Türkiye'deki vergi affı uygulamalarına vergi müfettişlerinin bakış açısı
Perspectives of tax inspectors on tax amnesty practices in Turkey
- Tez No: 764346
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH BARIŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 103
Özet
Dengeli bir bütçe ekonomik istikrarın sağlanması açısından son derece önemlidir. Günümüzde ekonomik, sosyal ve stratejik birçok sebeple devletlerin harcamaları sürekli artmaktadır. Devletlerin artan harcamalarını finanse etmek için başvurduğu temel gelir kaynağı ise vergilerdir. Beyan esasına göre vergilemenin başarısı ise toplumun vergi bilinci ve ahlakına sahip olmasına bağlıdır. Bununla beraber vergi beyanlarının doğruluğunu araştırmak ve denetlemek de beyan ilkesine dayalı vergilemeden istenilen sonuçların alınması için son derece önem arz etmektedir. Gelir kaynağı yaratmak veya tahakkuk eden vergilerin tahsilini kolaylaştırmak amacıyla kendi içinde farklı uygulama yöntemlerini içeren vergi aflarına Türkiye'de sıklıkla başvurulmaktadır. Temelde bütçe açıklarının finansmanını ve ekonominin bulunduğu dar boğaz sebebiyle vergisini ödeyemeyen mükelleflere devletin bir kısım alacağından vazgeçerek ödeme kolaylığı sağlamak için ortaya konulan bu uygulamaların ekonomik ve mali sebepleri dışında sosyal ve siyasi sebepleri olduğu da bilinmektedir. Ancak söz konusu uygulamalar birçok kesim tarafından eleştiri konusu yapılmaktadır. Bu çalışmada ödenmesi gereken verginin doğruluğunu araştırmak ve tespit etmek maksadıyla vergi incelemesi yapan vergi müfettişlerinin vergi afları ve uygulama yöntemlerine ilişkin görüş, öneri ve tenkitleri araştırılmıştır. Bu yönü ile vergi müfettişlerinin temel görevi olan vergi incelemesindeki, maksadın, ödenmesi gereken verginin doğruluğunu araştırmak olduğu düşünüldüğünde, hem devletin hem de mükelleflerin haklarını gözeten bir süreç yürütmektedirler. Dolayısıyla, devlet ve mükellefler arasında adeta bir hakem edasıyla vergi incelemesi yürüten vergi müfettişlerinin, konu hakkındaki düşüncelerinin önemini daha da artırmaktadır. Bu sebeple araştırmada ölçüt örnekleme yöntemi ile 10 vergi müfettişi seçilmiştir. Vergi afları ile ilgili durumun tespiti için araştırmada nitel yöntemlerden durum çalışması tekniği kullanılmıştır. Katılımcılar ile sekiz sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak durum ile ilgili görüşleri alınmıştır. Katılımcıların görüşleri nitel araştırma tekniklerinden görüşme (mülakaat) yöntemiyle derlenmiş ve analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda çıkarılan vergi aflarının vergi adaletine zarar verdiği, zaman aralığının çok sık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Türkiye'de uygulanan vergi af kanunlarının uygulama yöntemlerinden özellikle matrah artırımı ve işletme kayıtlarının düzeltilmesi yöntemlerinin denetimi önemsiz kıldığı; bu durumun da müfettişlerin mesleki motivasyonlarına olumsuz yönde etkilediği ortaya konulmuştur.
Özet (Çeviri)
A balanced budget is extremely important for ensuring economic stability. Today, the expenditures of the states are constantly increasing for various economic, social, and strategic reasons. The main source of income used by states to finance their increased expenditures is taxes. The success of taxation based on declaration depends on the tax consciousness and morality of the society. However, it is extremely important to investigate and audit the accuracy of tax returns to obtain the desired results from taxation based on the principle of declaration. To create a source of income or to facilitate the collection of accrued taxes, tax amnesties, which include different application methods, are frequently applied in Turkey. It is also known that these practices, which are put forward to provide ease of payment by giving up a part of the government's receivables for taxpayers who cannot pay their taxes due to the financing of budget deficits and the bottleneck in the economy, have social and political reasons other than economic and financial reasons. However, these practices are criticized by many segments. In this study, the opinions, suggestions, and criticisms of tax inspectors, who conduct tax inspections to investigate and determine the accuracy of the tax to be paid, on tax amnesties and application methods were investigated. Considering that the main duty of tax inspectors is to investigate the accuracy of the tax to be paid, they carry out a process that protects the rights of both the state and taxpayers. Therefore, the importance of the thoughts of tax inspectors, who carry out tax inspections between the state and taxpayers as an arbitrator, increases even more. For this reason, 10 tax inspectors were selected by criterion sampling method in the research. To determine the situation regarding tax amnesties, the case study technique, which is one of the qualitative methods, was used in the research. The participants' opinions were obtained using a semi-structured interview form consisting of eight questions. The views of the participants were analyzed with the descriptive analysis technique. As a result, it was concluded that the tax amnesties harmed tax justice and the time interval was very frequent. It has been revealed that the implementation methods of tax amnesty laws in Turkey, especially the tax base increase and the correction of business records, render the audit insignificant, and this situation negatively affects the professional motivation of the inspectors.
Benzer Tezler
- Teorik ve teknik perspektiften vergiler ve Türk vergi yapısının mevcut temel sorunları
Taxes from theoretical and technical perspective and current main problems of Turkish tax structure
MEHMET TARIK KAYA
- Türkiye ekonomisinde kara para aklama olgusu açısından varlık barışı uygulamaları (2008 - 2018)
Assets peace practi̇ces in terms of black money laundering in Turkey economy (2008 - 2018)
KORAY PİRÇEKLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiKırıkkale Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CENGİZ SAMUR
- Türkiye'de vergi affı uygulamalarının ekonomik büyüme ve kayıt dışı ekonomi üzerindeki etkileri
The effects of tax amnesties on economic growth and shadow economy in Turkey
FERAY UNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MaliyeTekirdağ Namık Kemal ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH İSMAİL ÇEVİK
- Varlık barışı uygulamasının vergi uyumu üzerine etkileri
The effects of voluntary compliance practice on tax compliance
KAAN PAK
- Türkiye'nin iktisadi dönüşümü kapsamında vergi affı kararları
Tax amnesty decisions within the scope of Turkey's economic transformation
UFUK BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Ekonomiİstanbul Arel ÜniversitesiMuhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
DR. PINAR DALOĞLU