Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocuk olguların duygu düzenleme ve duygu tanıma becerilerinin tedaviyle olan ilişkisi
The relationship between emotion regulation, emotion recognition skills and treatment of children with attention deficit hyperactivity disorder
- Tez No: 759536
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ EVREN TUFAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, duygu düzenleme, duygu tanıma, ilaç tatili, Metilfenidat, stimulan, Attention Deficit Hyperactivity Disorders, drug holiday, emotion recognition, emotion regulation, Methylphenidate, stimulant
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Amaç: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısı olan kişilerin duygu tanıma ve duygu düzenleme becerilerinde değişen derecelerde yetersizlik yaşadıkları bilinmektedir. DEHB tanısında duygu tanıma ve duygu düzenleme güçlükleri ile ilgili çalışmalar olmakla birlikte, bu beceriler üzerindeki tedavinin etkisini inceleyen çalışmalar kısıtlıdır, ilaç tatilinin etkisini inceleyen çalışma ise bulunmamaktadır. Çalışmanın amacı DEHB tanılı çocuklarda duygu tanıma ve duygu düzenleme becerilerinde yaşanan güçlüklerin saptanması ve yaşanan güçlüklerin tedavi ve ilaç tatili ile değişiminin incelenmesidir. Gereç ve Yöntem: Çalışma uzunlamasına bir takip çalışmasıdır. Çalışma Bolu İzzet Baysal Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları polikliniklerinde Ocak 2022- Kasım 2022 tarihleri arasında yürütülmüştür. Araştırmaya belirtilen tarih aralığında polikliniğine başvuran, 8-12 yaş arasında olan, DEHB tanısı almış ve dahil edilme kriterlerini karşılamış olan 56 olgu katılmıştır. Katılımcılara ilk olarak Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Versiyonu, tedavi öncesi, tedavi sonrası ve ilaç tatili verdikten sonra Gözlerden Zihin Okuma, Yüzler testi ve Klinik Global İzlenim Ölçeği (CGI) uygulanmıştır. Tedavi öncesinde hastalık şiddetini belirlemek amacıyla ebeveyn ve öğretmenlere Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları İçin DSM -IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği verilmiştir. İzlem boyunca üç görüşmede ebeveynlere Duygusal Reaktivite İndeksi-Ebeveyn formu (DRİ-E), Weiss İşlevsellikte Bozulma Ölçeği- Ebeveyn Formu (WİBÖ-E), DSM -5 Düzey 2 İrritabilite Ölçeği Ebeveyn Formu (D2İÖ-E), DSM-5 Düzey 2 Öfke Ölçeği Ebeveyn Formu (D2ÖÖ-E); çocuklara ise Duygusal Reaktivite İndeksi-Çocuk formu (DRİ-Ç), Çocuklar İçin Bilişsel Duygu Düzenleme Stratejileri Ölçeği (ÇİBDDSÖ) verilmiştir. Ayrıca sosyodemografik özellikleri değerlendirmek amacıyla Sosyodemografik Veri formu kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya DEHB tanılı 56 çocuk dahil edilmiştir. Çalışmaya dâhil edilen çocuk ve ergenlerin 42 tanesi erkek (% 75,0) ve 14 tanesi kızdır (% 25,0). Olguların yaş ortalaması 118,6 ± 19,7 ay olarak tespit edilmiştir. Genel olarak sosyodemografik bulgular yazın ile uyumlu bulunmuştur. Olguların CGI ile değerlendirilen ortalama bozukluk şiddeti çalışma başlangıcında 4,8 (SD= 0,8) olarak saptanmış ve olgular“belirgin düzeyde hasta”olarak değerlendirilmiştir. Aile ve çocukların çalışma başlangıcında doldurdukları DRİ ortalama puanları sırasıyla 3.9 (SD= 3.4) ve 4.2 (SD= 3.1) olarak bulunmuştur. Tedavinin özellikle çocukların bildirdiği duygusal tepkiselliği etkileme eğiliminde olduğu ancak ebeveynlerin bildirdiği duygusal tepkisellik düzeylerinin tedaviden anlamlı olarak etkilenmediği saptanmıştır. ÇİBDDSÖ puanlarına göre, katılımcıların ilk değerlendirmelerinde çoğunlukla pozitif tekrar odaklanma, pozitif yeniden gözden geçirme ve plana tekrar odaklanma stratejilerini kullandıkları, tedavi ile kendini suçlama ve plana tekrar odaklanma stratejilerinin kullanımında artış olduğu görülmüştür. WİBÖ-E ortalama puanlarına göre DEHB tanılı olguların özellikle okul- öğrenme alanında işlevselliklerinin bozuk olduğu (ortalama > 1,5) görülmektedir. Tedavi ile okul-öğrenme ve aile alanında işlevsellikte anlamlı düzelme olduğu saptanmıştır. Çalışma başlangıcında D2İÖ-E ortalama puanı 3.8 (SD= 3.3), D2ÖÖ-E puanı ise 9.9 (SD= 4.7) olarak saptanmıştır. Tedavi ile her iki ölçek puanlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. İlk