Geri Dön

Кыргыз салттуу күрөш түрлөрүнүн жалпы өнүгүү перспективасы

Genel perspektiften Kırgız geleneksel güreşleri

PDF İndir

  1. Tez No: 736583
  2. Yazar: KALIS TOKTOSARTOV
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET TÜRKMEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Spor, Sports
  6. Anahtar Kelimeler: Kırgızlar, geleneksel güreş, ulusal kültür
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Kırgızca
  9. Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 92

Özet

Борьба, которая лежит в основе допалеолитической истории человечества, сохранилась в бесчисленных формах и во всех культурах. Это обычная тенденция сосредотачиваться на физических симптомах, которые требуют врожденной потребности одного человека получить преимущество над другим. Физическое воспитание является одним из важнейших инструментов развития человека, а также одной из исторически сложившихся частей национальной культуры. Как и у всех тюркских народов, борьба является не только видом спорта, но и продуктом национальной культуры, богатым культурными элементами. Если обратиться к источникам конца 19-начала 20 веков, то можно увидеть, что у кыргызов существует три вида традиционной борьбы. Сегодня мы знаем, что в Кыргызстане существует три вида традиционной борьбы: Алыш күрөш, Лейлек күрөш и Кыргыз күрөш. Алыш күрөш, первая из них в те же века, была наиболее распространена в Средней Азии. Из источников тех же веков известно, что традиционная киргизская борьба редко проводится в северных районах современного Кыргызстана. Третье из них,Лейлек күрөш, также известное как «Ферганская борьба», проходило на юге Кыргызстана. Алыш күрөш: в 2008 году под тогдашним французским названием «Международная федерация любительской борьбы» (FILA) / Международная федерация любительской борьбы теперь присоединилась к United World Wrestling (UWW) как традиционная World Wrestling (TBW). В рамках традиционной борьбы на поясах проводились континентальные и мировые чемпионаты в Туркменистане, Татарстане и Башкортостане, Казахстане, Латвии, Эстонии, Франции, Англии, Канаде, Испании, Корее и других странах. Кыргызская борьба: Как следует из названия, это традиционная борьба, которой можно заниматься практически в каждом регионе Кыргызстана. Обладает чуть более либеральным стилем и национальными качествами по сравнению с Алыш күрөш.борьбой, что запрещает игру ногами, как в греко-римской борьбе. Региональная борцовская организация пытается переселить его на север Кыргызстана. Однако, хоть эта борьба и не так известна, как Алыш күрөш и Кыргыз күрөш, но она такая же напряжённая, как у них. Эти три видов традиционной кыргызской борьбы со второй половины 19 века по настоящее время, и с момента развития борьбы алыш до наших дней: Мы узнали, что было проведено 17 чемпионатов мира, 16 чемпионатов Азии, 10 чемпионатов Европы и 2 Кубка мира. Кыргызская борьба (Кыргыз Күрөш) продолжает развиваться: впервые в истории 27-28 ноября 2019 года прошел чемпионат Азии, а в 2019 году в Эр-Рияде, Саудовская Аравия, прошел чемпионат мира среди кочевников. Лейлек күрөш не так уж развито как Алыш күрөш и Кыргыз күрөш но этот вид борьбы являются одними из самых интересных и известных в Баткене и Фергане (Узбекистан), так как эти виды борьбы схожи с ферганской борьбой, борются и узбеки. Ключевые слова: Кыргызы, традиционная борьба, национальная культура.

Özet (Çeviri)

