Türk popülasyonunda COVİD-19 pandemisi öncesi ve sonrasında dental hastaların biyobankacılık ve biyomedikal araştırmalara katılımlarının incelenmesi
Investigation of dental patients' participation in biobank and biomedical research in Turkish population before and after the COVİD-19 pandemic
- Tez No: 763945
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EMRE İRİBOZ
- Tez Türü: Diş Hekimliği Uzmanlık
- Konular: Diş Hekimliği, Dentistry
- Anahtar Kelimeler: Biyobankacılık, Covid-19, pandemi, diş hekimliği, biyoörnek, Biobanking, Covid-19, pandemic, dentistry, biosample
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Diş Hekimliği Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Endodonti Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Amaç: Covid-19 sürecinde önleyici ve geliştirici rolü nedeniyle biyobankacılık önem kazanmış olup diş hekimliğinin biyobankacılığa dahil olmasıyla birlikte diş ve oral doku hastalıklarıyla sistemik hastalıklar arasındaki bağlantı daha iyi anlaşılmaktadır. Bununla birlikte hastaların kişisel bilgilerini ve biyoörneklerini bağışlama konusundaki tutumları tam olarak bilinmemektedir. Bu çalışmanın, diş hekimliği hastalarının biyobankacılığa olan bakışını ve Covid-19 pandemisinin bu bağlamdaki kararlarını nasıl etkilediğini açığa çıkarmaktır. Gereç ve Yöntem: Anket çalışması Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Endodonti Anabilim Dalında tedavi görmekte olan 18-70 yaş arasındaki hastalar üzerinde gönüllük esasına uygun olarak yapılmış olup örneklem boyutu 500 kişidir.. Cinsiyet ve eğitim durumları açısından demografik bilgilerini işaretlemeleri istenmiştir. Ardından biyobankacılık faaliyetlerine katılmaları durumunda hangi tür biyoörneklerini bağışlayacakları sorulmuş olup çoklu şık işaretleme opsiyonu sunulmuştur. Takiben katılımcıların olası biyobankacılık faaliyetlerine katılımı onaylayıp onaylamadıkları sorulmuştur. Katılmayı onayların sadece ''katılmayı onaylıyorum'' ve katılmayı onaylamayanların ise sadece ''katılmayı onaylamıyorum'' bölümlerinden çoklu işaretleme yapabilecekleri belirtilmiştir. Kategorik değişkelerin aralarındaki ilişkilerin incelenmesinde örneklem boyutu varsayımı karşılandığı koşullarda (n>5) Pearson Ki Kare testi uygulanmıştır. Birden fazla grubun seçilebildiği kategorik değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi için Çoklu Ki Kare analizi kullanılmıştır. Bulgular: Biyobankacılık faaliyetlerine katılımda Covid-19 pandemisinin olası katılmama nedenlerinden biri olduğu görülmüştür. İmza ve rıza, etik çekinceler, üçüncü kişilerin bilgilere erişimi gibi konular başlıca çekinceler olarak devam etmektedir. Sonuç: Belirsizlik içeren ve tam anlaşılamayan şeylere olan korkunun özellikle insan sağlığı ve kişisel mahremiyetle birleştiği bir alan olması nedeniyle biyobankacılığın toplumsal güvenle her anlamda paralel seyrettiği görülmektedir. Türkiye gibi biyobankacılık faaliyetlerine aşina olmayan bir ülke olarak bunun iyi anlatılması, etik ve kişisel mahremiyet noktasında belirgin sınırların olması ve çalışmamızda da görüldüğü gibi bütün bunların yanında Covid-19 pandemisi ile birlikte yürütülebilecek faaliyetler olduğu anlatılmalıdır.
Özet (Çeviri)
Purpose: Biobanking has gained importance due to its preventive and developer role in the Covid-19 process. Due to the involvement of dentistry in biobanking, the link of dental and oral tissue diseases to systemic diseases are understood better. However, patients' attitudes towards donating their personal information and biosamples are not fully known. The aim of this study is to reveal the view of dentistry patients towards biobanking and how the Covid-19 pandemic affects their decisions in this context. Materials and Methods: The survey was conducted on patients between the ages of 18-70 who are being treated at Marmara University Faculty of Dentistry, Department of Endodontics, on a voluntary basis. The sample size is 500 people. It is requested to mark the options that show their demographic information in terms of gender and educational status. Then, they were asked which type of biosamples they would donate if they participated in biobanking activities, and the option of multiple choices was presented. Subsequently, participants were asked whether they approved of participation in potential biobanking activities. It has been stated that those who approve to participate can only make multiple markings in the“I approve to participate”section, and those who do not approve to participate can only make multiple markings in the“I do not approve to participate”section. Pearson Chi-Square test was applied in the conditions where the sample size assumption was met (n>5) in the analysis of the relationships between categorical variables. Multiple Chi-square analysis was used to examine the relationships between categorical variables in which more than one group could be selected. Results: It has been seen that the Covid-19 pandemic is one of the possible reasons for not participating in biobanking activities. Issues such as signature and consent, ethical reservations, access to information by third parties remain as the main concerns. Conclusion: It is seen that biobanking is parallel to social trust, as it is an area where the fear of uncertain and incomprehensible things combines with human health and personal privacy. In a country like Turkey that is not familiar with biobanking activities, these activities should be well explained, there should be clear boundaries in terms of ethics and personal privacy, and it should be explained that these activities are activities that can be carried out together with the covid-19 pandemic, as seen in our study.
Benzer Tezler
- COVİD-19 tanısı ile Hacettepe Üniversitesi erişkin hastanesinde izlenen hastaların hastalık ile ilgili risk algıları ve yaşam tarzı değişikliği planlarının değerlendirilmesi
Evaluation of disease-related risk perceptions and lifestyle change plans of patients followed up at Hacettepe University adult hospital with the diagnosis of COVİD-19
KAMIL ZARNISHANOV
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLAY SAİN GÜVEN
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÇALIK BAŞARAN
- Variant detection in inflammatory diseases
İnflamatuvar hastalıklarda varyant belirlenmesi
GİZEM ALKURT
Doktora
İngilizce
2024
Biyolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMoleküler Biyoloji-Genetik ve Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GİZEM DİNLER DOĞANAY
- Exploring the genetic landscape of covid-19 susceptibility among patients in Türkiye: A variant discovery study
Türkiye'deki hastalarda covid-19 duyarlılığının genetik durumunun araştırılması: Bir varyant keşfi çalışması
YAVUZHAN ÇAKIR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
GenetikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBiyoenformatik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YEŞİM AYDIN SON
- COVID-19 hastalarında d-dimer ve pulmoner arter çapı ölçümlerinin hastalık progresyonu ve mortalite üzerine etkisi
The effect of d-dimer and pulmonary artery diameter measurements on disease progression and mortality in COVID-19 patients
ZEYNEP MERCANCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Göğüs HastalıklarıMarmara ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları ve Yoğun Bakım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİHA EMEL ERYÜKSEL
- Mini-addenbrooke's cognitive examination (M-ACE) bilişsel tarama testinin Türk popülasyonuna adaptasyonu
Adaptation of mini-addenbrooke's cognitive examination (M-ACE) cognitive screening test to Turkish population
NACİYE ÇİLEM ÇARKI