Geri Dön

Kamusal yapıların toplumsal bellekteki yeri: Konya kent merkezi örneği (Alaeddin Mevlana aksı)

The social memory in public buildings: Konya city center example

PDF İndir

  1. Tez No: 520638
  2. Yazar: SEDA ÇAĞLAR
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. FATİH SEMERCİ
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Konya, Kent Merkezi, Kamusal Yapılar, Mekân, Toplumsal Bellek, Konya, Center, Public Buildings, Place, Social Memory
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 127

Özet

Toplumsal bellek, toplumun geçmişini günümüz ile bağlarken, mekân ve nesnelerde vücut bulan, kültürle harmanlanıp yoğrulan bir olgudur. Toplumsal belleğin mekân ve kültür ile ilişkisi temel düzeyde ve etkin oranda görülmektedir. Toplumsal belleğin mekâna gereksiniminden dolayı, toplum mekân ve kültürden bağımsız olarak düşünülmemelidir. Toplumsal yaşamın ve toplumsal kültürün yansıdığı, toplumun bireylerinin ortak kullanım alanı olan kamusal yapıların toplumsal bellekteki yeri göz ardı edilmemelidir. Geçmiş, bellekte sürekli yeniden yapılanma süreci içerisindedir. Bu oluşum sürecinin sınırlayıcısı olan insan, mekânların kültürle şekillenmesinde etkin rol oynamaktadır. Bireyler mekânları değiştirirken mekânlar da bireylerin belleğini canlı tutmakta ve kültürü ilelebet yaşatmaktadır. Bu çalışma ile Konya kent merkezinde yer alan, kentlinin ortak kullanım alanı olan kamusal yapıların, kent kullanıcılarının belleğindeki yerini tespit etmek amaçlanmaktadır. Köklü bir geçmişe, çok katmanlı bir yapıya sahip olan Alaeddin-Mevlana aksı, üzerinde yer alan yapılar 1950'li yıllardan itibaren yarım asır içerisinde iki defa şekil değiştirmiştir. Binalar yıkılarak yerlerine yeni binalar yapılmıştır. Konya'da yapılan tahribat günümüze kadar devam etmiştir. Mevlana külliyesine ulaşımın daha kolay ve düzenli hale getirilmesi adına, pek çok nadide eser, yol ve meydan açma sebebi ile yok edilmiştir. Bu değişimin aks üzerindeki, dolayısı ile insanlar üzerindeki etkisine odaklanılmıştır. Çalışma beş ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; tezin amacı ve kapsamından bahsedilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde; tezin kavramsal çerçevesini oluşturan, tanımlara ve kaynak araştırmasına yer verilmiştir. Farklı disiplinlerde değişik açılardan ele alınan toplumsal belleğin bireyle ilişkileri üzerine yoğunlaşılmıştır. Toplumsal belleğin zaman, mekân, tarih şeklinde gruplandırılan hatırlama figürleri alt başlık olarak ayrıca ele alınmıştır. Üçüncü bölümde Konya kent merkezinde Alaeddin-Mevlana aksı, genel özellikleri, tarihsel gelişimi, mimari karakteristiği ve Alaeddin-Mevlana aksı üzerinde bulunan kamu yapıları başlıkları altında incelenmiştir. Konya kent merkezinin, tarihi kimliği, en önemli ulaşım arteri olması, sahip olduğu kamu yapıları ile merkez işlevlerin yoğunluğu, erişebilirliği