New York Public Library Spencer Persian koleksiyonunda yer alan MS.46 kayıtlı kısas'ı enbiya yazmasının minyatürlerinin incelenmesi
Examination of miniatures of the MS.46 recorded qişaş- al anbiya in the Spencer Persian Collection of the Public Library in New York
- Tez No: 765457
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜL GEYİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Kısas-ı Enbiya, Peygamber, İran, Minyatür, Kısas-ı Enbiya, Prophet, Iran, Miniature
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Peygamberlerin yaşam öykülerinin anlatıldığı kitaplar olarak bilinen kısas'ı enbiya yazmaları 7. yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanmış kitaplardır. İçerisinde peygamberlerin yaşam öyküsünün dışında, evrenin yaratılışı, mesleklerin ortaya çıkışı, helak edilmiş kavimlerin hikâyelerini de konu edinen bu eserler, minyatür sanatıyla birer sanat eseri haline gelmiştir. Kur'an anlatımı ve İsrailiyat adı verilen kaynaklar ile genişletilerek yazılan bu eserler, sanatçı veya yazma eseri sipariş eden kişinin isteğine göre resimlenmiş kitaplardır. Tez çalışmasının konusunu oluşturan yazma eser 1580 yılında İran'ın Kazvin şehrinde neşredilmiş bir kısas'ı enbiya örneğidir. Salebinin yazmış olduğu Arais'ül Mecalis adlı eserinin Farsça bir çevirisi olan kitap, 1958 yılında Kahire'den satın alma yöntemiyle New York Halk Kütüphanesi Spencer Koleksiyonuna kazandırılmıştır. İçerisinde ikisi çift sayfa olmak üzere toplamda 27 minyatür bulunan yazma eserin minyatürlerinin kim tarafından tasvir edildiği konusunda bir bilgi yoktur. Tez çalışmasının giriş bölümünde ilk olarak anlatımın daha sağlam bir temel üzerine oturabilmesi için, peygamberlik, kıssa, mucize kavramlarına değinilmiş, kısas'ı enbiya yazmalarının gelişim süreci anlatılmış, en son olarak yazma eserin yapılmış olduğu dönem ve sanat okulları kısaca anlatılmaya çalışılmıştır. Tezin ikinci bölümü olan katalog çalışmasında yazma eser içerisinde bulunan 27 minyatürün konu açısından hangi kutsal kitaba ait olduğu sonrasında ise konu, kompozisyon, figür, tema, doğa unsurları ve renk gibi olgular açısından incelenmiş ve her minyatür aynı dönemde Kazvin'de yapılmış farklı örnekleri ile karşılaştırılmıştır. Tez çalışmasının son bölümü olan Değerlendirme ve Sonuç bölümünde ise katalog adı altında incelenen minyatürlerin genel bir dönem değerlendirmesi yapılmış ve sahnelerin hangi kaynaklar temel alınarak yazıldıkları tablo şeklinde aktarılmıştır.
Özet (Çeviri)
Known as the books in which the life stories of the prophets are told, the kısas-ı enbiya manuscripts are books that have been written since the 7th century. These works, which are about the creation of the universe, the emergence of professions, and the stories of destroyed tribes, apart from the life story of the prophets, have become works of art with their miniature art. These works, which are written by expanding the Qur'anic narration and the sources called Israiliyat, are illustrated books according to the wishes of the artist or the person who ordered the manuscript. The manuscript, which is the subject of the thesis, is an example of a kısas-ı enbiya published in the city of Qazvin in Iran in 1580. The book, which is a Persian translation of the work Arais'ül Mecalis written by Salebi, was brought to the New York Public Library Spencer Collection in 1958 by purchasing from Kahire. There is no information about who depicted the miniatures of the manuscript, which contains 27 miniatures, two of which are double pages. In the introductory part of the thesis, firstly, the concepts of prophecy, parable, and miracle were mentioned so that the narration could be built on a more solid foundation, the development process of the kısas-ı enbiya manuscripts was explained, and lastly, the period in which the manuscript was made and the art schools were briefly explained. In the catalog study, which is the second part of the thesis, the 27 miniatures in the manuscript were examined in terms of the holy book in terms of subject, then the subject, composition, figure, theme, elements of nature, and color were examined and each miniature was compared with different examples made in Qazvin in the same period. In the Evaluation and Conclusion section, which is the last part of the thesis, a general period evaluation of the miniatures examined under the name of the catalog was made and the sources on which the scenes were written were presented in the form of a table.
Benzer Tezler
- İshak b. an-Nişaburi'nin Kısas-ı Enbiya'sının beş minyatürlü nüshasının incelenmesi
Examination of İshaq b. an-Nisaburi's five illustrated Qisas al-Anbiyas' manuscript copies
AMİNE ŞANİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Sanat Tarihiİstanbul Üniversitesiİlahiyat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HİLAL KAZAN
- Nîsâbûrî'nin (Sa'lebî) 'Kısas-ı Enbiyâ' adlı eserindeki minyatürlerde melek figürü ve özgün tasarımlar
The angel figure in the illustrations of Nîsâbûrî's (Sa'lebî) Qisas al-Anbiya and unique designs
SEÇİL SEVER
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2020
El SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. FİLİZ ADIGÜZEL TOPRAK
- Şerîfî'nin 'Tercüme-i Şahnâme'sinde Rüstem karakterinin metin- minyatür ilişkisi açısından incelenmesi
Investigation of Rostam character in 'Tarjumah-i Shahnamah' of Sherifi in terms of text-miniature relation
ZEYNEP AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM GÜNEŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ HESNA HARAL
- Siyer-i Nebi nüshasında HZ. Muhammed tasvirlerinin yer aldığı minyatürlerin incelenmesi (NYPL, SPENCER COLL., TURC. MS.3)
Examination of the miniatures with details of prophet muhammad in the siyer-i nabi copy(NYPL, SPENCER COLL., TURC. MS.3)
EMİNE GÜNDOĞDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
El SanatlarıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SABRİYE HİLAL ARPACIOĞLU
- Kentin eşiklerinde beliren bir imkan olarak karşılaşma mekanı
Space of encounter as an appearing potential in the liminality of the city
ZEYNEP DÜNDAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ŞENTÜRER