Ömer b. İsa ed-Dehlakî ve Lübâbü'l-elbâb fî fezâili'l-ashâb adlı eseri (Tahkik-tahlil-tercüme)
Omar b. İsa ad-Dahlaki and his work Lubab al-albab fi fadail al-ashab (Critical edition-analysis-translation)
- Tez No: 758916
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET EFENDİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1142
Özet
Klasik yazma eserlerin tespit edilmesi, tahkik edilerek ilmî çalışmalar ışığında gün yüzüne çıkarılması ve ilim dünyası ile araştırmacıların istifadesine sunulması büyük önem taşımaktadır. Yazması tespit edilen ve Doktora tez konusu olarak çalışılan Lübâbü'l-elbâb fî fezâili'l-ashâb adlı yazma, varlığı bilinen ancak yayınlanmamış olan bu nitelikte eserlerden biridir. Eser, hicrî V. asrın sonları ile VI. asrın ilk yarısında yaşamış olan Ömer b. Îsâ ed-Dehlakî tarafından kaleme alınmıştır. Lübâbü'l-elbâb'ın tahkik, tahrîc ve tercümesi büyük önem taşımaktadır. Zira eser; hadis, genel olarak sahâbe ve Hulefâ-i râşidîn'in faziletini ortaya koyma anlamında Farsça olarak kaleme alınan ilk kitaplardan biridir. Müellif eserinde, Rasûlüllah'ın ashâbının faziletini ortaya koyma anlayışıyla hareket etmiş, bunu da âyet, hadis ve tarihî rivâyet aktarmak suretiyle yapmıştır. Hadis âlimlerinin ve Ehl-i sünnet'in çizgisini takip eden Dehlakî, bu çizgiden ayrılan fırkaların ve müntesiplerinin sahâbe ve Hulefâ-i râşidîn hakkında ürettikleri bir takım şüpheler, düştükleri bazı hatalar ve yaptıkları çeşitli iftiralara aklî ve naklî deliller getirerek cevap vermektedir. Bir mukaddime ve beş bab üzerine telif edilmiş olan eserin mukaddime kısmında Ehl-i sünnet itikadı özetlenmiş, ilk dört babta hilâfete geçiş sırasına göre Hulefâ-i râşidîn üzerinde durulmuş, kendileri ile ilgili rivâyetler ve bilgiler sıralanmış, beşinci babta ise genel olarak sahâbenin fazileti ve önemine vurgu yapılmıştır. İki yazma nüshası tespit edilen ve ikisi de Türkiye kütüphanelerinde bulunan eserin, Farsça konuşan ve sahâbe konusunda hatalı anlayışları bulunan Şîa mezhebi müntesiplerine doğru sahâbe anlayışını öğretmek maksadıyla kaleme alındığı anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
There is no doubt that the identification and investigation of classical manuscripts and bringing them into prominence and making these manuscripts available to the scientific world and researchers in the light of scientific studies is a crucial work. The manuscript named Lubabu'l-albab fi fadaili'l-ashab, which is determined and studied as a doctoral thesis, is one of the works of this nature, which its existence is known but has not yet been published. The manuscript was written by Umar b. Isa ed-Dehlaki who was living in the end of the V. and the first half of VI. Century Hijra. The verification, and translation of this work is momentous. Since the work is one of the first books written in Persian in the field of Hadith and specially in the sense of revealing the virtue of the Companions and the Hulefa-i rashidin in general. In his work, the author focuses on the understanding of revealing the virtue of the Companions of the Messenger of Allah, and he does this by quoting verses, hadiths and historical narrations. Following the line of hadith scholars and Ahli sunnah, Dehlaki responds to some doubts, mistakes and various slanders made by the sects and their followers, who departed from the line of Ahl as-sunnah, about the Companions and the Hulefa-i rashidin by providing rational and narrative evidence. In the introduction part of the authors work, The belief of Ahli sunna was summarized which was written on one introduction and five chapters. In the first four chapters, the Hulefâ-i râşidîn was emphasized according to the order of transition to the caliphate, the narrations and information about them were listed. In the fifth chapter, the virtue of the Companions in general and its importance is emphasized. It is understood that the work, of which two manuscript copies have been identified and both of which are in Turkish libraries, was written in order to teach the correct understanding of the companions to the followers of the Shia sect, who speak Persian and have erroneous understandings of the companions.
Benzer Tezler
- خدمة علماء أربيل للحديث الشريف
Erbil'li muhaddisler ve hadis ilmine katkıları
ARKHWAN AHMED SMAIL
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinHarran ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET EMİN ÇİFTÇİ
- Ebu'l-Hasan Ali b. Ömer b. Ahmed Ed-Darekutni'nin kırk hadis cüzü
The Forty hadiths of Ed-Darekutni
RECEP YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinKaradeniz Teknik ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL SANDIKÇI
- Fütûhu'ş-Şâm tercümesi transkripsiyon ve tahlil
Fütûhu'ş-Şâm tercümesi transcription and analysis
AYŞE ÖDEMİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
TarihNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SADETTİN BAŞTÜRK
- Kitab-ı Düneysir üzerine bir inceleme
A review on Kitab-i Dünyesir
JAWDAT BAHJAH EZZAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihGaziantep ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUNUS EMRE TANSÜ
- حاشية على غاية المرام فيما يتعلق بأنكحة الأنام لأبي العباس أحمد بن عمر ال يربي الغنيمي (ت: 1151ه)
Ahmet b. Omer ed-Deyrabî el Ezherî'nin (1151) Hâşiyetü't-Deyrabî alâ ğâyeti'l- merâm bi enkihati'-l enâm fi'l- fikhi's-Şafiî isimli eseri
ABDULRAHMAN GHAZI RAMADHAN RAMADHAN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinÇankırı Karatekin ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KUTAİBA FARHAT