Geri Dön

Erken çocukluk döneminde Fırsat Verici Ebeveynlik Programı'nın etkililiğinin incelenmesi

Investigation of the effectiveness of the Parental Gateopening Program in early childhood

  1. Tez No: 764120
  2. Yazar: ÖZLEM DÖNMEZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. OZANA URAL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Erken çocukluk, aile eğitimi, çocuk-aile etkileşimi, baba katılımı, fırsat verici ebeveynlik, eşsavar ebeveynlik, Early childhood, family education, child-family interaction, father involvement, parental gate opening, parental gatekeeping
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Okul Öncesi Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 226

Özet

Erken çocukluk dönemi, çocukların hayatında kritik öneme sahiptir. Çocukların erken yıllarda en önemli iki destek kaynağı aile ve okuldur. Ailenin ve çocuğun uygun aile eğitim programlarıyla desteklenmesinin çocuk, aile ve toplum açısından önemi büyüktür. Karma modeliyle tasarlanan bu çalışmanın nicel olan ilk kısmında amaç; çocukların gözünden aile içi etkileşimlerini değerlendiren senaryo temelli geçerli ve güvenilir bir ölçek geliştirmektir. Çocukların aile içi etkileşimlerinin farklı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Deneysel desenle tasarlanan nicel çalışmanın ikinci basamağında annelerin baba katılımına fırsat vermesini ve babaların katılımını desteklemek üzere geliştirilen“Fırsat Vereceği Ebeveynlik Programı”nın çocuk, anne ve baba açısından etkililiğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın nitel kısmında programa katılan ebeveynlerin aile içi etkileşimleri ve programın etkinliğine dair görüşleri incelenmiştir. Ayrıca deney ve kontrol grubundaki çocukların aile içi etkileşimleri de program öncesi ve sonrası ele alınmıştır. Ölçme aracının pilot çalışmasında üç ayrı yöntem (yüz yüze kuklalar ile, yüz yüze dijital materyal ile, uzaktan dijital materyal ile) arasında fark olup olmadığı incelenmiştir. Ayrıca geliştirilen programın pilot sinemalarında da yüz yüze ve çevrimiçi uygulamalar arasında istatistiksel olarak fark olup olmadığı incelenmiştir. Ölçme aracının pilot çalışmasında toplam 30 çocuk (15 kız, 15 erkek), ölçek geliştirme çalışmasına ise 192 çocuk (97 kız, 95 erkek) katılmıştır. Geliştirilen“Fırsat Verici Ebeveynlik Programı”nın pilot uygulamasına 10 ebeveyn (8 anne, 2 baba) katılırken; programın deney ve kontrol grubu 35 ebeveyn (31anne, 4 baba) ve 32 çocuktan (18 kız, 14 erkek) oluşmaktadır. Çalışmada kullanılan veri toplama araçları“Aile Bilgi Formu”,“Çocuk-Aile Etkileşim Ölçeği”,“Ebeveyn Tutum Ölçeği (ETÖ)”ve“Babasavar Annelik Ölçeği”;“Anne Bekçiliği Ölçeği Baba Formu (ABÖ-B)”ve“Baba Katılım Ölçeği (BAKÖ)”dir. Nicel verilerin analizi istatistik paket program aracılığıyla çözümlenmiştir. Nitel verilerin analizinde betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Çalışma bulgularına göre nicel bölümün ilk kısmında geliştirilen“Çocuk-Aile Etkileşim Ölçeği”nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu görülmüştür. Demografik değişkenlere göre fark testleri yapılmıştır. Pilot çalışmada denenen üç ayrı yöntem arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmaması, ölçeğin farklı yöntemlerle uygulanabileceğini göstermiştir. Programın etkinliğine ilişkin bulgular incelendiğinde, programın çocukların algıladıkları aile içi etkileşim davranışlarına olumlu katkısı olduğu görülmüştür. Programın anneler açısından etkililiğine bakıldığında da aşırı bağlı annelik tutumları ile otoriter ebeveynlik tutumlarını azalttığı görülmüştür. Programın etkililiğine ilişkin nicel bulgular, ebeveyn ve çocuk görüşmelerinden elde edilen nitel bulgularla da desteklenmiştir. Tüm bu bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış, okul öncesi dönemde çocuğu olan ailelere, ailelerle çalışan kurum ve kuruluşlara ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

