Arap ülkelerinde ilköğretim seviyesinde okutulan din dersi kitaplarının incelenmesi: Suudi Arabistan, Irak ve Ürdün örneği
An analysis of religion textbooks taught at the primary education level in Arab countries: The case of Saudi Arabia, Iraq and Jordan
- Tez No: 758252
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA İSMAİL BAĞDATLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Religion, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Günümüzde farklı milletlerin istedikleri insan modelini yetiştirebilmek için öğretim faaliyetlerine büyük önem verdikleri görülür. Ülkelerin öğretimde kullandığı materyaller de temelde bu kaygı ile hazırlanmıştır. Ancak öğretimde kullanılan materyaller, istedikleri bireyi yetiştirme kaygısının yanı sıra ülkenin siyasi tarihi, sosyal ve dini yapısı, yönetimin benimsediği siyasi-dinî ideoloji gibi birçok unsurun etkisini de yansıtmaktadır. Son dönemde Arap ülkelerinde yaşanan gelişmeler ve toplumların şekillenmesinde etkili olan unsurlar düşünüldüğünde Arap ülkelerinde yürütülen din öğretimi ve öğretim materyalinin analizi, araştırılması gereken bir alan olarak karşımıza çıkmaktadır. Komşu üç Arap ülkesi olan Suudi Arabistan, Irak ve Ürdün İslam'ı erken dönemde kabul etmiş olup günümüzde İslam ülkeleri arasında sayılmaktadır. Bu ülkeler aynı coğrafyayı paylaşsa aynı dili konuşsa, aynı dine inansa da aralarında birçok farklılığın bulunduğu görülmektedir. Bu çalışmada üç Arap ülkesinin siyasi tarihi, sosyal ve dini yapısı, eğitim seviyeleri hakkında bilgi verilerek bu unsurların öğretim materyallerindeki etkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu tespit için üç Arap ülkesinin ilköğretim seviyesi dördüncü sınıfta okutulan din dersi kitapları incelenmiştir. Zira bir ülkede din öğretimine ve ders içeriğine yansıyan unsurların etkisini en iyi yansıtabilecek temel materyal devlet tarafından hazırlanan ders kitaplarıdır. Bu araştırmada kuruluş ideolojisi olan Vehhabilik anlayışının Suudi Arabistan'daki her alanın şekillenmesinde olduğu gibi ders kitaplarının inanç konularının anlatımında da etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca Suudi Arabistan'ın fıkıh dersi içeriğinde de selefi-Hanbeli fıkhın etkisi ortaya konulmuştur. Irak'ın yakın tarihte bir işgale maruz kalması, bölünmüş bir siyasi yapının ortaya çıkması, kozmopolit bir yapıya sahip olması, mezhepsel kimliklerin kullanılması gibi sosyal durumların ders kitabı hazırlanırken dikkate alındığı tespit edilmiştir. Ürdün'ün ders kitabında inanç ve ibadet konularında keskin bir mezhep eğilimini yansıtmayan, ortak bir anlayışı benimsediği görülmektedir. Ayrıca ülkedeki ulus-devlet anlayışının bir sonucu olarak kitap içeriğinde devlet kurumlarını ve devlet hizmetlerini tanımaya yönelik bilgilerin vurgulandığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Religion and education are the most important tools that a society uses to raise individuals suitable for itself. Today, different nations attach great importance to teaching activities to raise the human model they want. The materials used by countries in teaching are prepared with this concern. In addition to the concern of raising the desired individual, the materials used in teaching reflect the influence of many factors such as the political history, social and religious structure of the country, and the political-religious ideology adopted by the administration. The analysis of religious education and teaching materials in modern Arab countries is a field that needs to be researched considering the recent developments in these countries and the factors that have been effective in shaping society. Three neighboring Arab countries, Saudi Arabia, Iraq and Jordan, accepted Islam in the early period and are considered among the Islamic countries today. Although these countries share the same geography, speak the same language and believe in the same religion, there are many differences between them. In this study, information about the political, historical, social and religious structure and education levels of three Arab countries was given and the effect of these factors on teaching materials was tried to be determined. For this analysis, religion textbooks taught in the fourth grade of primary education level in three Arab countries were preferred. Because the main material that can best reflect the effect of the elements reflected in religious teaching and course content in a country is the textbooks prepared by the state. In this study, it has been determined that the Wahhabi understanding, which is the founding ideology, is effective in shaping every field in Saudi Arabia, as well as in the expression of belief subjects in the textbooks. In addition, the influence of Salafi-Hanbali jurisprudence on the content of fiqh courses in Saudi Arabia has been revealed. It was determined that social situations such as the recent occupation of Iraq, the emergence of a divided political structure, its cosmopolitan structure, and the use of sectarian identities were taken into consideration when preparing the textbook. Jordan's textbook adopts a common understanding of belief and worship that does not reflect a sharp sectarian tendency. In addition, as a result of the nation-state understanding in the country, it was determined that the content of the textbook emphasizes information on introducing state institutions and recognizing state services.
Benzer Tezler
- İlkokul öğretmenlerinin Suriyeli öğrencilerin akademik başarı ve okul ortamı uyumuna ilişkin gözlemlerinin incelenmesi
Analsis of observations of primary school teachers on academic achievement and school environment adaptation of Syrian students
EBRU ÖZGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSA KORKMAZ
- Türkiye Cumhuriyeti ve Mısır Arap Cumhuriyeti sosyal bilgiler öğretim programı ve ders kitaplarının karşılaştırılması
Comparison of social studies curriculums and textbooks of Republic of Turkey and Egypt Arab
AHMED EMİN OSMANOĞLU
Doktora
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMİL ÖZTÜRK
- Türkiye'de ilköğretim basamağında yazı eğitimi ve yazı öğretimi
Başlık çevirisi yok
NİHAN SEMEN UZAR
Doktora
Türkçe
1999
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİHAT BOYDAŞ
- Suriye ilk ve ortaöğretim ders kitaplarında Türkler ve Türk imajı
Turkish image on syrian primary and secondary textbooks
YENAL GÖKSUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiOrtadoğu Siyasi Tarihi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN GAZİ ÖZGÜDENLİ
- Irak, İran ve Suriye eğitim sistemlerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Searching comparatively the education systems of Iraq, Iran, Syria
M. VEHBİ DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SUAT PEKTAŞ