Osmanlı yönetimi ve Rum tebaa: Selanik örneği (1876-1913)
Ottoman administration and Greek subjects: The example of Thessaloniki (1876-1913)
- Tez No: 761326
- Danışmanlar: PROF. DR. ADEM ÖLMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 696
Özet
Çalışmanın konusu, 1876-1913 yılları arasında Selanik'te Osmanlı yönetimi ile Rum cemaati ilişkisinin nasıl bir seyir izlediğini tespit etmekti. Osmanlı Devleti'nin bir vilayeti olan Selanik'te Rum cemaatinin Osmanlı yönetimi ile olan bağı, yönetim ile cemaat arasındaki görüş birliği ve görüş ayrılıklarının kaynağı ve Rumların millî kimliğinin korunmasına katkı sağlayan iletişim ağları incelendi. Selanik'in ana çalışma konusu seçilmesinde Selanik'in, Osmanlı Devleti'nin önde gelen çok uluslu ticari merkezlerinden biri olması etkili oldu. Çalışmayı gerçekleştirmek için Selanik Kutsal Metropol Kilisesi Tarih Arşivi, Makedonya Mücadelesi Müzesi Arşivi, İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi Arşivi ve Türkiye Cumhuriyeti Osmanlı Arşivi incelendi. Ayrıca İslam Araştırmaları Merkezi, Boğaziçi Üniversitesi Kütüphanesi, Aristoteles Üniversitesi Kütüphanesi, Selanik Belediyesi Kütüphanesi ve Yunanistan Meclis Dijital Kütüphanesindeki literatür kullanıldı. XIX. yüzyılda Balkan toplumları Osmanlı Devleti'ne karşı bağımsızlık mücadelesi verirken Büyük Güçler kendi çıkarları için gelişmelere müdahale ediyorlardı. İlk Türk anayasası olan Kanun-ı Esasî'nin ilanı, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı, 1878'de Berlin Antlaşması, Rusya'nın Panslavizm politikası, Bulgaristan bağımsızlığı, 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı, Jön Türk Hareketi ve 1908'de Anayasası'nın yeniden uygulamaya konulması bu dönemin en önemli olayları arasındaydı. Çalışmamızda Selanik'in nüfus yapısı, Fransız ve Alman konsoloslarının öldürülmesi, Rum Patrikhanesinin İmtiyaz Meselesi, eğitim üzerinden yapılan mücadeleler ve adalet sistemindeki değişik pratikler üzerinde duruldu. Yunan tarihçilerin haricinde az bilinen Selanik Rum Cemaati Meselesi çeşitli yönleriyle incelendi. Osmanlı Devleti'nin uyguladığı reformlar sonucunda o zamana kadar münhasıran Kilise tarafından yönetilen konulara halkın katılımı sağlandı. Bu durum doğal olarak tepkileri beraberinde getirdi ve Selanik Rumlarını ikiye böldü. Borçlar, mali anlaşmazlıklar, iş bulma talepleri vb. davalar gösterilerek benzer davaların nasıl çözüldüğü adalet konularının tartışılmasına neden oldu. Hem Osmanlı hem de Yunan arşiv kaynaklarını kullanan bu tez, ilgili Türk ve Yunan tarih yazımında var olan bu boşluğu kapatmaya çalıştı. Dönemin Rumlarının baş düşmanının Osmanlı Devleti değil, Bulgarların milliyetçi mücadelesi olduğunu ispatladı. Bu aynı zamanda Müslümanlar ve Rumlar arasındaki yakınlaşma noktasıydı. Osmanlı Devleti'nin idari sisteminin Rumlara sunduğu esneklik, onların çeşitli işlerini yarı özerk bir rejim içinde yönetmelerine olanak sağlamıştır. Büyük Güçlerin baskısı altında yapılan reformlar, zaman zaman iki tarafın ilişkilerini de etkilemiştir. Rumlar; kendilerini diğer gayrimüslim tebaalarla eşit kılan herhangi bir yeniliğin, gayrimüslimler arasındaki“primus inter pares”statülerini aşağılamak anlamına geldiğine inanıyorlardı.