çok yüksek bir alan olması gibi genel özeliklerinden ayrıntılı olarak bahsedilmiştir. Tarihsel gelişim başlığı altında, Mevlana Caddesi ve caddede bulunan kamu yapılarının, geçmiş ve günümüz olarak karşılaştırmalı görselleri ile desteklenen tabloları oluşturulmuştur. Mimari karakteristiği başlığı altında, günümüz fotoğrafları ile oluşturulan tabloda Selçuklu, Osmanlı, I. Ulusal mimarlık, Cumhuriyet dönemi vb. yapıları olarak sınıflandırma yapılmıştır. Her dönem kendine özgü üslubunu yansıtmaktadır. Alaeddin Mevlana aksı üzerinde bulunan kamusal yapılar başlığı altında üzerinde çalışma yapmış olduğumuz on beş adet kamusal yapı ele alınmıştır. Konya ili taşınmaz tabiat ve kültür varlıkları envanterinden yaralanarak, yapıların mevki, mimarı, yapım tarihi ve dönemi, yapım tekniği ve malzemesi, orijinali ve bugünkü kullanımı gibi özellikleri tablo şeklinde sunulmuştur. Mimarlık ofislerinden, kitaplardan ve dergilerden ulaşılan görünüş çizimleri Autocad ve Photoshop programlarında düzenlenerek tablolara eklenmiştir. Assmann'ın hatırlama figürleri çıkarımları doğrultusunda, belleğin mekâna ve kültüre bağlılıkları göz önüne alınarak yapıların cephe karakteri ve ait oldukları dönem özellikleri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Dördüncü bölümde, Kent imgelerinin yoğunlaştığı Alaeddin Tepesi ile Mevlana Külliyesini bağlayan, Mevlana Caddesi üzerindeki aksta yapılan anket çalışması ile şekillenen araştırma toplumun hafızalarında mimari eserlerin bıraktığı imgesel değerlerin tespitine yönelik olmuştur. Aksın kamusal alana katkıları, kamusal alanın sosyal kullanımları üzerine yoğun araştırmaları olan Gehl'in çıkarımları ışığında yorumlanmıştır. Alan içerisinde yer alan kamusal yapıların plansal, cephesel okumaları ve siluet okumalarına yönelik hazırlanan sorular ile bellekte kalan mekân öğelerini bulup çıkarmak amaçlanmıştır. Böylece kent merkezinde yer alan tarihi dokunun farklı dönemlerine ait eserlerinin kullanıcı üzerinden algısı test edilmiştir. Anket çalışması, Mimar, Şehir plancısı, Sanat tarihçi vb. meslek grubu ağırlıklı olmak üzere yüz kişiden oluşan katılımcılar ile dijital ve yüz yüze görüşülerek gerçekleştirilmiştir. Sorular, farklı yöntem ve bilgisayar programları ile hazırlanan çizim ve görsellerle desteklenmiştir. Bir bakıma mimari anket soruları oluşturulmuştur. Yapılan anketten elde edilen sonuçlar, MS Word ve Excel programı yardımıyla hazırlanan tablo ve grafiklerle değerlendirilmiştir. Çalışmanın son bölümünde,“Tarihsel arka planı çok katmanlı olan bu aks da yer alan kamu yapılarının zenginliği, kentsel mekânda okunaklı ve algılanabilir midir?”,“Yapıların işlevleri bilinebilirlik düzeylerini etkileyen bir faktör müdür?”,“Yapıların malzeme detayları okunabilirliği, hafızada kalıcılığı arttırmakta mıdır?”sorularının yanıtlarına yer verilmiş ve konu ile ilgili genel çıkarımlar ortaya konmuştur.

