Annelerin sağlık okuryazarlığı ve erken ebeveynlik uygulamalarının erken çocukluk gelişimi ile ilişkisi
The relationship of mothers' health literacy and early parenting practices with early childhood development
- Tez No: 759929
- Danışmanlar: PROF. DR. SIDDİKA SONGÜL YALÇIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Pediatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Erken çocukluk gelişimi (EÇG), çocuk sağlığının kritik bir sürecidir ve annelerin gelişimin bu erken döneminde aktif bir rolü vardır. Çocuğun en yakın çevresi olan anneler, hem erken ebeveynlik uygulamaları hem de sağlık okuryazarlığı becerileri ile çocuğun gelişimini etkileyebilir. Bu çalışmanın amacı, EÇG ile annelerin sağlık okuryazarlığı ve erken ebeveynlik uygulamaları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Onbeş aile sağlığı merkezinde, 15.03.2020-20.08.2021 tarihleri arasında yürütülen bu kesitsel çalışma 36-59 aylık çocuğu olan anneler üzerinde yapıldı. Veriler sosyodemografik ve kişisel özellikler bilgi formu, Erken Çocukluk Gelişim İndeksi (EÇGİ) ve Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) ile elde edildi. Sosyodemografik ve kişisel özellikler bilgi formu ile anne-çocuk çiftlerinin sosyodemografik özellikleri, annelerin genel okuma alışkanlıkları ve annelerin ebeveynlik uygulamaları sorgulandı. Çocukların normal gelişim gösterme durumu EÇGİ ile değerlendirildi. EÇGİ'nin dört alanından en az üçünü geçen çocukların normal olarak geliştiği kabul edildi ve 'EÇGİ-geçer' olarak nitelendirildi. Annelerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri TSOY-32 ölçeği ile belirlendi ve anneler yetersiz, sorunlu-sınırlı, yeterli ve mükemmel sağlık okuryazarı olarak sınıflandırıldı. Çalışmaya 503 anne-çocuk çifti dahil edildi. Yeterli veya mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyine sahip annelerin çocuklarının EÇGİ-geçer olma olasılığı daha fazla bulundu [Düzeltilmiş Odds Oranı [DOO] [%95 Güven Aralığı (GA)]: 2.52 (1.53-4.15)]. EÇG ve annelerin ebeveynlik uygulamaları arasındaki ilişki incelendiğinde, 12 ay ve daha uzun süre anne sütü ile beslenen çocuklar ve 2 saat veya daha az ekran süresi olan çocukların EÇGİ-geçer olma olasılığının daha fazla olduğu gösterildi [Sırasıyla; DOO (%95 GA):2.28 (1.41-3.70), 2.04 (1.18-3.50)]. Bu çalışma ile annelerin sağlık okuryazarlığı ve erken ebeveynlik uygulamalarının EÇG ile ilişkili olduğu gösterildi. Erken çocukluk gelişimine yönelik anne merkezli müdahalelerin başarısı için annelerin sağlık okuryazarlığı becerilerinin ve erken ebeveynlik uygulamalarının geliştirilmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Early childhood development (ECD) is a critical process of child health and mothers have an active role in this early stage of development. Mothers, who are the child's closest environment, can affect the child's development with both early parenting practices and health literacy skills. The aim of this study is to examine the relationship between ECD and mothers' health literacy and early parenting practices. This cross-sectional study, conducted in 15 family health centers between 15.03.2020 and 20.08.2021, was carried out on mothers with 36-59 months old children. Data were obtained by sociodemographic and personal characteristics information form, Early Childhood Development Index (ECDI) and Turkish Health Literacy Scale-32 (THLS-32). Sociodemographic characteristics of mother-child couples, general reading habits of mothers and parenting practices of mothers were questioned with sociodemographic and personal characteristics information form. The normal developmental status of the children was evaluated with ECDI. Children who pass at least three of four domains of ECDI were considered to develope normally and referred as 'ECDI-on-track' The health literacy levels of the mothers were determined with the THLS-32 and the mothers were classified as insufficient, problematic-limited, sufficient and excellent health literate. 503 mother-child couples were included in the study. It was found that the children of mothers with sufficient or excellent health literacy levels were more likely to be ECDI-on-track [Adjusted Odds Ratio [AOR] [95% Confidence Interval (CI)]: 2.52 (1.53-4.15)]. When the relationship between ECD and mothers' parenting practices was examined, it was shown that children who were breastfed for 12 months or longer and children with screen time 2 hours or less were more likely to be ECDI-on-track (AOR (%95 CI):2.28 (1.41-3.70), 2.04 (1.18-3.50); respectively). This study showed that maternal health literacy and early parenting practices were associated with ECD. For the success of mother-centered interventions for early childhood development, mothers' health literacy skills and early parenting practices need to be developed.
Benzer Tezler
- 48-72 aylık çocukların annelerinin, ebeveynlik tutumları ile ebeveyn-çocuk medya aracılık rolleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between parent attitudes and parental media mediation roles of 48-72 months old children's mothers
ŞEYMA BASTIRMACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Medipol ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU YÜKSELEN
- Astımlı okul çocuklarına ve ebeveynlerine yönelik sağlık okuryazarlığına duyarlı eğitimin hastalık özyönetimine etkisi
The effect of education given to asthmatic school children and their parents, considering health literacy, on the self-management of asthma
ESMA GÜNEY KIZIL
Doktora
Türkçe
2022
HemşirelikEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA BAYIK TEMEL
- 1 ay 5 yaş arası (1-60 ay) çocuğu olan ebeveynlerin sağlık okuryazarlığı düzeyi ile ateş yönetimi konusundaki bilgi ve uygulamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between parents with children between 1 month and 5 years (1-60 MONTH) with their health literacy level and knowledge and practices on fever management
ZEHRA DOKUYUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Hemşirelikİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE YILDIRIM SARI
- Okul öncesi dönemdeki çocukların erken okuryazarlık becerilerinin ve ev erken okuryazarlık ortamlarının ailelerinin sosyoekonomik düzeyine göre incelenmesi
A study of early literacy skills and home early literacy environments of preschool children by their families' socioeconomic level
İREM TAŞKINBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAZİYE SEÇKİN YILMAZ
- 3-6 yaş arası çocukları olan annelerin sağlık okuryazarlığı ile erken çocukluk çağı ağız sağlığı etki ölçeği arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between health literacy and early childhood oral health impact scale of mothers with children aged 3-6
ECEM KULAKSIZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. GÜZİN ZEREN ÖZTÜRK