Öğrencilerin siber zorbalık tehlike düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi: Bir meslek lisesi örneği
Investigation of students' cyberbullying hazard levels in terms of various variables: The case of a vocational high school
- Tez No: 758671
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERMAN UZUN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 124
Özet
Bilişim ve internet teknolojilerindeki gelişmelerin beraberinde getirdiği bir sorun olan siber zorbalık, gençler ve ergenler arasında sıklıkla görülmektedir. Dolayısıyla gençlerin ve ergenlerin siber zorbalık olaylarına hangi rolde dahil olduklarının ve siber zorbalık davranışlarını etkileyen değişkenlerin bilinmesi önem taşımaktadır. Bu araştırmanın amacı meslek lisesi öğrencilerinin siber zorbalık davranışları kapsamında sergileme, maruz kalma ve tanık olma temel boyutlarına göre siber zorbalık tehlike düzeylerinin belirlenmesi ve bu düzeylerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma yöntemi olarak nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini Mersin ilinin Akdeniz ilçesinde uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiş olan bir meslek lisesindeki 361 öğrenci oluşturmaktadır. Bu çalışmada veri toplama aracı olarak Kavuk-Kalender ve diğerleri (2018) tarafından geliştirilen Siber Zorbalık Tehlike Düzeyi Ölçeği Lise Formu ve araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veriler, SPSS 25.0 paket programıyla analiz edilmiş ve verilerin analizinde değişkenlere bağlı olarak Mann Whitney U-Testi, Kruskall Wallis ve Spearman Korelasyon Analizi testi kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularında meslek lisesi öğrencilerinin tanık olma boyutunda siber zorbalık davranışları ile karşılaşma sıklığı, bu davranışlara yönelik algıladıkları ciddiyet düzeyi ve hissettikleri olumsuz etki düzeyi ortalamaları, siber zorbalık davanışlarına maruz kalma ve siber zorbalık davranışları sergileme boyutlarına göre daha fazladır. Meslek lisesi öğrencilerinin siber zorbalık davranışlarını sergileme boyutunun siber zorbalık davranışlarına maruz kalma ve tanık olma boyutu ile pozitif yönde orta düzeyde ve tanık olma boyutunun da siber zorbalık davranışlarına maruz kalma boyutu ile pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Meslek lisesi öğrencilerinin siber zorbalık davranışları kapsamında sergileme ve tanık olma boyutunda cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık olduğu ancak maruz kalma boyutunda cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Meslek lisesi öğrencilerinin siber zorbalık davranışları kapsamında maruz kalma ve tanık olma boyutları bölüm değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterirken, bölüm değişkeni sergileme boyutuna göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Meslek lisesi öğrencilerinin siber zorbalık davranışları kapsamında maruz kalma, sergileme ve tanık olma temel boyutlarında sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim düzeyi, herhangi bir teknolojik cihaza sahip olma durumu, internet kullanım süresi ve kullanılan sosyal ağ ortamı değişkenine göre anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Meslek lisesi öğrencilerinin sosyal medyada hesap oluştururken kendi adı dışında bir isimle hesap açmaları, siber zorbalık davranışları kapsamında maruz kalma ve tanık olma boyutlarına göre anlamlı bir farklılığa sahip değilken, siber zorbalık davranışları sergileme boyutunda anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Sonuç olarak meslek lisesi öğrencilerinin siber zorbalık tehlike düzeylerinin incelendiği bu çalışma, meslek lisesi öğrencileri arasında siber zorbalığın hangi rollerde ve ne düzeyde olduğunu ortaya koymaktadır. Böylece meslek lisesi öğrencileri arasında, siber zorbalığın göz ardı edilemeyecek bir sorun olduğu düşünülmektedir ve buna yönelik olarak siber zorbalığı farklı açılardan inceleyen çalışmaların yapılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Cyberbullying, a problem brought about by developments in information and internet technologies, is frequently seen among young people and adolescents. Therefore, it is important to know the role in which young people and adolescents are involved in cyberbullying incidents and the variables that affect cyberbullying behavior. This research aims to determine the danger levels of cyberbullying according to the basic dimensions of exhibiting, exposing, and witnessing within the scope of cyberbullying behaviors of vocational high school students and to examine these levels in terms of various variables. Relational screening model, which is one of the quantitative research methods, was used as the research method. The sample of the study consists of 361 students in a vocational