Konya Mevlânâ Külliyesi
Konya Mevlânâ Complex
- Tez No: 757696
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ALKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Mutasavvıf, mütefekkir ve şair kimliği ile ön plana çıkan Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'nin tasavvufî düşüncesi temel alınarak vücuda getirilen Mevlevî Tarikatı, mürşid olarak kabul edilen Mevlânâ'nın vefat etmesiyle türbesinin etrafında kendi soyundan gelenler ve müridleri tarafından kurulup geliştirilmiştir. Böylece ilk tohumları atılan Mevlevîlik Tarikatı, Konya Mevlânâ Külliyesi (Âsitânesi)'nden dünyanın birçok yerine mevlevîhâneler yoluyla yayılmıştır. Tıpkı Babası Sultânü'l-Ulemâ Bahâeddîn Veled gibi Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî de toplumun üst tabakasına mensup sultân, ricâl ve ulemâ ile yakın ilişkiler ağı kurmuştur. Mevlevîliğin hızlı bir şekilde kurulup dünyanın birçok yerine yayılarak buralardaki varlığını uzun süre koruyabilmesinin en önemli sebeplerinden biri de budur. Bu anlayış, Bahâeddîn Veled ve Mevlânâ'nın mirası gibi kabul görmüş, Mevlânâ'dan sonra postnişîn olan Çelebi Efendiler tarafından da benimsenmiştir. Bu durum, zamanla Celâlîye Evkâfı olarak adlandırılan tamamen Çelebi Efendilerin kontrolünde bulunan ve müstesnâ bir idare ile yönetilen zengin bir iktisâdî kaynağın ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Bu çalışmanın üç önemli ayağını merkezî otorite Celâlîye Evkâfı ve Mevlânâoğulları olarak saymak mümkündür. Celâlîye Evkâfı, merkezî otorite ve Mevlânâoğulları arasındaki kesişim noktasını oluşturmaktadır. Bu çalışma, söz konusu üç unsur arasındaki ilişkiyi Konya Mevlânâ Külliyesi'nin müessese tarihi bağlamında ele almaktadır. Çalışmada Konya Mevlânâ Külliyesi'nin kuruluş, gelişme ve tekâmül süreci, külliyenin fizikî yapısının geçirdiği tamirâtlar, külliyenin idarî ve iktisâdî yapısı üzerinde durulmuştur. Ayrıca Konya Mevlânâ Külliyesi'nin merkezî otorite ile ilişkisi ve külliyenin Konya şehir kimliği üzerindeki etkileri konu edilmiştir. Bahsedilen konular, arşiv kaynakları, kronikler ve telif tetkik eserlerden faydalanılarak kaleme alınmıştır.
Özet (Çeviri)
The Mevlevî Sect, which was formed on the basis of the mystical thought of Mevlânâ Jalâleddîn-i Rûmî, who came to the forefront with his sufi, thinker and poet identity, was established and developed by his descendants and followers around his tomb after the death of Mevlânâ, who was accepted as a sheikh. Thus, the Mevlevî Sect, whose first seeds were planted, spread from Konya Mevlânâ Complex (Âsitâne) to many parts of the world through Mevlevî Lodges. Just like his father, Sultânu'l-Ulemâ Bahâeddîn Veled, Mevlânâ Jalâleddîn-i Rûmî also established a network of close relations with the sultans, dignitaries and ulema who were members of the upper strata of the society. This is one of the most important reasons why the Mevlevîsim was quickly established and spread to many parts of the world and preserved its existence for a long time. This understanding was accepted as the legacy of Bahâeddîn Veled and Mevlânâ, and was adopted by the Çelebi Efendis after Mevlânâ. This situation led to the emergence of a rich economic resource, which was called Jalâlîye Evkâfi, completely under the control of Çelebi Efendis and managed with an exceptional administration. It is possible to count the three important pillars of this study as the central authority Jalâlîye Evkâfi and Mevlânâ sons. Jalâlîye Evkâfi constitutes the intersection point between the central authority and Mevlânâ sons. This study deals with the relationship between these three elements in the context of the institutional history of Konya Mevlânâ Complex. In the study, the establishment, development and evolution process of Konya Mevlânâ Complex, the repairs of the physical structure of the complex, the administrative and economic structure of the complex are emphasized. In addition, the relations of Konya Mevlânâ Complex with the central authority and the effects of the complex on Konya's urban identity are discussed. The mentioned subjects have been written by making use of archival sources, chronicles and copyrighted works.
Benzer Tezler
- Kamusal yapıların toplumsal bellekteki yeri: Konya kent merkezi örneği (Alaeddin Mevlana aksı)
The social memory in public buildings: Konya city center example
SEDA ÇAĞLAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
MimarlıkNecmettin Erbakan ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATİH SEMERCİ
- Matrakçı Nasuh'un gözünden bazı Anadolu kentlerinin çözümlemesi
Analysis of some Anatolian cities through the eyes of Matrakçı Nasuh
MESUT YANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sanat Tarihiİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEBNEM PARLADIR
- Anadolu'da Türk mutfak mimarisi ve medeni kullanım eşyaları (18-20. yüzyıl)
Başlık çevirisi yok
EMİNE KARPUZ
Doktora
Türkçe
1996
Sanat TarihiSelçuk ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİ BAŞ
- Seljuk architecture in representation and use:from the late Ottoman Empire to the early Turkish Republic
Temsili ve kullanımı itibariyle Selçuklu mimarisi:Geç Osmanlı İmparatorluğu'ndan erken Türkiye Cumhuriyeti'ne
MICHELLE JOLEANE LYNCH KÖYCÜ
Doktora
İngilizce
2024
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TOMRİS ELVAN ALTAN ALTUĞ
PROF. DR. ALİ UZAY PEKER
- Beylikler Devri mimarisinde celî sülüs ve kûfî yazı türlerinin istif beraberliği
Composition of jeli thuluth and kufic inscription types in the architecture of the period of principalities
SABRİ KAZANLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sanat TarihiMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH ÖZKAFA