Türkiye'de sağlık ürünlerinde sınırlı kaynakların adil paylaşımı ve ürün güvenliği: COVİD-19 pandemisi örneği
Fair sharing of limited resources and product safety in HEALTH products in Turkey: example of COVİD-19 pandemic
- Tez No: 763530
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERAY SERDAR YURDAKUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Deontoloji ve Tıp Tarihi, Medical History and Ethics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Gülhane Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tıp Tarihi ve Etik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 260
Özet
Amaç: Türkiye'de sınırlı kaynak olan sağlık ürünlerinin adil paylaşımı için dağıtımında alınan kararların, politika ve uygulamaların adalet kavramı ve ürün güvenliği temelinde incelenmesi; COVID-19 pandemisinde kullanılan sağlık ürünleri özelinde belge incelemesi suretiyle etik çerçevede değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Adalet kavramı temelinde sınırlı kaynak kullanımı konusundaki etik sorunlar ve çözümüne ilişkin yaklaşımlar kuramsal olarak incelenmiştir. Sağlık ürünlerinin temini ve dağıtımına yönelik planlamalar, hasta önceliklendirmeye dayalı dağıtımı kararlarına ilişkin düzenlemeler ve ilgili sağlık istatistikleri incelenmiştir. COVID-19 pandemisine karşı ülke olarak Türkiye'nin verdiği tepki, pandemide kullanılan malzeme, ekipmanların dağıtımı, temini, planlaması ve ürün güvenliğine ilişkin olarak yayımlanan yönetmelik, tebliğ, genelge ve yönergeler, rehberler, kurumsal duyurular, web sayfaları ve formlar üzerinden incelenmiştir. Acil kullanım onayı ile ilgili ve klinik araştırmalar hakkındaki düzenlemeler incelenmiştir. Bulgular: Kaynak dağıtımının kimlere, nasıl olacağı konusu COVID-19 ile ilgili çalışmalarda; yararcı, eşitlikçi, özgürlükçü ve liyakatçı teorilerden yararlanarak temellendirdikleri görüşlerini yayımlayan bilim insanları, COVID-19 pandemisinde kaynak dağıtımına ilişkin yaşanan etik sorunlar hakkındaki önerilerini biyoetik alanına kazandırmışlardır. Türkiye'de kaynak dağıtımı ve COVID-19 pandemisinde alınan kararlar, bilgi ve belgeler incelendiğinde adaletin sağlanmasına yönelik belirli bir etik çerçeve olmadığı, kaynak sınırlılığını azaltmak üzere bir dizi tedbir alındığı, bilim kurulu rehberleri ve kurumsal düzenlemeler aracılığıyla tedaviye erişim ve kaynak dağıtımının gerçekleştirilerek adaletin sağlanmak istendiği görülmüştür. Sınırlılıkları azaltmak üzere ürün güvenliğine yönelik kriterlerde değişiklik yapıldığı, ürünlerin piyasaya arzını artırmak üzere belirli bir çerçevede haklı çıkarılabileceği anlaşılmıştır. Sonuç: Pandemi döneminde ihtiyaç olan sağlık ürünleri gibi ürünler ve verilecek hizmetlerde, haklı çıkarılabilir etik gerekçelerle; doğru zamanda, doğru kişilere ve doğru bir politikayla dağıtım yapılması adaleti sağlayacaktır. Bu da henüz krizler ortaya çıkmadan atılacak adımlar, planlamalar ve kurulacak organizasyonlar ile önceden hazırlanmış etik çerçeveler ve kurumsal politikalar ile gerçekleşecektir.
Özet (Çeviri)
Aim: Examining the decisions, policies and practices taken in Turkey in the allocation of health products, which are limited resources, on the basis of the concept of justice and product safety; it is aimed to evaluate policies and the policy implementation concerning the health products used in the COVID-19 pandemic in an ethical framework on the bases of document examinations. Materials and Methods: On the basis of the concept of justice, ethical problems in the use of limited resources and approaches to their solutions are examined theoretically. Planning for the supply and allocation of health products, regulations regarding allocation decisions based on patient prioritization, and related health statistics were examined. Turkey's response to the COVID-19 pandemic has been examined through the regulations, communiques, circulars and directives, guides, announcements, web pages and forms published on the allocation, supply, planning and product safety of materials and equipment used in the pandemic. Regulations on emergency use approval and clinical trials were reviewed. Results: Scientists who published their opinions based on utilitarian, egalitarian, libertarian and merit-based theories brought their suggestions about the ethical problems related to resource allocation in the COVID-19 pandemic in issues including related to whom and how the resources will be distributed in studies related to COVID-19 in the field of bioethics. Concerning the decisions, information and documents taken in the distribution of resources and the COVID-19 pandemic in Turkey are examined, there exists no specific ethical framework for ensuring justice, however, a series of measures are taken to reduce resource limitations, access to treatment and resource allocation through scientific committee guides and institutional arrangements are provided to ensure justice. It is understood that changes in the criteria for product safety in order to reduce the limitations can be justified within a certain framework to increase the supply of products. Conclusion: Allocation of products such as health products and services needed during the pandemic period, to the right people at the right time, on justifiable ethical grounds and with the right policy will ensure justice. This will be realized with the steps to be taken before the crisis occurs, the planning and the organizations to be established, and the ethical frameworks and institutional policies prepared in advance.
Benzer Tezler
- Impacts of geothermal power plants on air quality, climate change and biodiversity
Jeotermal enerji santrallerinin hava kalitesi, iklim değişikliği ve biyoçeşitlilik üzerindeki etkileri
MERVE DÖNDÜ AYDIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURÇAK KAYNAK TEZEL
PROF. DR. MICHAEL LEUCHNER
- Engerek otu (Echium vulgare) tohum yağı ve zeytinyağından enzimatik yöntemle fonksiyonel yağ üretimi
Enzymatic production of functional lipid from olive oil and seed oil of Echium vulgare
SENA BİLGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NEŞE ŞAHİN YEŞİLÇUBUK
- Analytical studies on bioactive components of natural materials
Doğal malzemelerin biyoaktif bileşenleri üzerine analitik çalışmalar
VESELİNA ADIMCILAR
Doktora
İngilizce
2024
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BEDİA ERİM BERKER
- Yapıda kullanılan asbestli yapı ürünlerinin yönetimine yönelik bir model önerisi
A model proposal for the management of asbestos building products used in buildings
ELİF KARĞI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇE TUNA TAYGUN
- Yerleşme ve ziraat hayatı açısından Baltacı ve Solaklı Deresi havzaları
Başlık çevirisi yok
YÜKSEL ACAR