Dramatik metinlerin yeni bir alımlama yöntemi olarak rizomatik okuması
Rhizomatic reading of dramatic texts as a new reception method
- Tez No: 768683
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMİH ÇELENK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Performing and Visual Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sahne Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 165
Özet
Yirminci yüzyılın en önemli felsefecilerinden olan Gilles Deleuze, Felix Guattari ile birlikte botanik biliminden ödünç aldıkları Rizom kavramını kendi düşüncelerine uyarlarlar. Bu terim yine onların yarattığı yersiz-yurtsuzluk, göçebe oluş ve organsız beden gibi kavramlarla bütünleştiğinde Rizomatik bakış diyebileceğimiz bir algılama biçimine dönüşür. Toprağın altında yabani bir bitki olarak yetişen Rizom yatay olarak yayılır ve tüm yerleşik unsurları yerinden ederek onları yersiz yurtsuzlaştırır. Bu anlamıyla Deleuze ve Guattari'nin düşünceleri, organlı beden olmaya, yerli-yurtlu olmaya ve Oidipuslaştırmaya karşı oluşmuş bir düşüncedir. Onların düşüncelerinde bu kavramlar klasik felsefenin yarattığı dikey düşünme biçiminin bir sonucudur ve bu düşünme biçimi tek merkezli bir bakış ve iktidar yaratmaktadır. Rizomatik bakış, bu dikey bakışa karşıdır ve ona karşı bir“karşı-felsefe”olarak gelişir. Dolayısıyla bize başka türlü bir bakma biçimi sunar ki bu çok merkezli ya da merkezsiz, özgür ve otonom bir bakma biçimidir. Rizomatik algı bu bakma biçiminin de anahtar terimi ve kavramıdır. Deleuze ve Guattari bu bakma biçimiyle sinemadan tiyatroya, edebiyattan politikaya ve felsefeye pek çok alanda düşünce üretmişlerdir. Onlar bu düşünceleri üretirken çoğunlukla da klasik dramatik olmayan yapılar üzerinde çalışmışlardır. Çünkü Rizomatik bakma biçimini, anti-yapısal özelliği nedeniyle, klasik dramatik olmayan çalışmalar üzerinde uygulamak görece daha uygun ve doğaldır. Bu tezde ise Rizom kavramı bütünüyle dramatik metinlerde, daha özelde ise klasik dramatik yapıyla yazılmış tiyatro metinlerinde uygulanmaya çalışılacaktır. Buradan hareketle de bu tezde Rizomatik algı bir eleştiri yöntemi olarak ele alınacak ve yeni bir eleştiri bilincinin tohumları atılmaya çalışılacaktır.
Özet (Çeviri)
Gilles Deleuze, one of the most important philosophers of the twentieth century, adapted the concept of rhizome, which they borrowed from botanical science, to their own thoughts, together with Felix Guattari. When this term is integrated with concepts such as deterritoriality, nomadism and body without organs, it turns into a perception that we can call the Rhizomatic view. Rhizom which grows as a wild plant in under the soil is spread horizontally, and displace all settled elements and them deterritorializes. The thoughts of Deleuze and Guattari are against being a bodie with organs, being territorial and Oedipus. These notions of in their thoughts are a result of vertical think that created by clasical philosophy and this way of thinking creates power. The rhizomatic view is opposed to this vertical view and develops as counter-philosophy against it. Therfore this view offers us a different perspective which is a style of free and autonomic thought. The rhizomatic perception is also the key term and notion of this style of thought. With this perspective, Deleuze and Guattari produced ideas in many fields from cinema to theater, from literature to politics and philosophy. While they were producing these ideas, they mostly worked on non-dramatic structures. Because of Rhizomatic perspective is anti-structural, it is relatively more appropriate and natural to apply this gaze on non-dramatic works. In this thesis, the concept of rhizome will be tried to be applied completely in dramatic texts, more specifically in theater texts written with classical dramatic structure. From this point of view, in this thesis, Rhizomatic perception will be discussed as a method of criticism and the seeds of a new critical consciousness will be tried to be planted.
Benzer Tezler
- Kafka eserlerinin metinlerarasılık bağlamında tiyatroda kullanımı
In the context of the intertextitionality of kafka's worksuse in the theater
ÖZLEM ERBEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Batı Dilleri ve EdebiyatıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN SEVİM SALMAN
- Etkileşimli drama olarak dijital oyunlar ve 'etkileşimliliğin ideolojisi' bağlamında oyuncu alımlama pratikleri
Digital games as interactive drama and gamer reception practices in the context of 'the ideology of interactivity'
ÖZGE SAYILGAN
Doktora
Türkçe
2014
Radyo-Televizyonİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BATTAL ODABAŞ
- Absürt tiyatroda biçem: Beckett'in Godot'yu beklerken, Pinter'ın Doğum Günü Partisi, ve Ionesco'nun Ders adlı oyunlarında biçem
Style in the theatre of the absurd: Style in Beckett's Waiting for Godot, Pinter's the Birthday Party, and Ionesco's The Lesson
MERVE GÜNDAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Sahne ve Görüntü SanatlarıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. UFUK EGE UYGUR
- A/r/tografik soruşturma ile müze eğitiminde tipografik imge uygulamaları: Kelime Müzesi örneği
Typographic image applications in museum education through A/r/tographic inquiry: The case of the Word Museum
FULYA KARADÖL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarKırıkkale ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE GÜLER
- Dramaturjik çözümlemede travma teorilerinin kullanışı üzerine bir yöntem önerisi
Proposal for dramaturgical analysis methodology based on the trauma theories
ADNAN ÇEVİK
Doktora
Türkçe
2005
Sahne ve Görüntü SanatlarıDokuz Eylül ÜniversitesiSahne Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HÜLYA NUTKU