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
Ahmed-i al-Khani (d. 1119/1707), who has a theological, mystical and philosophical personality, is the 17th century. and shed light on the present. Al-Khani, who knows Arabic, Persian, Kurdish and Turkish very well, handled this in his works very punctually. Al-Khani, who follows the Shafii sect as a fiqh sect, and the Sunni/Ash'ari sect as a creed, is a member of the Naqshbandi sect in Sufism. Al-Khani, who criticizes the understanding of unity of existence in terms of Sufism, reflected this understanding to the understanding of God and tawhid. Al-Khani, who has a philosophical and theological personality, was interested in the subject of tawhid in the philosophy of religion and Islamic belief and included this in his works. In his works, he tried to stay away from a Cebriyean understanding by drawing attention to the will of man. Al-Khani came to the fore with his works such as Mem û Zîn, Nubihara Biçukan (Spring of the Little Ones), Aqidea Imane (The Faith of Faith), Divan, and expressed his views on the existence of Allah and tawhid in these works. Al-Khani, in his work called Mem û Zîn, mentions his views on the belief of tawhid, along with philosophically expressing how human love turns into divine love. Al-Khani, who expressed his Ash'ari identity and theological views, especially in his work called Aqidea Imane, wrote some of his works in a simple language by not giving up on his literary style because of the importance he gave to children. In this study, al-Khani's views on the existence, unity and belief in oneness of God were examined based on his works.
Benzer Tezler
- Ahmed-i Hânî'nin hayatı eserleri ve tasavvufî düşüncesi
Ahmad Khani: His life, works, and the concept of sufism
FAZIL YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERZENDE İDİZ
- Regezên çîrokê di Mem û Zîna Ehmedê Xanî da
Ahmed-î Hanî'nin Mem u Zin'inde hikâye unsurları / Components in Mam and Zeen story of Ahmedi Khani
SIPAN SALİM HASAN HASAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
Doğu Dilleri ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESİM SÖNMEZ
- Ahmed-i Hânî ve kelam ilmindeki yeri
Ahmed-i̇ Hânî and the science of kalam
HÜSNÜ TURGUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET CÜNEYT GÖKÇE
- Evaluation of folk beliefs formed around Ahmed-i Hânî tomb in terms of collective memory
Ahmed-i Hânî Türbesi etrafında oluşan halk inançlarının toplumsal hafıza açısından değerlendirilmesi
SEMANUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSA ÖZTÜRK
- Nûbıhârâ Bıçûkân isimli ilk Arapça-Kürtçe sözlük çalışmasının muhteva analizi
A content analysis of the first Arabic-Kurdish dictionary work named Nubihârâ Biçûkân
MUSA ŞINEĞO
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OSMAN YILMAZ