Evaluation of spatiotemporal land cover changes of Beysehir and Burdur lakes due to landscape planning
Burdur ve Beysehir göllerinin arazi örtülerinin zamansal ve mekansal değişimlerinin peyzaj planlaması kapsamında değerlendirilmesi
- Tez No: 771639
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Göller hayatın devamlılığı için çok önemli coğrafi oluşumlar ve su kaynaklarıdır. Bu alanlar çeşitli peyzaj karakterlerine ve bu karakterlerin kesişimine sahiptirler. Bu nedenle önemli bir biyolojik çeşitliliği barındırırlar ve endemik türler açısından zengindirler. Göl ve çevreleri sundukları görsel zenginliğin yanında, sahip oldukları verimli koşullar sebebiyle de tarih boyunca birçok topluluğa ev sahipliği yapmıştırlar. Dolayısıyla göller barındırdıkları doğal zenginliklerin yanında kültürel bir yelpaze de sunarlar. Fakat günümüz koşullarında bu alanları değeri yeterince bilinmemekte, bu alanlar hızla tahrip edilmekte ve özensiz bir şekilde kullanılmaktadır. Artan nüfusun, değişen ihtiyaçların ve siyasi koşulların da etkisiyle göller hızla kurumakta ve su kaynaklarımız tehlike altına girmektedir. Ayrıca plansız kentleşme, düşünülmeden yapılan mega projeler, ekonomik ve siyasi çıkarlar için yapılan tahrip edici müdahaleler de göllerin kurumasına sebep olmaktadır. Özellikle ülkemizde son zamanlarda birçok gölün kuruduğu ve kuruma sürecine girdiği görülmektedir. Çalışmanın konusu olan Burdur ve Beyşehir Gölü de tehlike altındaki göllere örnektir. Burdur ve Beyşehir Gölü Türkiye için kritik bir öneme sahip, göller bölgesinde bulunan 2 göldür. Bu göller farklı su ve peyzaj karakterlerine sahip olup, kendilerine has ekolojik değerler yaratmışlardır. Türkiye'nin 6. büyük gölü olan Burdur Gölü Ramsar Sözleşmesi listesindedir. Türkiye'nin 3. büyük gölü olan Beyşehir Gölü ise Milli Park Statüsündedir. Çok önemli su kaynakları olmalarının yanında, biyolojik ve kültürel çeşitlilik sunarlar. Çok sayıda canlı türüne ev sahipliği yaparlar ve endemik türleri barındırırlar. Bunun yanında göllerin sosyal etkileri de gözardı edilemez derecededir. Ayrıca Anadolu topraklarında bulunarak tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, çevrelerinde yaşananlara ve etkilerine şahit olmuşlardır. Okunması gereken bu doğal, sosyal ve kültürel değerler malesef uzun süredir tehdit altındadır. Alan kullanımı, çevresinde gerçekleştirilen ekonomik faaliyetler, koruma kullanma dengesindeki oransızlık göllerdeki su kalitesine, su miktarına, göl ekosistemine ve taşıdığı tüm değerlere zarar vermektedir. Bu çalışmada önemli koruma alanlarında olup, yakın coğrafi konumlarda bulunan iki gölün (Burdur ve Beyşehir Gölü) ve çevresinin özellikleri mikro ve makro ölçekte araştırılmış, peyzaj karakteristikleri ortaya konulmuş ve zamansal-mekansal karşılaştırılmaları yapılmıştır. Makro ölçekte yapılan çalışmada tehdit altında olan bu iki gölü etkileyen faktörler tespit edilip incelenmiş ve karşılaştırılmışlardır. Bunun için aynı coğrafi bölgelerde bulunmasına dikkat edilerek seçilen iki göl ve çevresi ile ilgili araştırmalar yapılmıştır. Göllerin çevresindeki alan kullanımları, peyzaj karakteristikleri, gölleri besleyen kaynaklar ve nüfus da göz önüne alınıp, göle etki eden parametreler ortaya konulmuştur. Belirlenen parametrelere dikkat ederek çalışma yapılacak alan sınırlarına karar verilmiştir. Göllerin sınırlarından 20 kilometrelik alanların içinde çalışılması makro ölçek için uygun görülmüştür. Uygun görülen sınır içerisinde belirlenen parametreleri sayısal değerler ile ifade etmek için çevre düzeni planları, Corine haritaları ve ArcGIS 10.3 kullanılmıştır. Çevre düzeni planları ve Corine haritaları çakıştırılmış, elde edilen haritalar üzerine ArcGIS yardımıyla belirlenen parametreler işlenmiş ve sayısal değerlere ulaşılmıştır. Elde edilen sayısal verilerle göllerin ve çevresinin peyzaj karakteristiği tanımlanmış, göle etki eden faktörler ortaya konulmuş ve karşılaştırma imkanı sağlanmıştır. Sayısal değerleri elde edilen parametreler göllere göre tablolaştırılmış. Seçilen göllerin ve çevresinin peyzaj karakteristiği ve su varlığını etkileyen güçlü ve zayıf yönleri, tehdit unsurları, ve imkanlar ortaya konulmuştur. Böylece her iki göl içinde GZFT analizi