Fire vulnerability assessment for heritage places:a case of the city of Safranbolu world heritage site
Miras yerleri için yangın hasar görebilirlik değerlendirmesi: Safranbolu kenti dünya miras alanı örneği
- Tez No: 760207
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MELTEM ŞENOL BALABAN, YRD. DOÇ. DR. SİBEL YILDIRIM ESEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Mimarlık, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 317
Özet
Yangın olayları kültürel mirası tehdit etmekte ve geri dönüşü olmayan zararlara sebep olmaktadır. Can kaybı, binaların ve geleneksel kentsel dokuların tahribatı yangının olası sonuçları arasında yer almaktadır. Kültürel miras yapılarındaki yangınların başlıca nedenleri elektrik tesisatlarındaki eksiklikler, restorasyon çalışmaları sırasında kullanılan elektrikli aletler, bakımsız bacalar ve yangın güvenliği ihmali sayılabilir. Bu faktörlerin yanı sıra, yapı malzemesi olarak ahşabın kullanılması, bakımsızlık, yapıların durumu ve acil durumlarda dar sokaklara ulaşım zorluğu nedeniyle Türkiye'deki tarihi kent dokuları yangınlara karşı oldukça hassastırlar. Tüm karar alma süreçlerinde önlemler alındığı takdirde yangınlar genellikle önlenebilir olaylardır. Uluslararası ve ulusal politikalara dayalı yangın risk yönetimi politikalarının varlığı ve uygulanması, kolaylaştırılmış yöntemlerin geliştirilmesi yangınların önlenebilmesi için kritik öneme sahiptir. Ancak, kentsel ölçekteki kültürel miras alanları için yangın hasar görebilirlik değerlendirmesi çalışmaları sayıca sınırlıdır. Mevcut yöntemlerin zaman gereksinimleri ve mali açıdan uygulanabilmeleri zordur. Bu kapsamda, bu tez kentsel ölçekteki kültürel miras alanları için kullanılan mevcut ilkeler, metodlar ve araçlara dayalı bir ön değerlendirme yöntemi önermeyi amaçlamaktadır. Çalışma literature üç temel konuda katkı sağlamaktadır. Kültürel miras için yangın hasar görebilirlik değerlendirme parametrelerini, kolaylaştırılmış bir yöntem ve politikalarını tanımlamaktadır. Yangın hasar görebilirlik değerlendirme yaklaşımı, yöntemi ve sürecini tanımlayarak UNESCO Dünya Mirası Alanı yönetimine de katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Kültürel miras alanlarının yangına karşı hasar görebilirliği, yapı ve mahalle ölçeğindeki farklı faktörlerle ilişkilidir. Bu çalışmada, kültürel miras yangın hasar görebilirliğine dair faktörler dört kategori altında sınıflandırılmıştır: (i) Tutuşturma kaynaklarının varlığı, (ii) Yanıcı maddelerin varlığı, (iii) Yapı ölçeğinde Yangınla Mücadele ve (iv) Mahalle ölçeğinde Yangınla Mücadele. Bu kapsamda, Safranbolu Kenti Dünya Miras Alanı için yangın hasar görebilirlik değerlendirmesi yapılmıştır. Veri toplama için farklı zamanlarda saha çalışması ve çeşitli yerel paydaşlarla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Yangın hasar görebilirlik değerlendirmesi için Coğrafi Bilgi Sistemi'nde yapılan analizler sonucunda Çeşme Mahallesinde yer alan yapıların % 59'unun orta, yüksek ve çok yüksek yangın hasar görebilirlik seviyesinde olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışma, kültürel mirasın yangın risk yönetimi için bir politika çerçevesi de önermektedir. Buna göre kültürel miras yangın risk yönetimi bölgesel, kentsel ve yapı gibi farklı ölçeklerde ele alınmalıdır. Farklı aktörleri ve yeterli teknik kapasiteyi içeren katılımcı süreçler ve geçmiş yangın olaylarına dair ulusal bir veri tabanı gerekli politikalar arasında yer almaktadır. Sonuç olarak, kültürel miras yangın hasar görebilirlik değerlendirmesine yönelik politika oluşturma süreci, Türkiye'deki mevcut karar alma mekanizmalarına ve yangın riskine maruz kalan diğer miras alanlarına uygulanabilir.
Özet (Çeviri)
Fire incidents threaten cultural heritage and lead to irreversible damages. Loss of life, destruction of buildings, and traditional urban tissues are possible consequences of a fire. Major causes of fires at cultural heritage buildings include deficiencies in electrical installations, electrical appliances used during restoration works, unmaintained chimneys, and fire safety negligence. Historic urban tissues in Turkey are highly vulnerable to fires because of using timber as a building material, lack of maintenance, state of condition of buildings, and difficulties accessing narrow streets in emergencies. Fires are often preventable if measures are undertaken in all decision-making processes. The existence and implementation of fire risk management policies based on international and national policies are critical to preventing fires through practical actions. However, studies on fire vulnerability assessment for heritage places on an urban scale are limited in numbers and have deficiencies concerning time requirements and financial aspects. In this respect, this thesis aims to propose a preliminary fire vulnerability assessment method for heritage places on an urban scale. It has three potential contributions to related literature. It defines fire vulnerability assessment indicators, a simplified method, and policies. In addition, it aims to contribute to UNESCO World Heritage Site management processes by providing a fire vulnerability assessment approach, methodology, and procedures. Fire vulnerability of heritage places is related to different factors at building and neighborhood scales. In this study, four categories of factors are classified: (i) The existence of ignition sources, (ii) The existence of flammable materials, (iii) the Fire Combat within the building scale, and (iv) the Fire Combat within the Neighborhood scale. In this sense, a fire vulnerability assessment for the City of Safranbolu World Heritage Site is conducted. Site surveys were done at different times, and interviews with diverse local stakeholders were conducted for data collection. Analysis using geographical information systems revealed that 59 % of traditional buildings have a medium, high, and very high level of fire vulnerability in the Çeşme Neighborhood. This study suggested a policy framework for fire risk management of cultural heritage. Namely, fire risk management of cultural heritage should be considered in different planning scales such as regional, urban, and building. Participatory processes, including different actors, sufficient technical capacity, and a national fire incidents database are required. In conclusion, the new policy-making process for cultural heritage fire vulnerability assessment can be adapted for current Turkish decision-making mechanisms and other heritage places exposed to fire risk.
Benzer Tezler
- İstanbul Tarihi Yarımada'da kentsel ölçekte deprem odaklı kentsel zarar görebilirlik değerlendirmesi
Seismic vulnerability assessment at urban scale in İstanbul Historical Peninsula
SELDA ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİH TERZİ
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Fire vulnerability assessment of architectural design parameters with fuzzy logic model
Bulanık mantık modeli ile mimari tasarım parametrelerinin yangın kırılganlıklarının değerlendirilmesi
NİLÜFER KIZILKAYA
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ MURAT TANYER
DR. MEHMET KORAY PEKERİÇLİ
- A model-based guidance and vulnerability assessment approach for facilities under the threat of multi-hazard emergencies
Ardışık tehlikeler altındaki yapılar için model tabanlı yönlendirme ve hassasiyet analizi yaklaşımı
MURAT AYHAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
İnşaat MühendisliğiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA TALAT BİRGÖNÜL
- Development of a climate risk assessment method for the provinces of turkiye
Türkiye illeri için iklim riski değerlendirme yöntemi geliştirilmesi
GÜLSÜN DUYGU BÜTÜN BAYINDIR
Doktora
İngilizce
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YETİŞKUL ŞENBİL