değerlendirmede gözlerden zihin okuma ortalama toplam puanı 14.6 (SD= 5.6), yüzler testi ortalama puanı ise 14.3 (SD= 2.7) olarak bulunmuştur. Tedavi ile gözlerden zihin okuma testinde pozitif ve nötr duyguları tanımada istatistiksek olarak anlamlı bir artış saptanmıştır. Yüzler testi sonuçlarında ise anlamlı bir fark saptanmamıştır. Tedavi ile görülen etkilerin, ilaç tatili sonrasında da azalmakla birlikte devam etme eğilimde olduğu görülmüştür. Sonuç: Çalışma bulgularına göre, DEHB tanılı çocukların duygusal tepkisellik, duygularını düzenlemede güçlük, yüzden ve gözlerden duygu tanımada yetersizlik yaşadıkları ve özellikle okulda işlevselliklerinin düştüğünü, tedavi ile tepkisellikte, gözlerden duygu tanımada iyileşmenin görüldüğü, okul ve aile alanlarında işlevselliklerinin düzeldiği, ayrıca uyumsal bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin kullanımında artış ve uyumsuz stratejilerin kullanımında ise azalma olduğu saptanmıştır. İlaç tatili ile görülen etkinin kısmen azalmakla birlikte devam etme eğiliminde olduğu görülmüştür. Etki kısmen devam etme eğiliminde olsa da ilaç tatili kararı sadece gerekli durumlarda, klinisyen tarafından verilmelidir. Daha geniş örneklemli ve daha geniş yaş aralığıyla yapılan daha uzun süreli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Objective: It is known that people diagnosed with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder experience varying degrees of inadequacy in emotion recognition and emotion regulation skills. Although there are studies on emotion recognition and emotion regulation difficulties in the diagnosis of ADHD, studies examining the effect of treatment on these skills are limited, and there is no study examining the effect of drug holiday. The aim of the study is to determine the difficulties experienced in emotion recognition and emotion regulation skills in children with ADHD and to examine the changes in the difficulties experienced with treatment and druh holiday. Materials and Methods: The study is a longitudinal follow-up study. The study was carried out in Bolu İzzet Baysal Training and Research Hospital Child and Adolescent Psychiatry Outpatient Clinics between January 2022 and November 2022. 56 cases aged between 8-12 years, who applied to the outpatient clinic within the specified date range, were diagnosed with ADHD and met the inclusion criteria, participated in the study. First, the participants were presented with the Affective Disorders and Schizophrenia Interview Schedule for School-Age Children - Now and Lifetime Version, The Reading the Mind in the Eyes Test, Faces test and Clinical Global Impression Scale (CGI) were administered before treatment, after treatment, and after medication vacation. Before the treatment, the DSM-IV-Based Screening and Evaluation Scale for Conduct Disorders in Children and Adolescents was given to parents and teachers in order to determine the severity of the disease. Affective Reactivity Index-Parent Form (ARI-P), Weiss Impairment Functioning Scale-Parent Form (WIFS-P), DSM -5 Level 2 Irritability Scale Parent Form (L2IS-P), DSM-5 Level 2 Anger Scale Parent Form (L2AS-P); Affective Reactivity Index-Child Form (ARI-C) and Cognitive Emotion Regulation Strategies Scale for Children (CERSS) were given to children. In addition, the Sociodemographic Data form was used to evaluate sociodemographic characteristics. Results: 56 children with ADHD were included in the study. Of the children and adolescents included in the study, 42 were boys (75.0%) and 14 were girls (25.0%). The mean age of the cases was 118.6 ± 19.7 months. In general, sociodemographic findings were found to be compatible with the literature. The mean severity of impairment, as assessed by the CGI, was determined as 4.8 (SD= 0.8) at the beginning of the study, and the cases were evaluated as“significantly ill”. The mean ARI scores of parents and children at the beginning of the study were 3.9 (SD= 3.4) and 4.2 (SD= 3.1), respectively. It was found that the treatment tended to affect the emotional reactivity reported by the children, but the emotional reactivity levels reported by the parents were not significantly