Geri Dön

Güneydoğu Anadolu Bölgesinde azot dozu uygulamasının Aspir'in (Carthamus tinctorius L.) verimi ve kalitesi üzerine etkileri

The effects of nitrogen doses application on the production and quality of aspir (Carthamus tinctorius L.) in Southeastern Anatolia Region

PDF İndir

  1. Tez No: 771312
  2. Yazar: REMZİ ÇELİK
  3. Danışmanlar: DOÇ. FERHAT ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ziraat, Agriculture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Şırnak Üniversitesi
  10. Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 80

Özet

Aspir (Carthamus tinctorius, L.) insan beslenmesine uygun yağa ve yağ bileşenlerine sahip sıcağa ve kurağa dayanıklı bir yağ bitkisidir. Bu nedenle, Türkiye'nin yemeklik yağ açığının kapatılmasında potansiyele sahip olması, alternatif alanlarda yetiştirilebilmesi, münavebeye girebilmesi ve nadas alanlarını daraltması gibi nedenlerle üzerinde önemle durulması gerekir. Bu araştırma, farklı azot dozlarının bazı aspir çeşitlerinde verim ve yağ kalitesi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Araştırmada, Dinçer ve Remzibey genotipleri materyal olarak kullanılmıştır. Azot içerikli gübre kontrol dahil 5 farklı dozda (0, 4, 8, 12 ve 20 kg/da) uygulanmıştır. Tarla denemeleri, 2020-2021 üretim yılında Dicle Üniversitesi araştırma alanında, tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre, üç tekerrürlü olacak şekilde kurularak yürütülmüştür. Farklı dozlarda uygulanan azot dozlarının genotiplere ait etkilerinin belirlenmesi amacıyla verim parametrelerinden bitki boyu, dal sayısı, tabla sayısı, tabla tohum sayısı, tabla çapı, tane verimi, bin tane ağırlığı, klorofil miktarı tespit edilerek, kalite hakkında önemli bilgiler veren protein, yağ ve yağ asitleri kompozisyonları saptanmıştır. Tarla koşullarında yürütülen deneme sonucunda; Araştırmada genotiplere göre değişmekle birlikte genotipler arasındaki farklılık ve azot doz uygulamaları arasındaki farklılıklar önemli görülmüştür. Araştırma sonucunda azot dozu oranı etkili görülmüş olup; Bitki boyu 76,99 - 120,03 cm, dal sayısı 6,90 - 13,13 adet/bitki, tabla sayısı 8,63 - 18,36 adet/bitki, tabla çapı 3,50 - 5,40 cm, tohum sayısı 24,80 - 44,45 adet/bitki, 1000 tane ağırlığı 34,63 - 42,23 g, tane verimi 225,56 - 400,50 kg/da, protein %14,37 - 18,90, klorofil 1 226,82 - 394,63 ve yağ oranı % 26,47 - 30,81 değerleri arasında belirlenmiştir. Yağ asitleri kompozisyonu bakımından çeşitler ve azot dozlarının etkisi önemli görülmüştür. Oleik (% 13,13 - 29,71), araşidik (% 0,41 - 0,52), eikosenoik asit (% 0,14 - 0,25), stearik asit oranı (% 2,70 - 3,03), palmitik (% 6,88 - 7,64), miristik (% 0,11 - 0,14), linoleik (% 62,47 - 74,84) ve linolenik asit (% 0,78 - 0,98) arasında değiştiği saptanmıştır. Bu çalışmada azot uygulamalarının genotiplerin hem verim öğeleri hem de kalite özellikleri açısından ön plana çıktığı ve azotun aspir üretimi için önemli olduğu kanaatine ulaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