Özet (Çeviri)

Social memory while connecting the past with now, it is a fact that it is associated with culture and can be seen in places and objects. The relationship of social memory with place and culture is seen on basic level and efficient proportion. As social memory needs place, it should not be thought without the place and culture. Social structures reflect the social life and culture and as being a common area of individuals, it must not be ignored. The past is always on the process of reconstruction. Human being is the limiter of this process and he has a basic role to shape the places with the culture. While individuals change the places, the places also keep their minds alive and make the culture live forever. The aim of the study is determining whether the residents of Konya recognize and know the public constructions. Alaeddin-Mevlana line has a long history and these constructions here has changed two times since 1950s. These buildings were collapsed and new ones were built. Destruction in Konya is still ongoing. On the purpose of making the way better to reach Mevlana complex, many unique arts are demolished. It is focused on the effect of this change on the line, namely on human. The study has five main parts. In the first part it is mentioned about the purpose and content of thesis. In the second part of the study, it is stated on definitions and source research that form the conceptual frame of the thesis. It is focused on social memory which is handled with various ways in different disciplines. Recall figures grouped as time, place and date also discussed as sub-heading. In the third part Alaeddin-Mevlana line in Konya center, its general features, historical development, architectural characteristics and public buildings in Alaeddin-Mevlana line are discussed. The historical identity of Konya city center, being the most important transportation artery, its public buildings and accessibility are written in detail. Under the historical development heading you can find Mevlana road and its comparative pictures (past and present) of public buildings. Under the heading of architectural characteristics, with the table of current photos, you can see the classification of structures made by Seljuks, Ottomans, I.National Architecture, Republic Period. Each period reflects its own style. Under the heading of public buildings on Alaeddin-Mevlana line, you can find fifteen public buildings that we work on. A table is shown by using the stock of nature and culture of Konya and via this table you can explore the location, construction date and period, construction technics and materials, originals and current usage. Aspect drawing taken from architecture offices, books and magazines added to tables by editing with Autocad and Photoshop programmes. With Assmann's remembrance inferences, by taking account the devotion on place and culture it is focused on side characteristics and its period's features. In the fourth part, the research that is shaped by the questionnaire study carried out on Mevlana road, that is connected Alaeddin Hill and Mevlana Complex is about determining the imaginary values of architectural works on society's memories. Contributions of line to public areas, commented in the light of the inferences of Gehl who has many researches on the social usages of public areas. The aim is to take questions prepared about shadow reading, frontal reading of public buildings in the area and find out the elements of the place. So, the perception of works, in different periods placed on the city center, tested on users. Questionnaire study conducted face to face or digitally with a hundred participants consisting architecture city planners, art historians and similar job groups. The questions supported with drawings and visuals prepared with different methods and computer programmes. In a way, it forms architectural questionnaire questions. The results evaluated with tables and graphs prepared with the help of MS Word and Excel programmes. In the last part of the study, we looked for the answers of the following questions and general inferences revealed: Is the richness of these public buildings placed on the line perceptible and readable? Do the functions of these buildings affect the recognition level? Do the readability of the material details increase the permanence of memory?

Benzer Tezler

  1. Tez No

    669045

    Endüstri mirasının yeniden işlevlendirilmesi: Kasımpaşa un fabrikası

    Adaptive reuse of industrial heritage: Kasimpaşa flour mill

    CANSU KIŞLA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ELİF ÖRNEK ÖZDEN

  2. Tez No

    439626

    Kentsel yapıtlar üzerinden bir mekânsal bellek okuması: Atatürk Kültür Merkezi (AKM)

    A reading of spatial memory through urban artefacts: Ataturk Cultural Center (AKM)

    KEREM GANİÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İPEK AKPINAR

  3. Tez No

    505672

    Kültürel miras alanlarının toplumsal bellek bağlamında yeniden işlevlendirilmesi: Haydarpaşa örneği

    Refunctioning of cultural heritage fields in the context of collective memory: Haydarpasa example

    NESİL UZUNOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YASİN ÇAĞATAY SEÇKİN

  4. Tez No

    683380

    A rupture in urban memory: Vacant healthcare sites in the center of Ankara

    Kentsel bellekte kopukluk: Ankara şehir merkezinde terk edilmiş sağlık yapıları

    ILGIN ŞENSES

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2021

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İNCİ BASA

  5. Tez No

    288222

    Yaratıcı süreçte imge oluşturma ve kişisel masallar

    Image creating within creative process and personal stories

    ESRA SAĞLIK

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Güzel SanatlarHacettepe Üniversitesi

    Heykel Ana Sanat Dalı

    DOÇ. TURHAN ÇETİN

Geri Dön