yapılmıştır. Elde edilen verilerle göllerin birbirlerine göre genel durumları değerlendirilmiş, göller ve peyzaj karakteristiği açısından bilgi sahibi olunulmuştur. Mikro ölçekte yapılan çalışma için zamansal mekansal analizlerin yapılması uygun görülmüştür. Google Earth Pro programı kullanılarak her iki gölün ve çevrelerinin farklı açılardan kesitleri alınmıştır. Bu kesitlerin yardımıyla mikro ölçekte çalışılacak sınırlar belirlenmiştir Ayrıca Burdur ve Beyşehir göllerinin ve çevrelerinin 1990 ve 2018 yıllarına ait Corine haritaları ve hava görüntüleri elde edilmiştir. Bu verilerin ışığında göllerin ve çevrelerindeki arazi örtülerinin geçmiş ile günümüz kıyaslaması yapılmış ve zamansal mekansal peyzaj değişimleri ortaya konulmuştur. Yapılan çalışmalar göllerin 3 boyutlu görselleri ve topoğrafya analizleriyle desteklenmiştir. Elde edilen verilerle göllerin zamansal ve mekansal değişiklikleri tartışılmış, göllere etki eden faktörler ile ilgili yorumlar yapılmıştır.Ayrıca göllerin değişimlerine bakarak gelecek durumları tartışılmıştır. İleride karşılaşılabilecek durumlar öngörülmüş ve bunun için bazı peyzaj stratejileri geliştirilmiştir. Göllerin mevcut durumlarının tartışılması, birbirleri ve geçmiş ile karşılaştırılması yoluyla elde edilen bilgilerin yorumlanıp, peyzaj stratejilerinin oluşturulması bu çalışmanın amacıdır.
Özet (Çeviri)
Lakes are very important geographical formations and water resources for the continuity of life. These areas have various landscape characters and intersections of these characters. Therefore, they contain important biodiversity and are rich in endemic species. Besides their visual richness, the lake and its surroundings have hosted many communities throughout history due to the efficient conditions it has. Therefore, Lakes offer a cultural spectrum as well as the natural riches they contain. However, in today's conditions, the value of these areas is not sufficiently known and these areas are rapidly destroyed and used in an inattentive manner. With the influence of the increasing population, changing needs, and political conditions, lakes dry up rapidly and our water resources are under threat. In addition, unplanned urbanization, unreconstructed megaprojects, and destructive interventions for economic and political interests cause the lakes to dry out. Especially in our country, it is seen that many lakes have dried up and entered the drying process. The subject of the article, Burdur, and Beyşehir Lake are also examples of endangered lakes. Beyşehir and Burdur Lakes have critical importance for Turkey, and two take place in the Great Lakes Region. These lakes have different water and landscape characteristics and have created their ecological values. Lake Burdur is Turkey's 6th largest lake and exists on the Ramsar list. Lake Beyşehir is Turkey's 3rd largest lake and a national park. Besides being very important water resources, they offer biological and cultural diversity. They host a large number of living species and harbor endemic species. In addition, the social impacts of the lakes can not be ignored. Likewise, they have been home to many civilizations throughout history and have witnessed the events and their effects. Unfortunately, these natural, social, and cultural values to be read have been under threat for a long time. Land use, economic activities carried out in their environment, disproportionate balance of protection use, damage the water quality, amount of water, lake ecosystem, and all the values it carries. In this study, the characteristics of the two lakes (Burdur and Beyşehir Lake) and their surroundings, which are in close geographical locations and located in important conservation areas, were investigated in micro and macro scales, landscape characteristics were revealed and temporal-spatial comparisons were made. In the study conducted on a macro scale, the factors affecting these two threatened lakes were identified, examined, and compared. For this, research was carried out on the two selected lakes and their surroundings, paying attention to the fact that they are in the same geographical regions. The use of the land around the lakes, landscape characteristics, and