high school selected by the appropriate sampling method in the Akdeniz district of Mersin province. In this study, the Cyberbullying Hazard Level Scale High School Form developed by Kavuk-Kalender and others (2018) and the Personal Information Form prepared by the researcher were used as data collection tools. The data were analyzed with SPSS 25.0 package program and Mann Whitney U-Test, Kruskal Wallis, and Spearman Correlation Analysis test were used depending on the variables in the analysis of the data. In the findings of the study, the frequency of encountering cyberbullying behaviors in the dimension of witnessing the vocational high school students, the level of seriousness they perceive towards these behaviors and the level of negative impact they feel are higher than the dimensions of exposure to cyberbullying cases and exhibiting cyberbullying behaviors. It was concluded that the dimension of exhibiting cyberbullying behaviors of vocational high school students had a moderate positive relationship with the dimension of exposure and witnessing cyberbullying behaviors and the dimension of witnessing cyberbullying behaviors had a moderate to moderate relationship with the dimension of exposure to cyberbullying behaviors.It was concluded that there was a significant difference in the dimension of exhibiting and witnessing the cyberbullying behaviors of vocational high school students according to the gender variable, but there was no significant difference in the exposure dimension according to the gender variable. Within the scope of cyberbullying behaviors of vocational high school students, it was determined that while there was a significant difference in the dimensions of exposure and witnessed according to the department variable, there was no significant difference according to the exhibition dimension. Within the scope of cyberbullying behaviors of vocational high school students, it was determined that there was no significant difference in the basic dimensions of exposure, exhibition, and witness according to the class level, mother and father education level, possession of any technological device, internet usage time and social network environment variable. While the fact that vocational high school students opened an account with a name other than their own name while creating an account on social media did not have a significant difference according to the dimensions of exposure and witnessing within the scope of cyberbullying behaviors, it was seen that there was a significant difference in the exhibition dimension. As a result, this study, which examines the cyberbullying hazard levels of vocational high school students, reveals the roles and the level cyberbullying among vocational high school students. Thus, it is thought that cyberbullying is a problem that cannot be ignored among vocational high school students, and there is a need for studies that examine cyberbullying from different perspectives.
Benzer Tezler
- Lise öğrencilerinin sahip olduğu kişilik türleri ve internet becerilerinin siber zorbalık açısından incelenmesi
Investigation of high school students' personalities and internet skills in terms of cyberbullying
ÖNDER YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN KURŞUN
- Lise öğrencilerinin siber zorbalık duyarlılığının riskli davranış, korumacı davranış, suça maruziyet ve tehlike algısı ile ilişkisi ve çeşitli değişkenler açısından incelenmesi
An analysis of the relation between cyberbullying sensibility and risk behaviour, conservative behaviour, exposure to offence and risk perception and in relation to various variables of lycee students
HÜSEYİN KINAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. BARIŞ HORZUM
DOÇ. DR. O. TOLGA ARICAK
- Öğrencilerin problemli internet kullanımı ve siber zorbalık davranışlarına ilişkin görüşleri
Students' opinions about problematic internet use and cyber bullying behaviors
MURTAZA CİCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENAY SEZGİN NARTGÜN
- Siber zorbalık yapma siber mağdur olma ve denetim odağı arasındaki ilişkinin bazı kişisel değişkenler açısından incelenmesi
Examining the relationships among cyberbullying perpetration cyberbullying victimization locus of control and some demographic variables
FERHAT BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EYYÜP ÖZKAMALI
- Lise öğrencilerinin siber zorbalık ve siber mağduriyet yaşantılarının okula bağlılık ile ilişkisinin belirlenmesi
Determining the relationship of high school students' cyberbullying and cyber victimization experiences with school engagement
ALİ AKPINAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimHarran ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MESUT YILDIRIM