Mahtumkulu ve eserlerinde metafor
Makhtumkuli and metaphor in his works
- Tez No: 770290
- Danışmanlar: PROF. DR. ZÜHÂL YÜKSEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 530
Özet
Metafor, iç dünya ile gerçekliği birbirine bağlayan düşünsel kavrayış sürecidir. Günlük iletişim hayatımızdan entelektüel birikimin aktarılmasına kadar hemen her bilişsel süreçte anlatım yolu ve konuşma tarzı olarak varlık gösterir. Dış dünyayı kelimelerin kavram boyutuyla algıladığımız gerçeği, araştırmacıları metaforun doğasını analiz etmeye sevk etmiştir. Bu durum metaforu, bilişsel anlam biliminin inceleme alanı ve alt disiplini olarak ayrıcalıklı bir noktaya taşımıştır. Psikologların liderliğinde bilişsel dilbilimciler, antropologlar ve şairlerin katkılarıyla metafor konusundaki bilişsel yaklaşım; sosyal bilimler alanındaki araştırmalara yeni bir boyut kazandırmıştır. Nitekim bilişsel dil bilim çatısı altında yapılan modern metaforoloji çalışmaları, psikologlar ve sosyalbilimcilerin ortak çabalarıyla semantik ve pragmatik analizler üzerinde yoğunlaşmıştır. Bilişsel bilim alan taramasıyla temellendirilen“Mahtumkulu Eserlerinde Metafor”adlı çalışmada elde edilen veriler, algılamadan yorumlamaya giden bir süreçte değerlendirilmiştir. Üç temel bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümü şairin biyografisine ayrılmıştır. Özellikle belirtmek gerekir ki; şairin eğitim aldığı kurumlar, sınıf arkadaşları ve hocaları hakkında dikkatlerden kaçan yeni bilgilere, yeni şiirlere ulaşılmıştır. İkinci bölümde teorik bilgilere yer verilmiş, metafor çalışmalarının genel durumu ve farklı bakış açıları ele alınmıştır. Metafor biliminin tanımı, inceleme alanı, teoriler, tasnifte kullanılan ölçüt ve yöntemler belirtilmiştir. Üçüncü bölümde metaforik bulgular, Gerald Zaltman ve ekibinin öngördüğü metafor çıkarım tekniğinin yanı sıra özellikle George Lakoff ve Mark Johnson'un çalışmalarıyla gelişip şekillenen çağdaş metafor teorisi veya literatürdeki adıyla kavramsal metafor teorisi ışığında değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Metaphor is the process of intellectual understanding that connects the inner world and reality. It exists as a way of expression and a way of speaking in almost every cognitive process from our daily communication life to the transfer of intellectual accumulation. The fact that we perceive the outside world with the conceptual dimension of words has led researchers to analyze the nature of metaphor. This situation has brought metaphor to a privileged point as the study area and sub-discipline of cognitive semantics. Cognitive approach to metaphor with contributions from cognitive linguists, anthropologists and poets led by psychologists; brought a new dimension to research in the field of social sciences. As a matter of fact, modern metaphorological studies under the umbrella of cognitive linguistics have focused on semantic and pragmatic analyzes with the joint efforts of psychologists and social scientists. The data obtained in the study called“Metaphor in Makhtumkuli Works”, which is based on a cognitive science field survey, was evaluated in a process from perception to interpretation. The first part of the work, which consists of three main parts, is devoted to the biography of the poet. It should be especially noted that; New information and poems that escaped attention were reached about the institutions where the poet was educated, his classmates and teachers. In the second part, theoretical information is given, the general situation of metaphor studies and different perspectives are discussed. The definition of metaphor science, its field of study, theories, criteria and methods used in classification are stated. In the third part of the thesis, metaphorical findings are evaluated in the light of the metaphor extraction technique proposed by Gerald Zaltman and his team, as well as the contemporary metaphor theory developed and shaped by the work of George Lakoff and Mark Johnson, or conceptual metaphor theory as it is called in the literature.
Benzer Tezler
- Felsefi antropoloji ve Mahtumkulu Firaki'nin insan anlayışı
Philosophical anthropology and human notion from Mahtumkulu Firaki's perspective
FERUZA HAYETOVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
FelsefeMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHATTİN ÇEVİKBAŞ
- Mahtumkulu Divânı'nda geçen fiillerde kılınış ve görünüş
Aktionsart and aspect of verbs which occur in Divan of Mahtumkulu
NURDAN SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT DOĞAN
- Mahtumkulu'nun şiir üslubu
Stylistics of Mahtumkuli's poems
YAGHOOB RAHIMIDASHLIBOROON
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MELEK ERDEM
- Türkmen Şair Seydi'nin Goşgıları (Metin, Transkripsiyon, Morfoloji)
Türkmen Poet Seydi's Poems (Text, Transcription, Morphology)
OLGUN BARIŞ ÖZGÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıKarabük ÜniversitesiYeni Türk Dili Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET ÖKSÜZ
- Mahtumkulu Divanında sosyal hayat
Social life in Mahtumkulu Divan
KADRİYE IŞIKLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ESRA AKBALIK