Özet (Çeviri)
The subject of the dissertation is to determine the course of the relationship between the Ottoman administration and the Greek Community in Thessaloniki between 1876 and1913. In Thessaloniki, a province of the Ottoman Empire, the connection of the Greek community with the Ottoman administration, the consensus among them, the points of departure and the communication networks that contributed to the protection of the special identity of the Greeks were examined. The fact that Thessaloniki was one of the leading multinational commercial centers of the Ottoman Empire and my birthplace was effective in choosing Thessaloniki as the main place of this dissertation. This has improved my ability to access resources and analyze information. In order to carry out the dissertation, the History Archive of the Holy Metropolis Church of Thessaloniki, the Macedonian Struggle Museum Archive, the Istanbul Greek Orthodox Patriarchate Archive and the Ottoman Archive of the Republic of Turkey were examined. In addition, literature from the Islamic Research Center, Boğaziçi University Library and Aristotle University Library, Thessaloniki Municipality Library and Greece Parliament Digital Library were used. In the 19th century, while the Balkan societies were fighting for independence against the Ottoman Empire, the Great Powers were always intervening for their own interests. The proclamation of the Constitution, the Ottoman-Russian War of 1877-1878, the Treaty of Berlin in 1878, the pan-slavism policy of Russia, the independence of Bulgaria, the Ottoman-Greek War of 1897, the Young Turk Movement and the re-implementation of the Constitution in 1908 were among the most important events of this period. In our dissertation, we focused on the population situation of Thessaloniki, the murder of the French and German Consuls, the Privilege Issue of the Patriarchate, the struggles over education and different practices in the justice system. The Greek Community Issue of Thessaloniki, which is little known in non-Greek historiography, has been examined in various aspects. As a result of the reforms implemented by the Ottoman State, public participation was ensured in the issues that had until then been exclusively administered by the Church. This situation naturally caused reactions and divided the Greeks of Thessaloniki into two. Debts, financial disputes, employment requests, etc. how similar cases were resolved by showing cases led to discussion of justice issues. Using both Ottoman and Greek archival sources, this thesis sought to bridge this gap in the relevant Turkish and Greek historiography. It is proved that the main enemy of the Greeks of the period was not the Ottoman Empire, but the nationalist struggle of the Bulgarians. This was also the point of rapprochement between Muslims and Greeks. The flexibility offered to the Greeks by the administrative system of the Ottoman Empire allowed them to manage their various affairs in a semi-autonomous regime. The reforms made under the pressure of the Great Powers also affected the relations of the two sides from time to time. The Greeks believed that any innovation that put them on par with other non-Muslim subjects meant humiliating their“primus inter pares”place among non-Muslims.
Benzer Tezler
- Türkiye'de aşırı sol faaliyetler ve Rusya faktörü 1908-1938
Extreme leftist movement in Turkey and Russian involvement (1908-1938)
CİHAT ŞİMŞEK
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YUSUF SARINAY
- Osmanlı döneminde Balkanlarda kiliseler ve mektepler meselesi (1909–1911)
İssue of churcs and schools in Balkans in the period Ottoman (1909–1911)
ERCAN YÜCEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihMustafa Kemal ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYDAR ÇORUH
- Rum Tebaa ve Yunanistan (1908-1913)
The Greeks Community and Greece (1908-1913)
AHMET EREN ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihTrakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERHAN KIRLIDÖKME MOLLAOĞLU
- Kıbrıs Cumhuriyeti ve Kıbrıs sorunu (1960-1974)
Republic of Cyprus and Cyprus conflict
MUSTAFA CEM KOZPINAR
- Türk Halk Edebiyatı metinlerinde kavim adları
National names in Turkish folk literature text
BURAK AKGÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. MEHMET KARA