İç Anadolu hanlarından tarihî Çorum Veli Paşa Hanı
Historical Corum Veli Pasha Inn from the Central Anatolia inns
- Tez No: 766901
- Danışmanlar: PROF. DR. CANDAN NEMLİOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hitit Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Anadolu, tarih boyunca kadim medeniyetlere ev sahipliği yapmış, hareketli bir coğrafyadır. Bunun temelinde Anadolu'nun jeopolitik konumu ve dolayısıyla sahip olduğu ticaret yolları bulunmaktadır. Ticaret yolları, sosyal ve kültürel hayatı yakından etkilerken ticaret hayatı da bu durumdan birinci derecede etkilenen olgulardandır. Ticaret hayatını canlandırmak, kolaylaştırmak ve güvenlik gibi sebeplerle kurulan hanlar bu durumun en belirgin sonucudur. Liman kentlerinde ve ticaret faaliyetlerinin yoğun olduğu şehirlerde inşa edilmiş olan tarihî Kızılören Hanı (Konya-Beyşehir Kara yolu üzeri, 1206), Karatay Hanı (Kayseri-Sivas Kara yolu üzerinde, 1240) ve Behram Paşa Hanı (Sivas, 1576) gibi hanlar İpek yolu üzerinde bulunan Sivas, Kayseri ve Konya gibi şehirlerde yapılanmıştır. Sadece ticaret değil mal hazırlama, kervanların ve yolcuların güvenliği, konaklama gibi işlevleri olan hanlardan günümüze kadar varlığını devam ettirenler bulunmaktadır. Birçoğu tarihî eser niteliği taşıyan Anadolu'daki hanlar arasında Karatay Hanı gibi hâlen lokanta ya da iş hanı olarak kullanılanlar mevcuttur. Behram Paşa Hanı ve Kızılören Hanı gibi bazı hanlar ise sadece tarihi yansıtan bir eser olarak ziyaretçilere açılmaktadır. Çalışma, bu hanlar arasında çok da adı geçmeyen ve zaman içerisinde tarihî niteliğini dahi kaybetme derecesine gelen Çorum Veli Paşa Hanı'nın geçmişini, geçirdiği bozulmaları ve dolayısıyla onarımları incelemek aynı zamanda inşa edildiği 1800'lü yılların başından günümüze kadarki mimari durumuyla ilgili ayrıntılı bir çalışma yapma amacı gütmektedir. Bu çalışma dâhilinde Çorum Veli Paşa Hanı'nın İç Anadolu'da bulunan tarihî hanlar içindeki yerini karşılaştırmak mümkündür. Çorum Veli Paşa Hanı'yla ilgili doğru bilgi veren kaynaklara ulaşmak, hanın geçirdiği yangınlar ve bozulmalar dolayısıyla zordur. Lakin mevcut vakfiyelerde geç dönem Osmanlı şehir içi hanlarından olduğu bilgisine ulaşılabilir. Yapının mimarisi incelendiğinde plan ve mimari açıdan 19. yy. özelliklerini yansıttığı söylenebilir. Çalışma süresince eserde 2019 Eylül, 2020 Mart, 2021 Ekim ve Kasım ayları ile son olarak 2022 Nisan ayı içinde incelemeler yapılmış, bu handa mimari incelemeler yapan ve Veli Paşa Hanı'nda onarım çalışmalarını tamamlayan Çorum Belediyesi çalışanları ile görüşmeler gerçekleştirilerek han hakkında bilgi alınmıştır. Yapılan çalışmalar dâhilinde Çorum Veli Paşa Hanı'nın özgün, tarihî bir yapı özelliği taşıdığının yakın zamanda anlaşılmaya başlandığı kanısına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Anatolia is a vibrant geography that has hosted ancient civilizations throughout history. The basis of this is its geopolitical location and thus its trade routes. While the trade routes affect social and cultural life closely, trade life is one of the cases that are affected by this situation. The inns built for reasons such as reviving the commercial life, providing convenience and security are the most obvious consequences of this situation. Inns such as the historical Kızılören Inn (Konya-Beyşehir road, 1206), Karatay Inn (Kayseri-Sivas road, 1240) and Behram Pasha Inn (Sivas,1576), which are frequently encountered in port cities and in cities where commercial activities are intense, are frequently structured in cities such as Sivas Kayseri and Konya on the Silk Road. There are those who continue to exist from inns that have functions such as not only commerce but also goods preparation, caravans and passengers safety, and accommodation. Some of the İnns in Anatolia, many of which are historical monuments, still function as cafes or business inns. Some of them are opened to visitors only as a work that reflects the history. In this study, it is aimed to investigate the history of Corum Veli Pasha Inn, which has not been mentioned among these inns and has lost its historical quality over time, and the repairs it has undergone, and therefore the repairs, and at the same time, it is aimed to conduct a detailed study on the architectural status from beginning of 1800 years to present. Within this study, it is possible to compare the place of Corum Veli Pasha Inn among the historical inns in central Anatolia. It is difficult to reach the sources giving accurate information about Çorum Veli Pasha Inn due to the fires and deteriorations. However, it is possible to reach the information that there are late Ottoman city inns in their existing foundations. When the architecture of the building is examined, it can be said that it reflects the 19th century features in terms of plan and architecture. During the study, examinations were made on the work in September 2019, March 2020, October 2021, November, and finally in April 2022, and interviews were made with Çorum Municipality Employees, who carried out architectural examinations in this inn and completed the repair works in Veli Pasha Inn. As a result of the conclusions reached, it was concluded that the historical quality of Çorum Veli Pasha Han was started to be understood recently.
Benzer Tezler
- Türkiyeli Ermeniler ve Ermeni sorunu
Armenians of Turkey and Armenian question
BETÜL TANSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
TarihAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKÇEN ALPKAYA
- Isparta-Antalya arasında yer alan Anadolu Selçuklu Dönemi hanlarından 'İncir Han'
'Incir Han' one of the Anatolian-Seljuks Period hans existing beetween Isparta-Antalya
ABDULLAH ŞEVKİ DUYMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. BEYHAN KARAMAĞARALI
- Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi
Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)
GÜLÇİN CANCA
Doktora
Türkçe
1999
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- Osmanlı-Rus ve İran üçgeninde Ahıska bölgesi - 1829 Edirne Andlaşması öncesi
Meskheti (Ahiska) region in the Ottoman Empire, Russian and Iran triangle -before 1829 the treaty of adrianople
DERYA İDİKURT
Doktora
Türkçe
2021
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ BUYAR