Hevsel bahçeleri'nin kentsel tarım alanı olarak kullanımının değerlendirilmesi
Evaluation of the use of hevsel gardens as an urban agricultural area
- Tez No: 761182
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CANAN KOÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dicle Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehircilik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 150
Özet
Günümüzde, hızlı nüfus artışı ve çarpık kentleşmenin bir sonucu olarak kentsel peyzajda değişimler yaşanmaktadır. Korunması gereken ancak çoğu zaman yapılaşma nedeniyle olumsuz etkilenen kentsel tarım alanları önemli kentsel peyzaj parçalarını oluşturmaktadır. İklim, gıda ve ekolojik krizlerin yaşandığı günümüzde Diyarbakır'ın önemli kültürel varlıklarından olan ve kentin gıda deposu niteliğindeki Hevsel Bahçeleri'nin kentsel tarım alanı olarak kullanımının değerlendirilmesi çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Hevsel Bahçeleri'nin gerek tarihi gerekse doğal özellikleri açısından önemli değerlere sahip olması çalışma alanı olarak seçilmesinde etkili olmuştur. Diyarbakır Surları ile Dicle Nehri arasında bulunan, kentin kuruluşu ile birlikte var olduğu düşünülen tarihi Hevsel Bahçeleri yaklaşık 300 hektarlık bir alana sahiptir. Kent içinde bulunan bu verimli bahçeler bir çok kuş türü ve memelinin yer aldığı ekolojik bir yaşam alanıdır. Suriçi'ne yakın mahallelerde oturan nüfusun gündelik gıda ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılayan bu tarım alanı günümüzde varlığını sürdürmektedir. Çalışma kapsamında Hevsel Bahçeleri'nin konumu, ekonomik ve sosyal boyutları, kent ekosistemine katkısı, tarımsal dokusu, çevre kalitesi ve sorunları, alt yapı gibi fiziksel özelliklerinin mevcut durumu tespit edilerek, sorunlara ilişkin öneriler geliştirilmektedir. Bu doğrultuda, kentsel tarım kavramı üzerinde durularak Hevsel Bahçeleri gibi üretken kentsel tarım alanı özelliği gösteren Dünya ve Türkiye örnekleri incelenmektedir. Hevsel Bahçeleri'nin kentsel tarım potansiyelini saptamak amacıyla alanda çalışan çiftçiler ile yüz yüze anket çalışması ve analizler yapılmıştır. Bu analizler ve anket sonuçlarına göre UNESCO miras listesinde yer alan Hevsel Bahçeleri'nin ciddi sorunlar ile karşı karşıya olduğu ortaya çıkmıştır. Alanın çevresinde gelişen yapılaşma, toprak ve su kirliliği, sulama sistemi problemi, yol ve ışıklandırma gibi çevresel problemler ile tarım alanı ve çevresinin denetlenmemesi, parçalı mülkiyet durumu, turizm ve göç baskısı, tarımsal destek ve yeterli politikaların olmayışı gibi sosyo-ekonomik sorunlar bulunmaktadır. Bu sorunların çözüme ulaşması, tarımsal faaliyetlerin devam etmesi ve geliştirilmesi için yerel yönetimlere büyük sorumluluk düşmekte, kentsel tarım politikalarının kentsel tasarım ve planlama çalışmalarına entegre edilmesi gerekmektedir.
Özet (Çeviri)
Today, changes are taking place in the urban landscape as a result of rapid population growth and unplanned urbanization. Urban agricultural areas, that need to be protected are often negatively affected by construction, constitute important urban landscape parts. The aim of the study is to evaluate the use of Hevsel Gardens, which is one of the important cultural assets of Diyarbakır and the food store of the city, as an urban agricultural area in today's climate, food and ecological crises. Hevsel Gardens has important values in terms of both its historical and natural features has been effective in choosing it as a study area. Located between the Diyarbakır Walls and the Tigris River, the historical Hevsel Gardens, which are thought to have existed with the foundation of the city, have an area of approximately 300 hectares. These fertile gardens in the city are an ecological habitat with many bird species and mammals. This agricultural area, which meets the daily food and economic needs of the population living in the neighborhoods close to Suriçi, continues to exist today. Within the content of the study, the current status of Hevsel Gardens such as its location, economic and social dimensions, contribution to the urban ecosystem, its agricultural texture, and the physical features of gardens such as environmental quality and problems,infrastructure are determined and suggestions are developed for the problems. In this direction, the examples of the world and Turkey, which show the characteristics of productive urban agricultural areas such as Hevsel Gardens, are examined by emphasizing the concept of urban agriculture. In order to determine the urban agriculture potential of Hevsel Gardens, face-to-face surveys with the farmers who works in the area and analyzes were conducted. According to these analyzes and the results of the survey, it has been revealed that Hevsel Gardens, which is on the UNESCO heritage list, is facing serious problems. There are environmental problems such as structuring around the area, soil and water pollution, irrigation system, roads and lighting problems, and socio-economic problems such as the lack of control of the agricultural area and its surroundings, fragmented ownership, tourism and migration pressure,lack of agricultural support and adequate policies. Local governments have great responsibility for the solution of these problems, the continuation and development of agricultural activities, and the integration of urban agriculture policies into urban design and planning studies.
Benzer Tezler
- Diyarbakır Suriçi tarihi yerleşim alanında yenilenen konutların çevresel sürdürülebilirlik kapsamında irdelenmesi
The examination of renewed houses in the Diyarbakir Suriçi historical settlement area within the scope of environmental sustainability
BERİTAN ADAR GÜLCEMAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE TUNA TAYGUN
- Çatışma altındaki dünya miras alanlarında UNESCO'nun ve taraf devletlerin tutumu: Diyarbakır surları, Hevsel bahçeleri ve Suriçi bölgesi
The attitude of UNESCO and state parties towards world heritage areasin conflict: The case of Diyarbakır fortress, Hevsel gardens cultural landscape and Suriçi district
RENGİN SEREN
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN
- Kent kimliğinin sürdürülebilirliği için peyzaj yönetim anlayışının geliştirilmesi: Bartın-Amasra örneği
Development of landscape management approach to sustainability of urban identity: The case of Bartın-Amasra
DÜRDANE KAYA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj MimarlığıBartın ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEBAHAT AÇIKSÖZ
- Hevsel bahçeleri kuş çeşitliliği ve çevre sorunları
Bird diversity of hevsel gardens and environmental problems
MEHMET FİDANCAN