Afganistan'ın yeni büyük oyundaki konumu ve bölgesel istikrara etkisi
Afghanistan's position in the new great game and its impact on regional stability
- Tez No: 758304
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SERPİL GÜDÜL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 303
Özet
Orta Asya bölgesinde stratejik bir coğrafyada yer alan Afganistan, tarihin farklı evrelerinde bölgeye nüfuz etmek isteyen büyük güçlerin mücadele alanına dönüşmüştür. Uluslararası ilişkiler literatüründe“Büyük Oyun”olarak bilinen bu mücadele, 19. yüzyılın büyük bir kısmı ve 20. yüzyılın ilk yirmi yılında dönemin iki başat gücü Çarlık Rusya'sı ve Büyük Britanya arasında gerçekleşmiştir.“Büyük Oyun”11 Eylül saldırıları sonrası Amerika Birleşik Devletleri'nin Afganistan müdahalesi ile başlayan süreçte küresel ve bölgesel yeni aktörlerle birlikte“Yeni Büyük Oyun”adıyla anılacak bir strateji mücadelesine dönüşmüştür.“Yeni Büyük Oyun”çerçevesinde, Orta Asya'da hâkimiyet kurmak isteyen bölgesel ve küresel güçlerin Afganistan üzerinden gerçekleştirdikleri politikaları çalışmanın konusunu teşkil etmektedir. Afganistan'ın siyasi, sosyal ve ekonomik açıdan zayıf bir yapıya sahip olması ülkenin bu güçler tarafından istikrarsızlaştırılmasına zemin teşkil etmektedir. Bu zayıf yapı ve ülkenin istikrarsızlaştırılması çalışmada detaylı bir şekilde yer almaktadır. Aynı zamanda Afganistan'ın istikrarsızlığı bölgedeki güç dengesini de etkilemektedir. Bu çerçevede oluşturulan çalışma dört bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde, teorik ve kavramsal çerçeve yer almaktadır. Tezde kullanılan teorik çerçeve olarak jeopolitik teoriler ve güç dengesi ve ilgili kavramlar bu bölümde ayrıntılarıyla belirtilmektedir. Afganistan'ın tarihi ve geçmişten günümüze gelen siyasi yapısı ile ülkedeki etnik ve dini grupları içeren toplumsal yapısı çalışmanın ikinci bölümünü oluşturmaktadır. Tezin üçüncü bölümünde ise, Afganistan'ın stratejik ve jeopolitik önemi ve bu bağlamda küresel ve bölgesel güçlerin Afganistan politikaları ele alınmaktadır. Bu bölümde, Rusya, İngiltere, ABD, Çin, Hindistan, Pakistan, İran ve Orta Asya devletlerinin Afganistan politikalarına“Büyük Oyun”çerçevesinde yer verilmektedir. Çalışmanın son bölümü olan dördüncü bölüm ise, ABD'nin“Yeni Büyük Oyun”çerçevesinde Afganistan müdahalesi ile ortaya çıkan ve günümüze kadar olan gelişmeleri kapsamaktadır. Bu son bölümde ikinci Taliban işgaline de kısaca değinilmektedir.
Özet (Çeviri)
Afghanistan's strategic geographical location in the Central Asian region, has turned it to a struggle area for the great powers that want to penetrate to the region at different phases of history. This struggle, known as the“Great Game”in the international relations literature, took place between the two dominant powers of the period, Tsarist Russia, and Great Britain, for most of the 19th century and the first two decades of the 20th century. With intervention of the US in Afghanistan after September 11 attacks, the“Great Game”started to be called“New Great Game”with inclusion of new regional and global actors. Within the framework of the“New Great Game”, the policies of the regional and global powers that want to establish dominance in Central Asia over Afghanistan are the subject of this study. In fact, weak political, social, and economic structure of Afghanistan, provide a basis for the destabilization of the country by these forces. At the same time, the instability of Afghanistan affects the balance of power in the region. This weak structure and the destabilization of the country are included in the study in details. The study is consisted of four chapters. First chapter of the study includes theoretical and conceptual framework. Geopolitical theories and balance of power used as the theoretical framework of this study and relevant concepts are explained in detail in this section. The history of Afghanistan, its political structure from the past to the present and its social structure, which encompasses ethnic and religious groups of the country, constitute the second chapter of this study. In the third chapter of the thesis, the strategic and geopolitical importance of Afghanistan and policies of global and regional powers in this context are discussed. In this section, Afghanistan policies of Russia, England, USA, China, India, Pakistan, Iran and Central Asian States are covered within the framework of“Great Game”. The fourth chapter, which is the last section of the study, contains the developments that emerged with the intervention of the USA in Afghanistan and continues until today within the framework of the“New Great Game”. In this last section, the second Taliban invasion is also briefly discussed.
Benzer Tezler
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Yeni büyük oyunda çatışma ve işbirliği alanı olarak Afganistan: ABD-Rusya kontrollü rekabeti
Afghanistan as an area of conflict and cooperation in the new great game: USA-Russia controlled competition
ALİ CEM KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Uluslararası İlişkilerKadir Has ÜniversitesiUluslararası İlişkiler ve Küreselleşme Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMRE İŞERİ
- Soğuk savaş sonrası yeni büyük oyun kapsamında Rusya-Afganistan ilişkileri
Russia-Afghanistan relations after the cold war within the scope of the new great game
ABDUL QAHAR NOOR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. MEHMET CEM OĞULTÜRK
- Soğuk savaş sonrası Afganistan'ın Avrasya jeopolitiğindeki yeri
The position of post-cold war Afghanistan in Eurasian geopolitics
KHAİR MOHAMMAD QADERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Siyasal BilimlerErciyes ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ÖCAL
- ABD'nin Afganistan'dan çekilmesinin ardından Taliban-Pakistan ilişkleri
Taliban-Pakistan relations following the withdrawal of the US from Afghanistan
FAREED AHMAD MOSLEH
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CEM OĞULTÜRK