İnsanlığın Paleolitik tarih öncesi dönemi derinliklerinde doğan güreş, günümüze kadar sayısız formda ve tüm kültürlerde hayatta kalabilmiştir. Bunu yapmış olması, insanın özünde bir kişinin bir başkasına üstünlük kazanma zorunluluğunu gerektiren fizikselliğin ifadelerine anlam katması için yaygın bir eğilim göstermesidir. Fiziksel kültür, ulusal kültürün tarihsel olarak oluşturulmuş bölümlerinden biridir ve aynı zamanda bir insanı eğitmenin en önemli araçlarından biridir. Kırgızlarda güreş, tüm Türk halklarında olduğu gibi bir spor formatı olmanın ötesinde kültürel unsurlarla yüklüdür ve milli kültürün ürünüdür. 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başlarına ait kaynaklara bakıldığında, Kırgızlarda üç türde geleneksel güreşlerin yapıldığını öğrenebilmekteyiz. Günümüz Kırgızistan'da da yine Alış Güreş, Leylek Güreşi ve Kırgız Güreşi olmak üzere üç türde geleneksel güreşlerin yapıldığını bilmekteyiz. Aynı yüzyıllarda Bunlardan ilki olan Alış Güreş'in, Orta Asya'nın en yaygın güreşi olduğunu görebiliyoruz. Yine aynı yüzyılların kaynaklarından ikincisi olan geleneksel Kırgız Güreş'inin daha seyrek ve bugünkü Kırgızistan'ın kuzey bölgelerinde yapıldığını anlamaktayız. Bunlardan üçüncü olan Leylek Güreşi'nin söz konusu dönemlerde Özbeklerle birlikte“Fergana Güreşi”olarak da adlandırıldığını ve Kırgızistan'ın güney bölgesinde yapıldığını görüyoruz. Alış Güreş: 2008 yılında o zamanki Fransızca adıyla“Fédération Internationale des Luttes Associés (FILA) / Uluslararası Amatör Güreş Federasyonu”, şimdiki adıyla“United World Wrestling (UWW) Bileşik Dünya Güreşi”bünyesinde bulunan“Traditional Belt Wrestling (TBW) / Geleneksel Kuşak Güreşi”bünyesine dahil edildi. Buraya bağlanmakla birlikte Türkmenistan, Tataristan ve Başkurdistan, Kazak, Letonya, Estonya, Fransa, İngiltere, Kanada, İspanya, Kore vb UWW bünyesine bağlanan ulusal güreşlerle birlikte aynı kurallara tabii tutuldu. Kıta ve Dünya şampiyonaları yapılmaya başladı. Fakat Popülarite beklentisi gerçekleşmediği gibi orjin tarzından uzaklaşarak milli nitelik ve anlam kaybına uğradı. Kırgız Güreş: Adından da anlaşılacağı gibi bu geleneksel güreş, çok popüler olmasa da Kırgızistan'ın coğrafyasının hemen her bölgesinde yapılabilen bir güreştir. Alış güreşten biraz daha özgür bir sitile ve milli niteliklere sahiptir. Leylek Güreş: Fergana vadisinde Batken'in bir ilçesi olan ve 39 köyü ile bu ilçede daha çok yapılmakta olduğu için adını buradan alan bu güreş, Özbekistan milli milli güreşi olan“Fergana Kuraş”ile aynı stile sahiptir. Greko-Romen güreş gibi ayaklarla oyunun yapılması yasak olan Leylak güreşine Özbekler ve Tacikler Fergana Güreşi demektedirler. Bölge güreş otoriteleri tarafından Kırgızistan'ın kuzey bölgelerine de taşınmaya çalışılmaktadır. Ancak bu güreş Alış ve Kırgız güreşi kadar tanınmasa da en azından onlar kadar yoğunlukta yapılmaktadır. Bu üç Kırgız geleneksel güreşinin 19. Yüzyılın ikinci yarısından günümüze kadar baktığımızda Alış güreş daha da gelişmiş. Çünkü şimdiki zamana kadar: 17 Dinya şampiyonası, 16 Aziya şampiyonası, 10 Avrupa şampiyonası ve 2 Dünya kupası düzenlenmiştir Kırgız güreşi de şimdi gelişiyor 2019.11.28 yıl ilk kez Aziya şampiyonası düzenlenmiş ve sonra da Er Riyad Saud Arabıyada Dünya Göcebe oyunları düzenlenmiş v.b. turnuvalar çok düzenleneyip böylece Kırgız güreş gelişıyordur. Leylek güreş Alış ve Kırgız güreşi kadar gelişmemiş olsa bile bu güreş çok ilginç ve iyi bir güreştir. Çünkü Leylek güreşle Fergana güreşi benzediği için bu güreşi özbekler de yapıyor.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    614989

    Кыргыз ой жүгүртүү маданияты:каада салт жана жаңы муун

    Kırgız düşünce kültürü:gelenek ve yeni nesil

    GÜLKAYIR CARKINBAEVA

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2017

    FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CILDIZ URMANBETOVA

  2. Tez No

    614304

    «манас» эпосу – кыргыз элинин салттуу адептик этикалык идеалдарын үйрөнүүнүн булагы катары

    'Manas' destanının Kırgız halkının geleneksel ahlaklı insan ideallerini öğrenmenin kaynağı olarak incelenmesi

    ASEM İDAYEVA

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2013

    Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV

  3. Tez No

    693261

    Kırgız seçkinlerinin siyasi ve tarihi rolü (XIX yy. ortası- XX yy. başı

    Кыргыз элитасынын саясий жана тарыхый ролу (XIX к. ортосу-XX к. башы)

    CAKŞILIK KADIR UULU

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2021

    Siyasal BilimlerKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    PROF. DR. MURATBEK KOCOBEKOV

  4. Tez No

    823217

    Kırgız ailesinde kadının rolü ve statüsü

    Кыргыз үй-бүлөсүндө аялдын ролу жана статусу

    GÜLSARA MANASOVA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    SosyolojiKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    DR. CEVAP ÖZYURT

  5. Tez No

    613924

    Чыңгыз айтматовдун чыгармаларындагы миф жана легендалардагы этнопедагогикалык идеялар

    Cengiz Aytmatov'un eserlerindeki mit ve efsane ile ilgili etnopedagojik düşünceler

    ASEL İMANKULOVA

    Yüksek Lisans

    Kırgızca

    Kırgızca

    2011

    Türk Dili ve EdebiyatıKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AKMATALİ ALİMBEKOV

Geri Dön