Türkiye'de kumaş desen tasarımının gelişimi: Sümerbank ve Vakko desen örnekleri üzerinden karşılaştırmalı analiz
Development of fabric pattern design in Turkey: A comparative analysis on Sümerbank and Vakko pattern examples
- Tez No: 765034
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ZEHRA DOĞAN SÖZÜER
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Giyim Endüstrisi, Güzel Sanatlar, Tekstil ve Tekstil Mühendisliği, Clothing Industry, Fine Arts, Textile and Textile Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Tekstil ve Moda Tasarımı Sanat Dalı
- Sayfa Sayısı: 161
Özet
Türkiye'de desen tasarımının tarihi göz önüne alındığında, endüstriyel üretime yönelik ürünler ortaya koyan yerleşik kurumları, ülkenin sosyo-ekonomik, politik ve kültürel dönüşümlerinden bağımsız olarak, yalnızca Türkiye'deki desen tasarımının yansımalarını incelemek açısından değerlendirmek eksik ve yanıltıcı olacaktır. Bu bağlamda Sümerbank ve Vakko gibi Türkiye'nin önde gelen tekstil firmalarının hitap ettiği hedef kitlelerin farklı kültürel ve ekonomik düzeylerde olmaları, firmaların üretimlerinde farklılıklara neden olmaktadır. Bu çalışmada Ulu Önder Atatürk'ün kurucusu olduğu Sümerbank ile Vitali Hakko tarafından kurulan Vakko'nun, cumhuriyetin ilk yıllarından 2000'li yıllara kadar geçen sürecine ışık tutulurken; bağlantılı olarak Avrupa'da tarihsel süreçte desen çalışmalarının gelişimi, bu gelişmelerin Türkiye'ye yansımaları da incelenmiştir. Sümerbank ve Vakko'nun özellikle genç cumhuriyetin yeniden yapılanma sürecine katkılarının daha net okunabilmesi adına, tarihsel süreç içerisinde sanayi devriminin etkilerinin ekonomik, sosyal ve kültürel alanlarda ülkeye etkisi, yapılan literatür taramasıyla aktarılmaya çalışılmıştır. Araştırmamızın temel amacı ise ülkemizde 1930-2000 yılları arasında desen tasarımı yapan ve bu tasarımları basılı hale getiren Türk moda ve tekstil tarihinin başat öneme sahip kuruluşları Sümerbank ve Vakko'nun desen bağlamında karşılaştırmasının yapılması; bu doğrultuda iki farklı hedef kitleye sahip bu iki kuruluşun desen albümlerinden seçilen desenler yıllara göre incelenerek yapılacak karşılaştırmalı desen analizi sonucunda ortaya çıkan desen farklılıklarının, firmaların çalışanlarına desen tasarımı sürecinde yaklaşımları ile değerlendirilerek yaratıcılığa etkisinin irdelenmesidir. Çalışma kapsamında kumaş desen tasarımı sürecinin desen tasarımındaki çalışma şartları, desenlerin yapımında kullanılan teknikler, araştırma ve ilham süreci ve üretim süreci hakkında veri toplayabilmek için nitel araştırma yöntemi kullanılarak 1930-2000'li yıllar arasında Sümerbank ve Vakko'da kumaş desen tasarım departmanında çalışmış/çalışan kişiler ile 17 sorudan oluşan mülakat yapılmıştır. Aynı kapsamda Sümerbank ve Vakko desen albümlerinden alınan toplam 17 desenin raport özelliklerinin, desen motif türlerinin, desenlerdeki derinliklerinin, renk sayılarının, kumaş türlerinin, ve baskı türlerinin karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Tez çalışmasının sonuç kısmında mülakatlar ve desen analizlerinin neticeleri detaylı bir şekilde yer almaktadır ancak özetle Sümerbank ve Vakko firmalarının hedef kitlelerinin farklı olması üretim esnasında ticari kaygı göz önünde bulundurularak özellikle renk çeşitliliği, desen tasarım teknikleri ve baskı teknikleri ile ilgili kararlar alındığı, bu kararların desen tasarımlarında sınırlılıklara yol açtığı, sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Considering the history of pattern design in Turkey, it would be incomplete and misleading to evaluate the established institutions that produce products for industrial production only in terms of examining the reflections of pattern design in Turkey, regardless of the socio-economic, political and cultural transformations of the country. In this context, the fact that the target groups addressed by Turkey's leading textile companies such as Sümerbank and Vakko are at different cultural and economic levels causes differences in the production of the companies. In this study, Sümerbank, founded by the Great Leader Atatürk, and Vakko, founded by Vitali Hakko, shed light on the process from the first years of the republic to the 2000s; In connection with this, the development of pattern studies in the historical process in Europe and the reflections of these developments on Turkey were also examined. In order to be able to read more clearly the contributions of Sümerbank and Vakko, especially to the restructuring process of the young republic, the effects of the industrial revolution on the country in the economic, social and cultural fields in the historical process have been tried to be conveyed through a literature review. The main purpose of our research is to make a comparison in the context of patterns of Sümerbank and Vakko, the leading institutions of Turkish fashion and textile history, which made pattern designs and printed these designs between 1930-2000 in our country; In this direction, the patterns selected from the pattern albums of these two organizations with two different target audiences are examined according to the years and the pattern differences that emerge as a result of the comparative pattern analysis are evaluated with the approaches of the companies in the pattern design process and the effect on creativity is examined. Within the scope of the study, the qualitative research method was used to collect data on the working conditions of the fabric pattern design process in the pattern design, the techniques used in the production of the patterns, the research and inspiration process and the production process, who worked/employed in the fabric pattern design department of Sümerbank and Vakko between the years 1930-2000. Interviews consisting of 17 questions were conducted with the participants. In the same context, a comparative analysis of the rapport features, pattern motif types, depth in patterns, number of colors, fabric types, and print types of a total of 17 patterns taken from Sümerbank and Vakko pattern albums was made. In the conclusion part of the thesis, the results of the interviews and pattern analyzes are included in detail, but in summary, the different target groups of Sümerbank and Vakko companies, taking into account commercial concerns during production, especially the color variety, pattern design techniques and printing techniques, these decisions are made in pattern designs. It has been concluded that there are limitations.
Benzer Tezler
- Günümüzde tekstil baskı tasarımlarının bebek giysilerinde kullanımı
The use of textile printing designs in baby clothes today
VUSLAT TUNÇ KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
DR. SEMRA GÜR ÜSTÜNER
- Örme tasarımında form ve desen
Form and pattern in knitting design
ESRA YARAR ABANOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiMarmara ÜniversitesiTekstil Ana Sanat Dalı
PROF. DR. MİNE BİRET TAVMAN ERTUĞRUL
- Eski Türk kumaş desenleri ve son elli yılın uygulamaları
Old Turkish fabric patterns and the applications of the last fifty years
ESRA NİZİPLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
El SanatlarıBeykent ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
PROF. BETÜL ATLI
- Türkiye'de moda tasarımı eğitimi programlarının değerlendirilmesi ve Japonya-Hiroshima örneği
Başlık çevirisi yok
SIDIKA BİLGEN
- Tarzı ve hedef kitlesiyle ikea baskılı tekstiller
Ikea printed textiles with its style and target group
FATMA DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Tekstil ve Tekstil MühendisliğiDokuz Eylül ÜniversitesiTekstil ve Moda Tasarımı Ana Sanat Dalı
YRD. DOÇ. FÜSUN ÖZPULAT