Safflower (Carthamus tinctorius, L.) is a heat and drought resistant oil plant with oil and oil components suitable for human nutrition. For this reason, it should be emphasized that Turkey has the potential to close the edible oil deficit, can be grown in alternative areas, can alternate and narrow the fallow areas. This study was carried out to determine the effects of different nitrogen doses on yield and oil quality in some safflower genotypes. Dinçer and Remzibey genotypes were used as material in the study. Nitrogen fertilizer was applied in 5 different doses (0, 4, 8, 12 and 20 kg/da). Field trials were carried out in the research area of Dicle University in the production year of 2020-2021, according to the randomized blocks split plots trial design, with three replications. To determine effects of different nitrogen doses on the varieties as plant height, number of branches, number of heads, seed number in capitula, diameter of capitula, grain yield, thousand grains, chlorophyll amount were determined, protein and oil content which provide important information about quality and fatty acid compositions were determined. As a consequence of trials carried out in field conditions, In the study, although it varies according to genotypes, the difference between genotypes and the differences between nitrogen dose applications were found to be significant. As a result of the research, the nitrogen dose rate was found to be effective. Plant height 76,99-120,03 cm, number of branches 6,90-13,13 units/plant, number of capitula 8,63-18,36 units/plant, diameter of capitula 3,50 - 5,40 cm, seed number 24,80 - 44,45 units/plant, 1000 seed weight 34,63 - 42,23 g, seed yield 225,56 - 400,50 kg/da, protein 14,37-18,90%, chlorophyll I 226,82 - 394,63 and oil rate 26,47-30,81% values between were determined. İn terms of fatty acid composition, Which The effects of cultivars and nitrogen doses were found to be significant. Oleic (% 13,13 - 29,71), arachidic (% 0,41-0,52), eicosenoic acid (% 0,14 - 0,25), stearic acid rate (% 2,70 - 3,03), palmitic (% 6,88 - 7,64), myristic (% 0,11 - 0,14), linoleic (% 62,47 - 74,84) and linolenic acid (% 0,78 - 0,98) were found to be between values. In this study, it was concluded that nitrogen applications come to the forefront in terms of both yield components and quality characteristics of genotypes and It was concluded that nitrogen is important for safflower production.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    904915

    Organomineral ve kimyasal gübre uygulamalarının buğday bitkisinin verim ve kalite özellikleri ile toprakların azot formlarına etkisinin belirlenmesi

    Determination of the effects of organomineral and chemical fertilizer applications on the yield and quality characteristics of wheat plant and the nitrogen forms of soils

    NİHAN TAZEBAY ASAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYFER ALKAN TORUN

    PROF. DR. KADİR SALTALI

  2. Tez No

    773772

    Fıstık atıklarından elde edilen biyoçarın farklı tekstüre sahip topraklarda besin elementi yıkanmasına ve bitki gelişimine etkisi

    Effect of biochair obtained from pictacia wastes on nutrient washing and plant development in different textures soils

    KÜBRA POLAT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    ZiraatSiirt Üniversitesi

    Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MESUT BUDAK

    DOÇ. DR. HARUN BEKTAŞ

  3. Tez No

    27866

    Harran ovası koşullarında farklı su ve azot uygulamalarının buğday verimine etkileri ve su tüketimi

    Başlık çevirisi yok

    ÖNER ÇETİN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1993

    ZiraatÇukurova Üniversitesi

    Toprak Ana Bilim Dalı

  4. Tez No

    643255

    Tuz stresinde yetişen domates bitkisinin fizyolojik gelişimi ve toprağın bazı özellikleri üzerine biyokömürün etkileri

    Physiological development of the tomato plant which grows in the salt stressed soil and biochar's effects on the qualities of soil

    SAFİYE BÜLBÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    ZiraatHarran Üniversitesi

    Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ABDULKADİR SÜRÜCÜ

  5. Tez No

    131139

    Farklı dozlarda ve zamanlarda uygulanan azotun makarnalık buğdayın verim ve verim unsurları üzerine etkileri

    The Effects of different nitrogen dosages and aplication times on yield and yield components of durum wheat

    YALÇIN COŞKUN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    ZiraatHarran Üniversitesi

    Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ABDULLAH ÖKTEM

Geri Dön