İslamiyet öncesi geleneksel Türk spor oyunları
Traditional Turkish sports games before Islam
- Tez No: 770462
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BARBAROS SERDAR ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Tarih, Sports, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Spor Yöneticiliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 47
Özet
İslamiyet Öncesi Geleneksel Türk Spor oyunlar olarak adlandırılabilen etkinliklerin, Türklerin sosyal yaşamlarında önemli bir yeri olduğunu söyleyebiliriz. Dolayısıyla çalışmamda, Türk kültürünün bilinen faaliyetleri arasında yer alan atlı sporlar (binicilik, rahvan binicilik, atlı cirit, çöğen/çevgen/ çavgan /polo, tepük /ayak topu, kökböri/ gökbörü, mangala, güreş (yağlı, şalvar ve aba güreşi),eskrim, kayak,beyge sporların ve oyunların Türk kültüründeki yerini incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada literatür taraması yapılmıştır. Ayrıca ilgili yayın ve sosyal ağ erişim platformların da ki kaynakların taraması yapılmıştır. Hem at üzerinde hem de atsız şekilde Türk kültüründe yer alan geleneksel sporların-oyunların oldukça köklü geçmişe sahip olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca söz konusu sporlar ve oyunlara zamanın ileri gelen insanları ya da halkı tarafından yüksek itibar gösterildiği söylenebilir. Öyle ki Hunlar'ın binicilikteki yetenekleri, Göktürkler'in ise çok iyi tepük oyuncusu olduğu ifade edilebilir. Türk örf ve adetlerini temsil nitelikteki söz konusu sporlardan atlı ciritte, rakibe yaklaşan ya da onu sıkıştıran bir sporcunun, rakibine cirit atmadığı ifade edilebilir. Ayrıca ahlaki kurallara zarar verebileceği düşüncesiyle, aba güreşinde, özellikle müsabakayı kaybeden güreşçinin üzerindeki abayı gelişi güzel fırlatmasının kesinlikle yasak olduğu belirtilebilir. Yüzyıllardır yapılan geleneksel sporlar-oyunların bir kültür mirası olduğu söylenebilir. Öyle ki; 2010 yılında Kırkpınar Yağlı Pehlivan Güreşleri'nin, 2019 yılında geleneksel Türk okçuluğunun, 2020 yılında Mangala oyununun UNESCO'nun“Somut Olmayan Kültürel Miras”listesine alındığını söyleyebiliriz. Uygulanış ve adlandırma olarak farklılıklar içeren adı geçen oyunlar-sporların Türk gençlerine yaygın olarak tanıtılması ve de benimsetilmesinin söz konusu kültür miraslarının yaşatılması adına önem arz ettiği unutulmamalıdır.
Özet (Çeviri)
We can say that activities naming as Pre-Islamic Traditional Turkish sports-games have an important role in the social life of Turks. In my research, thereby,it is aimed to examine the place of riding sports being included in known activities in Turkish culture such as horse-riding,amble,mounted javelin,polo,tepük,gökbörü,mangala,wrestling (oil, shalwar and aba wrestling),fencing,skating, beyge in Turkish cultre. In research, literature review was made. Besides , the resources in the related publishing and social access network platforms were scanned. We can say that traditional sports-games in Turkish culture, whether on horseback or without a horse, have a deep-rooted past. Additionally, it can be said that the leading people of the time respect significiantly the mentioned sports and games. Moreover, we all know that the Huns are good at horse-riding and the Göktürks are very good tepük players. It can be stated that in the mounted javelin, which is one of the mentioned sports that represent Turkish customs and traditions, an athlete drawing near to the oppenent or pressuring him does not throw javelin at his opponent .. In addition to this, we can say that Kırkpınar Oil Wrestling in 2010, Traditional Turkish Archery in 2019 and Mangala game in 2020 are included in UNESCOS'“Intangible Cultural Heritage”list. It should not be forgotten that the mentioned sports-games, which have differences as application and naming, are important for Turkish youth to be commonly introduced and adopted to keep these cultural heritage alive.
Benzer Tezler
- Türk kültüründeki atlı spor dallarının tarihi perspektif açıdan incelenmesi
Examination of equestrian sports in turkish culture from A historical perspective
ERDEM EREN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
SporOndokuz Mayıs ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN İMAMOĞLU
- Meşrutiyet'ten Cumhuriyet'e geleneksel ve dini bayramlar (1908-1938)
Traditional and religious holidays from the Constitutional era to the Republic (1908-1938)
MİNE İBİŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiDokuz Eylül ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FEVZİ ÇAKMAK
- İslamiyet öncesi Türk kültüründeki kaya resimlerinin Türk halı motifleri ile ilişkisi
The relationship between prehi̇storic rock drowings in Turkish culture and Turkish carpet ornaments
ZEKİ ÖZKARTAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. N. RENGİN OYMAN
- İslamiyet öncesi Türk toplumlarında evren sembolleri
Universe symbols in pre-Islamic Turkish societies
GÜLDEREN ŞEHRİBANOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSakarya ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. KADRİYE DİDEM ATİŞ
- İslamiyet öncesi Türk kültüründeki kadın mitlerinin çini sanatına yansıması
The reflection of female myths in pre-Islamic Turkish culture on tile art
NİLAY HIZLIOK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Güzel SanatlarAtatürk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. FUNDA KOÇER