Kayseri ili serbest eczacılarında sağlık okuryazarlığı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisi
Health literacy in kayseri community pharmacists and identification of its affecting factors and its relationship with healthy lifestyle behaviors
- Tez No: 764467
- Danışmanlar: PROF. DR. FEVZİYE ÇETİNKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Sağlığı, Public Health
- Anahtar Kelimeler: Eczacı, Sağlığı geliştirme, Sağlık okuryazarlığı, Sağlıklı yaşam biçimi davranışları, Pharmacist, Health literacy, Healthy lifestyle behaviors, Health promotion
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 93
Özet
Eczacılar topluma danışmanlık hizmeti veren, halk tarafından kolay ulaşılabilen ve onları etkileme özelliğine sahip olan sağlık çalışanlarıdır. Sağlığın geliştirilmesi çalışmalarında aktif rol oynayan eczacılar aynı zamanda kendi sağlık davranışlarıyla da topluma örnek olmaktadır. Bu çalışmanın amacı Kayseri ili serbest eczacılarında sağlık okuryazarlığı ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi, sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Çalışmamıza 216 eczacı katılmış ve çalışma verilerimiz 2021 Şubat-Ağustos ayları arasında tamamlanmıştır. Eczacılara tanımlayıcı bilgilerini sorgulamak için 13 soruluk anket formu, sağlık okuryazarlığı düzeylerini ölçmek için 32 soruluk Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği-32 (TSOY-32) ve 52 soruluk Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II uygulanmıştır. Katılımcıların %53,2'si kadın, yaş ortalaması 39,71±11,3'tür. Eczacıların %3,2'si yetersiz, %13,4'ü sorunlu, %45,4'ü yeterli ve %38'i mükemmel sağlık okuryazarlığı düzeyinde bulunmuştur. Genel sağlık okuryazarlığı ortanca değeri 50 puan üzerinden 39,5'tir. Eczacıların tedavi ve hizmet sağlık okuryazarlığı ortanca değeri (42,7) hastalıklardan korunma/sağlığın geliştirilmesi sağlık okuryazarlığı ortanca değerinden (36,4) yüksek bulunmuştur. Sağlık okuryazarlığı düzeyi katılımcıların tanımlayıcı özelliklerinden etkilenmemiştir. Çalışmamızda eczacıların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II puan ortalaması 131,0 ± 17,3 olarak saptanmıştır. En yüksek puan ortalamasının manevi gelişim (26,9 ± 3,8), en düşük puan ortalamasının fiziksel aktivite (16,2 ± 4,2) alt grubunda olduğu görülmüştür. Sağlıklı yaşam biçimi davranışları; yaş, çocuk sahibi olma durumu, alkol kullanma durumu, genel olarak kendi sağlığını değerlendirme durumu, genel olarak kendi beslenme tipini tanımlama durumlarından anlamlı olarak etkilenmektedir. Cinsiyet, medeni durum, sigara kullanma durumu, kronik hastalık durumlarından etkilenmemiştir. Korelâsyon analizi sonucunda eczacıların sağlık okuryazarlığı düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasında istatistiksel yönden anlamlı, zayıf düzeyde ve pozitif bir ilişki bulunmuştur. Topluma sağlık davranışlarıyla rol model olan eczacıların kendi sağlıklarını geliştirebilmek için çalışma koşullarının düzenlenmesi, hizmet içi eğitimlerin planlanması önem arz etmektedir.
Özet (Çeviri)
Pharmacists are health professionals who provide consultancy services to the society, are easily accessible by the public and have the ability to influence them. Pharmacists, who play an active role in health promotion studies, also set an example for the society with their own health behaviors. The aim of this study is to determine the health literacy and the affecting factors in the community pharmacists of Kayseri province, and to evaluate its relationship with a healthy lifestyle behaviors. 216 pharmacists participated in our study and our study data were completed between February and August 2021. A 13-question questionnaire was applied to pharmacists to question their descriptive information, 32-item Turkish Health Literacy Scale-32 (TSOY-32) o measure their health literacy levels and 52-question Healthy Lifestyle Behaviors Scale II. 53.2% of the participants were female, and the mean age was 39.71±11.3%. 3.2% of the pharmacists were found to be inadequate, 13.4% problematic, 45.4% sufficient and 38% excellent health literacy level. The median value of general health literacy is 39.5 out of 50 points. The median value of pharmacists' treatment and service health literacy (42.7) was found to be higher than the median value of disease prevention/health promotion health literacy (36.4). The level of health literacy was not affected by the descriptive characteristics of the participants. In our study, the mean score of the pharmacists' Healthy Lifestyle Behaviors scale was determined as 131.0 ± 17.3. It was observed that the highest mean score was in spiritual development (26.9 ± 3.8), and the lowest mean score was in physical activity (16.2 ± 4.2). Healthy lifestyle behaviors is significantly effected age, having a child, alcohol use status, evaluating one's own health in general, and defining one's own nutrition type in general. It was not affected by gender, marital status, smoking status, chronic disease conditions. As a result of the correlation analysis, a statistically significant, weak and positive relationship was found between the health literacy level of pharmacists and their healthy lifestyle behaviors. It is important to organize working conditions and to plan in-service trainings in order to improve the health of pharmacists, who are role models for the society with their health behaviors.
Benzer Tezler
- İzmir ili merkez ilçelerinde çalışan serbest eczane eczacılarının Human Papilloma Virüs, Human Papilloma Virüs tarama testleri ve Human Papilloma Virüs aşısı hakkındaki bilgi düzeyi ve ilişkili etmenler
Level of knowledge about Human Papilloma Virüs, Human Papilloma Virüs screening tests and Human Papilloma Virüs vaccine of community pharmacy pharmacists working in central districts of izmir province and related factors
ECE FİDAN KÜÇÜK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Halk SağlığıEge ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE MANDIRACIOĞLU
- Finansal okuryazarlık: Kayseri ili serbest muhasebeci ve mali müşavirleri üzerine bir araştırma
Financial literacy: A research about independent accountants and financial advisors in Kayseri province
ABDULLAH KÜÇÜKASLAN
- Muhasebe meslek mensuplarında mesleki etik algısı ve haksız rekabete etkisi açısından incelenmesi: Kayseri ili örneği
Examination of professional accounting professionals in terms of their perception of professional ethics and its effect on unfair competition: The case of Kayseri
VAHİDE TEKGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
BankacılıkSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMuhasebe, Finans ve Bankacılık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP ÜLKER
- Kayseri ilinde balık tüketimi ve tüketici tercihlerinin araştırılması
Investigation of fish consumption and consumer preferences in Kayseri̇
BERAT DENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Veteriner HekimliğiErciyes ÜniversitesiZootekni (Veterinerlik) Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SAVAŞ SARIÖZKAN
- Kayıt dışı ekonomiyle mücadelede serbest muhasebeci mali müşavirlerin vergi denetimi algısı üzerine bir araştırma: Kayseri İli örneği
A study on tax audit perception of certified public accountants in combating informal economy: The Case of Kayseri province
ÖMER ŞENEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MaliyeAfyon Kocatepe ÜniversitesiMaliye Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ BALKI