Erzurum ili, Tortum ilçesi ve çevresinde yer alan geleneksel kırlangıç kubbeli evler
The traditional houses with swallow-dome in Erzurum, Tortum province and its precincts
- Tez No: 769778
- Danışmanlar: PROF. DR. CEMİLE NAKIŞ KARAMAĞARALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Sanat Tarihi, Architecture, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimarlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 144
Özet
“Tüteklikli örtü”ya da“bindirme tavan”olarak da adlandırılabilen kırlangıç kubbe, Türk mimari yapılarında camilerde, cemevlerinde ve evlerde bir örtü elemanı olarak kullanılmıştır. Kırlangıç kubbe, Türk mimarlığında sadece büyük mimari eserlerde değil, tersine Orta Asya'dan Kuzeydoğu Anadolu'ya kadar olan bölge içerisinde sıradan evlerde de görülen bir mimari elemandır. Eski Çağ'a dayanan ateşin etrafında kurgulanmış yaşam alanlarının bir devamı olarak, tepe noktasında bulunan tüteklik, ışık girişi ve hava dolaşımını sağlayarak hem işlevsel hem de anlamsal olarak Orta Asya Türk çadırının tepe noktasındaki açıklığı anımsatır. Kırlangıç kubbeli evlere, Sibirya'nın güneyinden başlayarak Anadolu'ya kadar olan kışların sert geçtiği iklim kuşağında sıkça rastlanmaktadır. Evler, genel olarak belirli bir kota kadar toprağa gömülmüştür. Bu sayede toprağın ısısından ve yalıtımından faydalanır. Ayrıca bu bölgelerde çok fazla kar yağışı olduğundan duvarlar üzerinde açılamayan pencerelerin yerini tüteklikler ve pasin örtüşü denilen tavan pencereleri almıştır. Bu çalışma kapsamında kırlangıç kubbeli ev yapma geleneğinin yaygın olduğu Tortum İlçesi'nin köylerinde bulunan örnekler incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
The swallow-dome which is a kind of wooden lantern roof has been used as a covering element in mosques, masjids and houses in Turkish architectural structures. The swallow dome is an architectural element seen not only in large architectural works, but also in ordinary houses in the region from Central Asia to Northeast Anatolia. As a continuation of the living spaces built around the fire dating back to antiquity, the smoke hole at the top provides light entry and air circulation, and it reminds the opening at the top of the Central Asian Turkish tent, both functionally and semantically. Houses with swallow-domes are frequently encountered in the climate zone, where winters are harsh, starting from the south of Siberia to Anatolia. Generally, some parts of houses are located underground until an elevation. In this way, it benefits from the heat and insulation of the earth. In addition, since there was a lot of snow in these regions, the windows that could not be opened on the walls were replaced by roof windows called“tüteklik”(smoke hole) and“pasin örtüşü”(slanted window on the roof). Within the scope of this study, the samples found in the villages of Tortum District, where the tradition of building a Swallow-dome houses are common, were examined.
Benzer Tezler
- Katıklı Çayı Havzası'nın coğrafi özellikleri ve hidroelektrik santrallerin çevresel etkileri
Geographical characteristics of Katıklı Stream Basin and enviromental impacts of hydroelectric power plants
SAMET ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
CoğrafyaAtatürk ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SALİH BİRİNCİ
- Erzurum Tortum ilçesinde bulunan mimari eserler
Architectural works in Erzurum Tortum district
HALİL İBRAHİM ÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Erzurum ili Tortum ilçesi Şenyurt bölgesinde bulunan mera alanlarında peyzaj değeri taşıyan bitkilerin belirlenmesi
Determination of landscape plants that can be used for Tortum district in Şenyurt region of Erzurum province
MUSTAFA MERVE ÖZGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA BULUT
- Erzurm ili Uzundere ilçesinin sosyo-ekonomik yapısı ve tarımsal yayım açısından kalkınma olanakları
Socio-economic structure of Uzundere district in Erzurum province and its economic development possibilities in agricultural extension point of view
AYŞE ALTINKAYNAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
ZiraatAtatürk ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ZİYA YURTTAŞ
- Erzurum/Tortum tarım arazilerinin verimlilik durumu
Fertility status of land in Erzurum province, Tortum distric
MUHAMMED ALİ OKUMUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
ZiraatAtatürk ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN YILDIZ