Türkmenlerin Hocamberdi Han Destanı
The Turkmen's epic of Hodjamberdi Khan
- Tez No: 766892
- Danışmanlar: PROF. DR. SEYFULLAH YILDIRIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 307
Özet
Türkmenistan halk edebiyatında 18. yüzyıl, sözlü edebiyatın yazılı edebiyata geçtiği bir zaman dilimi hâline gelmiştir. Bu dönem içerisinde yetişen şair ve yazarlar, ustalarından aldıkları eğitimler ve yetişme alanları bağlamında hem anonim destanları söylemişler hem de kendilerinin oluşturduğu destanları icra etmişlerdir. Türkmen halk şairi Abdullah Şâbende tarafından kaleme alınan Hocamberdi Han Destanı ise 18. yüzyıl Türkmen halk edebiyatında yer almış bir halk destanıdır. Hocamberdi Han Destanı'nın bilimsel olarak ele alınmasındaki asıl amaç, Türkmen Türklerine ait olan bu halk edebiyatı ürününün ülkemizde tanınmasını sağlamaktır. Tezin hazırlanmasında araştırma-tarama modeli kullanılmıştır. Bu model ile var olan destan metni, Kiril harfli Türkmen Türkçesinden Türkiye Türkçesine transkripsiyon yoluyla aktarılmıştır. Ardından metin bağlamında inceleme ve tahlil çalışmaları yapılmıştır. Tez, giriş ve dört bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Türkmenistan ile ilgili genel bilgilerin ardından genel olarak destan terimi, Türkmenistan'da destan yerine kullanılan terimler, destanlar hakkında tasnif çalışmaları ve eser çalışmaları üzerine bilgi verilmiştir. Birinci kısımda Hocamberdi Han Destanı'nın tarihî dönemi ve destan hakkında yapılan çalışmalar ve Abdullah Şâbende hakkında elde edilen araştırmalar sunulmuştur. İkinci kısımda Hocamberdi Han Destanı'nın dil, üslup ve şekil özellikleri destandan örnekler verilerek incelenmiştir. İçerik olarak destanın olay örgüsü sistematik bir biçimde sıralanmış, destanda yer alan şahıs kadrosu, mekân ve zaman unsurları tespit edilerek metin bağlamında tahlil edilmiştir. Üçüncü kısımda Hocamberdi Han Destanı'nın sözlü tarih ve folklor bakımından incelenmesi sonucunda elde edilen bilgiler yer almıştır. Son kısımda da destanın transkripsiyonlu metni ile Türkiye Türkçesine aktarılmış metni verilmiştir. Sonuç kısmında ise destanın incelenmesi sonucu elde edilen bulgular açıklanmıştır.
Özet (Çeviri)
In Turkmenistan folk literature, the 18th century has become a time period when oral literature passed into written literature. Poets and writers who grew up in this period both sang anonymous epics and performed epics that they created in the context of the training they received from their masters and their growing areas. Hodjamberdi Khan Epic, written by the Turkmen folk poet Abdullah Shabende, is a folk epic that took place in the 18th century Turkmen folk literature. The main purpose of handling the Hodjamberdi Khan Epic scientifically is to ensure that this folk literature product, which belongs to the Turkmen Turks, is recognized in our country. Research-screening model was used in the preparation of the thesis. With this model, the existing epic text was transferred from Turkmen Turkish with Cyrillic letters to Turkey Turkish by transcription. Then, examination and analysis studies were carried out in the context of the text. The thesis consists of an introduction and four parts. In the introduction part, after the general information about Turkmenistan, the term epic in general, terms used instead of epic in Turkmenistan, classification studies about epics and works of art are given. In the first part, the historical period of the Epic of Hodjamberdi Khan and the studies about the epic and the researches about Abdullah Shabende are presented. In the second part, the language, style and shape features of the Hodjamberdi Khan Epic were examined by giving examples from the epic. In terms of content, the plot of the epic has been systematically listed, the characters, space and time elements in the epic have been determined and analyzed in the context of the text. In the third part, the information obtained as a result of the examination of the Epic of Hodjamberdi Khan in terms of oral history and folklore is included. In the last part, the transcripted text of the epic and the text transferred to Turkey Turkish are given. In the conclusion part, the findings obtained as a result of the analysis of the epic are explained.
Benzer Tezler
- Berdi Kerbabayev'in 'Öten Günler' adlı eseri (Dil incelemesi-transkripsiyonlu metin-aktarma-dizin)
Berdi Kerbabayev's work called 'Öten Günler' (Language study-transcribed text-transfer-index)
BETÜL ÖZALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DilbilimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYATİ YILMAZ
- Türkmenlerin Irak'a girişi ve yerleşimleri (674-1918)
Turkmens' entry and settlement in Iraq (674-1918)
ABDURRAHMAN KADİR ALBAYATI
- Kerküklü Tabiboğlu divânı (İnceleme-metin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)
Kerküklü Tabiboğlu council (Review-text context index and functional dictionary)
ELİF DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. ZİYA AVŞAR
- Köroğlu'nun Kazak varyantları (2 cilt)
Kazakh version of the Köroğlu
METİN ARIKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. FİKRET TÜRKMEN
- Kırıkkale'de yaşayan Türkmenlerin etno-sosyal ve ekonomik yapısı: Pehlivanlı Aşireti üzerine sosyolojik bir çalışma
Başlık çevirisi yok
CAHİT GELEKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SERDAR SAĞLAM