Geri Dön

Dindarlık kibri ölçeği geliştirme çalışması

Development of religious arrogance scale

PDF İndir

  1. Tez No: 770825
  2. Yazar: MERYEM ÜNAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HALİL APAYDIN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Kibir, Dindarlık kibri, Dindarlık kibri ölçeği, Arrogance, Religious arrogance, Religious arrogance scale
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Amasya Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Tarih boyunca kibir konusu önemli bir erdemsizlik olarak kabul edilmiş ve toplumsal hastalıkların sebebi olarak düşünülmüştür. Antik çağlardan beri bir davranış ve duygu olarak kibir kavramı ele alınmış ve çoğu toplumda yerilmiş olsa da kibirle ilgili nicel çalışmalar yok denecek kadar azdır. Kibirle ilgili ölçek geliştirme çalışmaları ise liderlik kibri ve müşteri kibri ölçekleri ile sınırlı kalmıştır. Bu nedenle bu çalışma da dindarlık kibrinin ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. Birinci ve ikinci bölümü nitel araştırma yöntemlerinden literatür taraması ve kavram analizine dayanmaktadır. Araştırmanın amacına uygun olarak geniş bir İslami literatür taraması yapılmış ve İslam alimlerince dinle ilgili kibir göstergesi olarak kabul edilen konular listelenmiştir. Dindarlık kibri“bir kişinin dinin fazilet olarak kabul ettiği bir konuda kendisini diğer insanlardan üstün görmesi”şeklinde tanımlanmıştır. Üçüncü bölümde, temelde nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak, uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan ve 21 kapalı uçlu maddeden oluşan yapılandırılmış bir anket formu kullanılmıştır. Üç ilahiyat fakültesinden 600 kişilik öğrenci grubu uygun örnekleme yöntemiyle seçilmiş ve bunlardan 567 öğrenci anket formunu doldurmuştur. Veri analizinde Açımlayıcı Faktör analizi, Doğrulayıcı Faktör analizi, tanımlayıcı istatistikler, Cronbach's alpha, Bileşik Tutarlılık, Ortalama Açıklanan Değer, Pearson Korelasyonu ve Wilcoxon Testi kullanılmıştır. Açımlayıcı Faktör analizi sonuçlarına göre 6 maddeden oluşan iki faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Birinci faktör Ritüel Boyut, ikincisi ise Entelektüel Boyut olarak adlandırılmıştır. Boyutlar İslami yazınla örtüşmektedir. Bu iki boyutlu yapı, geliştirilen Dindarlık Kibri Ölçeği'nin %67'sini açıklamaktadır. Doğrulayıcı Faktör analizi sonucunda elde edilen iyilik uyum indeksleri iki boyutlu ölçek yapısını doğrulamaktadır (CMIN/df < 3; GFI, AGF; CFI, IFI and NFI> 0.9; RMSEA 0.05). Araştırmanın tüm safhalarında bilimsel yöntemin takip edilmesi, madde geliştirme sürecinde uzman görüşlerine başvurulması ve faktör analizi sonuçları, ölçeğin kapsam ve yapısal geçerliğini sağladığını göstermektedir. Açıklanan Ortalama Varyans değerleri ve Bileşik Güvenilirlik değerleri ölçeğin yakınsak ve ıraksak geçerliği sağladığını göstermektedir. Dindarlık Kibri Ölçeği, İslami literatüre dayanan ilk çalışma olma özelliği taşımaktadır. Araştırmacılar bu ölçeği, bireylerin dindarlık kibrini ölçmede farklı grup ve örneklemlerde kullanabilirler. Dindarlık kibri kavramının benzer ve farklı kavramlarla olan ilişkisi üzerine araştırmalar yapılması ölçeğin güvenilirliği ve geçerliğine katkı sunacaktır.

Özet (Çeviri)

Throughout history, the theme of arrogance is accepted as a serious ethical unvirtue and thought of as the cause of societal illnesses. Although arrogance, as behaviour and feeling, has been written about and criticized in most cultures since ancient times, there is almost any quantitative research about arrogance. Moreover, scale development about arrogance is nearly limited to leadership arrogance and customer arrogance. Therefore, in this study, a scale to measure religious arrogance is aimed. This thesis consists of three parts. The first and second parts of the research are based on qualitative research methods, literature review, and analysis. Toward the aim of the study, a large amount of Islamic literature is researched, and items evaluated by Islamic scholars as indicators of religious arrogance are listed. Religious arrogance is defined as“seeing oneself superior to others for the subject which is accepted virtue by religion”. The third part is based on mainly the quantitative research methods. A close-ended structured questionary consisting of 21 items is formed according to specialist opinions and used to gather data. A sample of 600 students in three universities of theology faculties is selected through convenience sampling and 567 of them completed the questionary in 2022. Exploratory and Confirmatory Factor analysis, descriptive statistics, Cronbach's alpha, Compound Reliability, Average Valu Explained, Pearson Correlation, and Wilcoxon Test are used to analyse data. According to the results of Exploratory Factor analysis, a two-factor scale structure with 6 items is gathered. The first factor is called the Ritual Dimension and the second one is called the Intellectual Dimension. These two dimensions are in line with the Islamic text. The two-dimensional structure explains 67 % of the developed Religious Arrogance Scale. Results of Confirmatory Factor analysis confirm two-dimensional scale structure with good fitness indexes (CMIN/df < 3; GFI, AGF; CFI, IFI and NFI> 0.9; RMSEA 0.05). Content and structural validities of the scale are supported by following scientific scale development procedure and taking specialist opinions in items development, and results of explanatory and confirmatory factor analysis. Moreover, values of Average Variance Explained and Compound Reliability support Convergent validity and Divergent validity. The Religious Arrogance Scale is the first study on religious arrogance based on Islamic literature. Researchers can use this scale to study the arrogance of the individuals in future research in different samples and groups. Studies on the relationship between religious arrogance and similar and different concepts will contribute to the reliability and validity of the scale.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    669524

    Nankörlük psikolojisi ve dindarlık

    The psychology of ingratitude and religiousness

    BURAK İNCİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NURTEN KIMTER

  2. Tez No

    445819

    Kuzey Kıbrıs Türk toplumunda sosyal ve dini hayat (Meserya örneği)

    Social and religious life of Turkish society in Northern Cyprus (Mesarya example)

    HACI ERMİŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinAnkara Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİYAZİ AKYÜZ

  3. Tez No

    205055

    National stereotypes,in-group identification, intergroup bias, social categorization and in- group/out-group attitudes: The case of Cyprus

    Ulusal stereotipler, iç-grup özdeşleşme, gruplar arası taraflılık, sosyal kategorizasyon ve iç-/ dış-grup tutumlari: Kıbrıs durumu

    ŞENEL HÜSNÜ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2006

    PsikolojiOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TİMO LAJUNEN

  4. Tez No

    72990

    The Relationship between religiosity and crime

    Dindarlık ve suç arasındaki ilişki

    NAZİRE ERİNC AKSOY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1998

    DinOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KAYHAN MUTLU

  5. Tez No

    791919

    Dindarlık ve sosyal medya bağımlılığı ilişkisi üzerine bir araştırma (Giresun örneği)

    A study on the relationship between religiosity and social media dependency (Giresun sample)

    ESRA KÜÇÜK AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinBursa Uludağ Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM GÜRSES

Geri Dön