affected by the treatment. According to the CERSS scores, it was observed that the participants mostly used the strategies of positive refocusing, positive reappraisal and refocusing on the plan in their initial evaluations, and there was an increase in the use of self-blame and plan refocusing strategies with treatment. According to the mean WIFS-P scores, it is seen that the patients with ADHD have impaired functionality especially in the field of school-learning (mean > 1.5). It was determined that there was a significant improvement in functionality in the fields of school-learning and family with treatment. At the beginning of the study, the mean L2IS-P score was 3.8 (SD= 3.3), and the L2AS-P score was 9.9 (SD= 4.7). There was no statistically significant difference in the scores of both scales with treatment. In the first evaluation, the mean total score of The Reading the Mind in the Eyes Test was 14.6 (SD= 5.6), and the average score of the faces test was 14.3 (SD= 2.7). A statistically significant increase was found in recognizing positive and neutral emotions in the mind reading test with the treatment. No significant difference was found in the results of the faces test. It has been observed that the effects seen with the treatment tend to continue, although they decrease after the drug holiday. Conclusion: According to the findings of the study, children with ADHD have emotional reactivity, difficulty in regulating their emotions, inadequacy in recognizing emotions from the face and eyes, and their functionality decreases especially at school. It was determined that there was an increase in the use of adaptive cognitive strategies and a decrease in the use of maladaptive cognitive strategies. It has been observed that the effect seen with drug holiday tends to persist, although partially diminished. Although the effect tends to persist in part, the decision to take medication should be made by the clinician only when necessary. Longer-term studies with larger samples and wider age range are needed.
Benzer Tezler
- Son 1 yıl içinde suisid girişimi olan 12 -18 yaş arası çocuk ve ergenlerde eşlik eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri, yavaş bilişsel tempo belirtileri ve emosyonel regülasyonun incelenmesi
Examination of attention deficit and hyperactivity disorder symptoms, slow cognitive tempo symptoms and emotional regulation in children and adolescents aged 12-18 who have attempted suicide in the last year
ECEM BORU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EYÜP SABRİ ERCAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı 12-17 yaş arası çocuklarda duygu düzenleyememenin akran ilişkileri ve akran zorbalığıyla olan ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between emotion dysregulation and peer relationships as well as peer victimization in children aged 12-17 diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder
YAĞMUR ATAKAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
DR. BİNAY KAYAN OCAKOĞLU
- İnternet bağımlılığı tanısı alan ergenlerin sosyal bilişsel becerilerinin değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
HOZAN SAATÇIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAHİDE AYDIN
PROF. DR. ZEKİ YÜNCÜ
- Ergenlerde dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna eşlik eden problemli internet kullanımında emosyonel disregülasyon ve ebeveyn tutumu
Emotional dysregulation and parental attitude in problematic internet use accompanying adolescents with attention deficit and hyperactivity disorder
YELİZ BALCA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriDicle ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER KARDAŞ
- Anoreksiya nervoza ve eksojen obezite tanılı 11-18 yaş arası olgularda dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu ek tanısı ve takıntılı spor yapma davranışının incelenmesi.
Investigation of compulsive exercise behaviours and comorbidity of attention deficit and hyperactivity disorder in 11-18 year-old adolescents diagnosed with anorexia nervosa and exogenous obesity.
ORÇUN DEMİR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriEge ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN