دراسـة مـقـارنـة لــشـعـر الـصـعـالـيــك فـي الـعـصـر الـجـاهـلـي والـعـصـر الأمـوي
Câhiliye ve Emevî dönemleri yağmacı şairlerin şiirlerinin karşılaştırılması
- Tez No: 761431
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İBRAHİM ŞABAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Arapça
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Yağmacı, Cahiliye dönemindeki başıboş davranışlarına rağmen edebiyatlarından söz ettiren bir kitledir. Sadrü'l- İslam döneminde yok olan bu kitle Emevî döneminde yeniden ortaya çıkmıştır. Yağma ve soygunculuğun yanı sıra Emevî dönemindeki siyasi propagandalarıyla da ön planda yer almıştır .Yağmacı şairlerinin şiirleri Cahiliye toplumu içinde bulunan ve zorluk çeken bir kitlenin bireysel kimliğini temsil eden derin bir edebiyattır. Yağmacılık aslında Cahiliye Dönemi'ne ait bir eylem olmasına rağmen İslami dönem başta olmak üzere Emevî ve Abbâsî dönemlerine kadar devam etmiştir. Bu tez çalışmasında da Cahiliye ve Emevî dönemlerinde görülen Yağmacı şairlerinin şiirleri yapı ve içerik bakımından incelenmiştir. Çalışma nitel bir araştırma olup veriler belgesel tarama yöntemiyle analiz edilmiştir. Yağmacı şiiri ve geleneğini konu alan çalışmalar incelenerek yeni bir içerikle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede Cahiliye döneminde ortaya çıkan“sa'leke”hareketi, bu hareketin Emevî dönemine kadar devam etmesinin sebepleri, Cahiliye ve Emevî dönemleri Yağmacı şiirlerinin içerik ve yapısı ortak, benzer ve farklı yönler ortaya konarak karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın en önemli sonuçlarından biri Yağmacılık hareketinin ortaya çıkma ve Emevî dönemine kadar devam etme sebebinin Yağmacı şairlerin yaşadıkları zulüm ve haksızlık olmasıdır. Aynı şekilde Cahiliye dönemi koşullarından farklı koşulların ortaya çıkması sebebiyle hapis hayatını tasvir gibi yeni konular Emevî şiirlerinde işlenmiş olmasıdır. Yağmacı şairlerin dili sade olup sanat endişesi yoktur. Her ne kadar Emevî şiirleri genel olarak Cahiliye döneminin özelliklerini taşısa da Cahiliye dönemi sa'âlîk şairlerinin dili Emevî dönemi Yağmacı şairlerine göre daha sert ve garîb kelimeler içerir. Emevî dönemi Yağmacı şairlerinin dili birkaç şair dışında basit ve anlaşılırdır. Anahtar kelimeleri: Cahiliye dönemi, Emevî dönemi, Yağmacı, Şiir, Karşılaştırma.
Özet (Çeviri)
دراسة مقارنة لشعر الصعاليك في العصر الجاهلي والعصر الأموي. الصعلوك في اللغة هو الفقير الذي لا يملك من المال ما يعينه على أعباء الحياة، كان الصعاليك إحدى طبقات المجتمع الذين ألقي الضوء على نشاطهم الأدبي في العصر الجاهلي على الرغم من سلوكياتهم وتشردهم، وتلاشت تلك الطائفة في عصر صدر الإسلام، ثم عادت للظهور في العصر الأموي بصورة حديثة، فلم يقتصر نشاطها على السلب والنهب، بل تعدى ذلك إلى الانضمام إلى الحركات السياسية التي نشأت في العصر الأموي والثورة على الدولة، وتناولت هذه الدراسة أدب الصعاليك في العصرين الجاهلي والأموي من حيث البنية والمحتوى. اُتُّبع في هذه الدراسة المنهج الوصفي الكيفي، وقد سعينا إلى الاطلاع على الدراسات التي تناولت تراث الصعاليك الشعري، ثم بدأنا بجمع مادة البحث، لنوضح مفهوم الصعلكة والفتك، وأسباب ظهورها في العصر الجاهلي وامتدادها إلى العصر الأموي، والوقوف على أشعار الصعاليك في العصر الجاهلي والعصر الأموي، والمقارنة من حيث البنية والمحتوى الشعري، وبيان أوجه التشابه والاختلاف في البنية والمحتوى الشعري لدى صعاليك العصرين الجاهلي والأموي. وكان من أهم نتائج هذه الدراسة أن سبب ظهور الصعلكة هو الظلم والحرمان اللذان عانى منهما صعاليك الجاهلية والأموية، وظهر ذلك في أشعارهم، ومن النتائج أيضاً ظهور موضوعات شعرية استحدثها صعاليك العصر الأموي لم تكن موجودة عند صعاليك الجاهلية، نتيجة نشأة ظروف مختلفة عن العصر الجاهلي، أشهرها وصف السجون. وكذلك ظهر اختلاف في اللغة والألفاظ بين شعر شعراء الصعاليك في العصرين المدروسين نتيجة العوامل الدخيلة، كما تبين أن أشعار صعاليك الأموية طبعت بأغلب الصفات التي كانت عند صعاليك الجاهلية، فجاءت أشعار الصعاليك في العصرين الجاهلي والأموي في الغالب على شكل مقطوعات، كما أهملت فيها المقدمات الطللية، ووصف الرحلة، والتشرد، والصحراء، وكذلك اتصفت تلك الأشعار بالوحدة الموضوعية. الكلمات المفتاحية: العصر الجاهلي، العصر الأموي، الصعاليك، شعر، مقارنة.
Benzer Tezler
- İçerik ve sanatsal üsluplar açısından klasik tasavvufî şiirlerde şarap sembolü
رمز الخمرة في الشعر الصوفي القديم (دراسة في المضامين والأساليب الفنية)
HASAN MOHAMAD
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DilbilimBingöl ÜniversitesiArap Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUHAMMET BİLAL TOLAN
- المحاولات في تعليم الحديث بمدارس فندق في منطقة فطاني جنوب تايلاند
Tayland'ın güney bölgesindeki Patani Pondok medreselerinde hadis eğitim faaliyetleri
MAWADDAH JAPAKIYA
Yüksek Lisans
Arapça
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATAULLAH ŞAHYAR
- Yasin suresi örneğinde Beydâvî ve İbn Kesîr tefsirinin karşılaştırılması
دراسة مقارنة بين البيضاوي وابن كثير في التفسيرسورة (يس) أنموذجًا
ABDULMUNEM BAKEER
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAİM DÖNER
- دراسة مقارنة بين اللهجةالشامية واللهجة اإلسعردية
Şam ve Siirt Arap diyalektleri üzerine mukayeseli bir inceleme
ŞAHİYA SOFİRAMADAN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DilbilimŞırnak ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİN CENGİZ
- دراسة مقارنة لشروح الجامع الصغير المؤلفة في منطقة ماوراء النهر في القرن الخامس والسادس الهجري
Hicri 5-6'ıncı yüzyıllarda Mâverâünnehir bölgesinde yazılmış 'El-Câmi'u's-Sağîr' şerhlerinin mukayeseli incelemesi
ABDULLAH MÜYDÜNOĞLU
Yüksek Lisans
Arapça
2024
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İRFAN İNCE