the resources that feed the lakes and the population are also taken into account, and the parameters affecting the lake are revealed. By paying attention to the determined parameters, the boundaries of the area to be studied were decided. Working within the areas of 20 kilometers from the borders of the lakes was deemed appropriate for the macro scale. Environmental plans, Corine maps, and ArcGIS 10.3 were used to express the parameters determined within the appropriate boundary with numerical values. Environmental plans and Corine maps were overlapped, parameters determined by ArcGIS were processed on the obtained maps and numerical values were reached. With the numerical data obtained, the landscape characteristics of the lakes and their surroundings were defined, the factors affecting the lake were revealed and the opportunity for comparison was provided. The parameters whose numerical values were obtained were tabulated according to the lakes. The landscape characteristics of the selected lakes and their surroundings and their strengths and weaknesses, threats, and opportunities that affect water availability are presented. Thus, a SWOT analysis was performed for both lakes. With the data obtained, the general conditions of the lakes concerning each other were evaluated, and information was obtained in terms of lakes and landscape characteristics. Spatio-temporal analyzes were deemed appropriate for the micro-scale study. Using the Google Earth Pro program, cross-sections of both lakes and their surroundings were taken from different angles. With the help of these sections, the boundaries to be studied at a micro-scale were determined. In addition, Corine maps and aerial images of Burdur and Beyşehir lakes and their surroundings for the years 1990 and 2018 were obtained. In the light of these data, a comparison of the past and present use of the lakes and the area around them has been made and temporal-spatial landscape changes have been revealed. The studies were supported by 3D visuals of the lakes and topography analysis. The temporal and spatial changes of the lakes were discussed with the obtained data, and comments were made on the factors affecting the lakes. Also, the future status of the lakes was discussed by looking at the changes. Situations that may be encountered in the future have been foreseen and some landscape strategies have been developed for this. This study aims to discuss the current situation of the lakes, compare them with each other and with the past, interpret the information obtained and create landscape strategies.
Benzer Tezler
- District-based urban sprawl monitoring and modelling using CA-Markov model: application in two mega cities
İlçe bazlı kentsel yayılma izleme ve CA-Markov model ile modelleme: iki mega şehirde uygulama
ANALI AZABDAFTARI
Doktora
İngilizce
2022
İletişim Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE FİLİZ SUNAR
- Başlıca iklim parametrelerinin bitki su tüketimine etkilerinin uzaktan algılama yöntemleri ile araştırılması
Investigation of effects of major climate parameters on crop water consumption using remote sensing methods
ORKAN ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2014
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİleri Teknolojiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEBİYE MUSAOĞLU
PROF. DR. CANKUT ÖRMECİ
- Assessing the impacts of urban land use/land cover change on soil ecosystem services
Kentsel arazi kullanımı/arazi örtüsü değişiminin toprak ekosistem servisleri üzerindeki etkilerinin değerlendirilmesi
MELTEM DELİBAŞ
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AZİME TEZER
- Kuzey Ege Kıyı bandının peyzaj mimarlığı bağlamındaki zamansal-mekansal değişimi
Spatio-temporal change of the North Aegean Coastal area in the context of landscape architecture
BİRSEN UZUN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AYÇİM TÜRER BAŞKAYA
- Construction clusters in Turkiye's metropolitan provinces: A research on urban spatial growth
Türkiye'nin büyükşehirlerinde inşaat kümeleri kentsel mekânsal büyüme üzerine bir araştırma
ECE ÖZDEN PAK
Doktora
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE AHU AKGÜN