Early childhood is critical period in children's lives. The two most important sources of support for children in early years are family and school. Supporting the family and the child with appropriate family education programs is very importance for the child, family, and society. This study is designed with mixed method. The aim of the first quantitative part of this studyis to develop a valid and reliable scenario-based scale that evaluates family interactions from the eyes of children. It was also examined whether children's family interactions differ according to different variables. In the second step of the quantitative study, which was designed with an experimental design, was aimed to examine the effectiveness of the“Parental Gate Opening Program”, which was developed to enhance mothers' support and participation of fathers, in terms of children, mothers and fathers. In the qualitative part of the study, the family interactions of the parents participating in the program and their views on the effectiveness of the program were examined. In addition, the family interactions of the children in the experimental and control groups were also discussed before and after the program. In the pilot study of the scale, it was examined whether there was a difference between three different methods (face-to-face with puppets, face-to-face with digital material, and online with digital material). In addition, it has been examined whether there is a statistical difference between face-to-face and online applications in the pilot study of the developed program. A total of 30 children (15 girls, 15 boys) participated in the pilot study of the scale and 192 children (97 girls, 95 boys) participated in the scale development study. While 10 parents (8 mothers, 2 fathers) participated in the pilot study of the“Parental Gate Opening Program”; the experimental and control group of the program consists of 35 parents (31 mothers, 4 fathers) and 32 children (18 girls, 14 boys). The data collection tools used in the study were“Family Information Form”,“Child-Family Interaction Scenario-Based Evaluation Scale”,“Parental Attitude Scale”and“Maternal Gatekeeping Scale”;“Maternal Gatekeeping Scale-Father Form”and“Father Involvement Scale”. The quantitative data was analyzed through the statistical package program. Descriptive and content analysis methods were used in the analysis of qualitative data. According to the findings of the study, the“Child-Family Interaction Scale”developed in the first part of the quantitative part was found to be a valid and reliable measurement tool. Difference tests were performed according to some variables. The fact that there was no statistical difference between the three different methods in the pilot study which shows that the scale could be applied with different methods. When the findings of effectiveness of the program were examined, it was seen that the program contributed positively to the children's perceived family interaction behaviors. According to the effectiveness of the program for mothers, it was seen that it reduced over-attached motherhood attitudes and authoritarian parenting styles. The quantitative findings on the effectiveness of the program were also supported by the qualitative findings obtained from the parent and child interviews. All these findings were discussed within the framework of the relevant literature, and suggestions were presented for families with children in the preschool period, institutions and organizations working with families, and researchers.

Benzer Tezler

  1. Annelerin kendi annelerinden algıladıkları ebeveynlik biçimleri ile çocuklarına aktardıkları ebeveynlik biçimleri arasındaki ilişki

    The relationship between the perceived parenting attitudes of mothers regarding their own mothers and the parenting styles which are transmitted by mothers to their own children

    NİMET FATUMATU ZEHRA KAŞIKCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Klinik Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLEK MELTEM TAŞDEMİR ERİNÇ

  2. Yaygın gelişimsel bozukluğu olan çocukların değerlendirilmesi

    The assessment of children with pervasive developmental disorder

    ELİF KOÇAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. RASİM SOMER DİLER

  3. 60-72 aylık çocuklarının öz düzenleme becerileri ile ebeveyn tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

    Investigation of the relationship between 60-72 monthly children's self-regulation skills and parental attitudes

    BÜŞRA ERTEM BAŞKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimBahçeşehir Üniversitesi

    Temel Bilimler Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SEDA SARAÇ

  4. Okul öncesi eğitim döneminde çocuklar için felsefe (P4C) programının çocukların doğayla bağlantı kurma eğilim düzeylerine etkisinin incelenmesi

    Examining the effect of the philosophy for children (P4C) program on children's tendency levels to connect with nature in preschool education period

    ŞEYMA SEVİMLİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve Öğretimİstanbul 29 Mayıs Üniversitesi

    Erken Çocuklukta Ahlak ve Değer Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLŞAH TAŞÇI

  5. Okul öncesi eğitim döneminde çocuklar için felsefe eğitiminin öğrencilerin yaratıcılık düzeylerine etkisi

    Philosophy education for children in preschool education periodeffect of students on creativity levels

    EMİNE PEKKARAKAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve Öğretimİzmir Demokrasi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ŞÜKRAN TOK