Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı alan ve almayan çocukların sosyal işlevsellik, zihin kuramı, duygu tanıma, duygu düzenleme ve yönetici işlevler açısındankarşılaştırılması
Comparison of children with and without attention deficit and hyperactivity disorder in terms of social functioning, theory of mind, emotion recognition, emotion regulation and executive functions
- Tez No: 757414
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖZDEN YALÇINKAYA ALKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu araştırmada DEHB tanılı çocukların sosyal işlevsellik sorunlarıyla ilişkilendirilen zihin kuramı, duygu tanıma, duygu düzenleme ve yönetici işlev becerilerinin değerlendirilmesi; DEHB tanısı almamış olan sağlıklı çocuklarla karşılaştırılması ve bu faktörlerin içerisinden sosyal işlevselliği yordayan faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 6-10 yaş arası, çocuk ve ergen psikiyatri kliniğinde DEHB tanısı ile takip edilen, zeka geriliği bulunmayan 46 çocuk (x=8.13, ss=1.08) ile herhangi bir psikolojik bozukluk tanısı almamış, zeka geriliği bulunmayan ve cinsiyet, yaş gibi değişkenler açısından eşitlenmiş 45 çocuk (x=8.07, ss=1.07) oluşturmaktadır. Katılımcılardan bilgi toplamak için 6-18 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği, Conners Anne-Baba Derecelendirme Ölçekleri Yenilenmiş Uzun Formu, Stroop Testi, Sally-Ann Testi, Çikolata Testi, Gözlerden Zihin Okuma Testi-Çocuk Versiyonu, Duygu Ayarlama Ölçeği ve Wisconsin Kart Eşleme Testinden yararlanılmıştır. Grupların sosyal işlevsellik düzeyi, duygu tanıma, duygu düzenleme becerilerini karşılaştırılması için bağımsız gruplar t testi; zihin kuramı becerilerinin karşılatırılması için ki kare bağımsızlık testi; yönetici işlev becerileri arasındaki farkın karşılaştırılması için bağımsız gruplar t testi ve çoklu varyans (MANOVA) analizi kullanılmış ve değişkenler arası korelasyonlar hesaplanmıştır. Çocuklarda sosyal işlevselliği yordayan değişkenlerin değerlendirilmesinde çoklu hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda DEHB tanılı grubun sağlıklı kontrollere göre daha fazla sosyal sorun yaşadığı, zihin kuramı becerilerinin daha kötü, duygu tanıma performanslarının ve duygu düzenleme becerilerinin daha düşük olduğu belirlenmiştir. Dikkat, ketleme, planlama ve organize etme alanlarında DEHB tanılı grup sağlıklı kontrollerden daha çok sorun yaşarken; perseverasyon ve kavramsal irdeleme açısından anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Her iki grubun dahil edilerek, sosyal işlevselliği yordayan değişkenlerin belirlendiği regresyon analizinin sonuçları DEHB olup olmama ve duygu düzenlemenin sosyal işlevselliği yordadığını göstermektedir. Araştırma bulguları ilgili alanyazın çerçevesinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to evaluate the theory of mind, emotion recognition, emotion regulation and executive function skills which are associated with social functioning problems of children with ADHD and to compare them with healthy children who were not diagnosed with ADHD. At the same time, the factors that predict social functioning will be determined. The sample of the study consists of 46 children aged 6-10, who were without mental retardation and followed up in the child and adolescent psychiatry clinic with the diagnosis of ADHD, and 45 children who were not diagnosed with any mental disorder, were not mentally retarded, and were equal in terms of gender and age. Child Behavior Checklist, Conners' Parent Rating Scale- Revised/ Long Form, Stroop Test, Sally – Ann Task, Chocolate Bar Task, Child Form of Reading the Eyes in the Mind Test, Emotion Regulation Checklist , Wisconsin Card Sorting Test were utilized in the study. Independent groups t-test was used to compare the social functionality, emotion recognition, and emotion regulation skills of the ADHD group and healthy controls, the chi-squared test was used to compare the theory of mind, and independent groups t test and multiple variance analysis (MANOVA) were used to compare the difference between executive function skills. In addition, correlations between variables were calculated. Multiple hierarchical regression analysis was used to evaluate the variables predicting social functioning in children. As a result of the analysis, it was determined that children with ADHD had more problems in social functionality, theory of mind, emotion recognition, emotion regulation, attention, inhibition, planning and organization than the healthy controls, but there was no significant difference in terms of perseveration and conceptual deliberation. The results of the regression analysis performed to determine the variables that predicted the social functionality of the whole sample show that the presence of ADHD and emotion regulation predict social functionality. The research findings were discussed within the framework of the related literature.
Benzer Tezler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan ve olmayan çocukların akran zorbalıklarının incelenmesi
Investigation of peer bullying of children with and without diagnosis of attention deficit and hyperactivity disorder
SEMİHA HİLAL MERCANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN GÜRSOY
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı almış ve almamış çocukların duygu ayarlama, anne baba tutumları, annenin DEHB belirti ve bilgi düzeyinin incelenmesi
An evaluation of the children with and without attention deficit and hyperactivity disorder in relation to emotion regulation, parental attitudes, maternal ADHD and maternal knowledge
NİLÜFER KESER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE GÜL KAPÇI
- DEHB'li çocuğa sahip olan ve olmayan annelerin öfke kontrolü ve stresle başa çıkma becerilerinin karşılaştırılması
Comparison of anger management and stress coping strategies among mothers of children with or without ADHD
EREN TRABZON
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiBeykent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. SAMURAY ÖZDEMİR
- Çocuklardaki dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı ile annelerdeki depresyon düzeyi arasındaki ilişki
The relation between the level of depression of mothers and the attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in their children.
NAZLI DENİZ ÖZPOLAT
- Dislektik bireylerin ebeveynlerinde dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve psikiyatrik belirtiler
Psychiatric symptoms and attention deficit hyperactivity disorder in the parents of dyslexic individuals
SEVAL PALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikiyatriBeykent ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KEREM DOKSAT