Kırgızcada durum kategorisi: Manas Destanı örneği
Case category in Kirghiz: Case in Manas Epos
- Tez No: 771744
- Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 77
Özet
Durum işaretleyicileri, adlar ile eylemler ya da nadiren ad öbekleri arasında geçici kavram ilişkisi kuran dil bilgisi yapılarıdır. Durum kategorisi kapsamında ele alınan bu işaretleyiciler, tümce kuruluşunda çeşitli görev ve işlevler yüklendikleri için tümce yapısı incelemeleri açısından önem arz ederler. Bu tez çalışmasında durum kategorisi, Manas destanından hareketle Kırgızca örneğinde incelenmiştir. Çalışmanın amacı durum kategorisinin Kırgızca tümce kuruluşundaki rollerini ortaya koymaktır. Çalışmada durum kavramı alan yazını çerçevesinde açıklanmış, söz konusu kategoriye yönelik yaklaşım farkları Türkçe ve Kırgızca gramerlerle sınırlandırılarak değerlendirilmiştir. Çalışmanın işlevsel olması amaçlanmıştır. Bu sebeple inceleme kısmında durum eklerinin Manas destanındaki kullanımları tespit edilmiş ve örnekler işlevsel özellikler dikkate alınarak derlenmiştir. Çalışmanın sonucunda Kırgızcadaki durum işaretleyicilerinin destan metninden elde edilen örnek tümceler üzerinde birçok farklı işlev gösterdiği tespit edilmiştir. Bu sonuçların, Kırgızcayı durum kategorisi açısından tarihî ve çağdaş Türk dilleri ile yakınlaştırıp uzaklaştıran özelliklerle ilgili çeşitli yorumlara ulaştırması öngörülmektedir. Kırgızca durum kategorisi hakkında kaynaklar genel bilgi mahiyetinde bilgi sunmaktadır. Ancak konuya odaklanan bağımsız çalışmalar eksiktir. Bu tez ile bu eksiğin giderilmesine katkıda bulunulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Case markers are grammatical constructs that establish tentative conceptual relationships between nouns and verbs, or, rarely, noun phrases. These markers, which are considered under the case category, are important in terms of sentence structure analysis, as they have various duties and functions in sentence construction. In this thesis, the case category was examined in the Kirghiz example, based on the Manas Epos. The aim of the study is to reveal the roles of the case category in the formation of the Kirghiz sentence. In the study, the concept of case is explained within the framework of the literature, and the differences in approach to the category in question are evaluated by limiting them to Turkish and Kirghiz grammars. The study is intended to be functional. For this reason, the use of case suffixes in the Manas Epos has been determined in the analysis part and the examples have been compiled by considering their functional features. As a result of the study, it has been determined that the case markers in Kirghiz have many different functions on the sample sentences obtained from the epos text. It is envisaged that these results will lead to various interpretations of the features that bring Kirghiz language closer or further away from historical and contemporary Turkic languages in terms of case category. Resources about the Kirghiz category provide general information. However, independent studies focusing on the subject are lacking. With this thesis, it has been tried to contribute to the elimination of this deficiency.
Benzer Tezler
- Biçim-sözdizimsel ve anlambilimsel açılardan Kırgız Türkçesinde çatı
Морфо-синтаксисттик жана семантикалык жактан кыргыз тилиндеги мамиле категориясы
IŞIN BİLGE KAĞAN SELÇUK
Doktora
Türkçe
2005
DilbilimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTürkoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURUL SAGINBAYEVA
PROF. DR. AHMET BURAN
- Kırgız seçkinlerinin siyasi ve tarihi rolü (XIX yy. ortası- XX yy. başı
Кыргыз элитасынын саясий жана тарыхый ролу (XIX к. ортосу-XX к. башы)
CAKŞILIK KADIR UULU
Yüksek Lisans
Kırgızca
2021
Siyasal BilimlerKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiPROF. DR. MURATBEK KOCOBEKOV
- Кыргызстандын региондорундагы жана айыл жергесиндеги социалдык-экономикалык проблемалар
Kırgızistan'ın bölgelerindeki ve kırsal kesimindeki sosyo-ekonomik sorunlar
ACEMA МАРАТОВА
Yüksek Lisans
Kırgızca
2011
EkonomiKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. Turar Koychuev
- М.хайдеггердин көркөм чыгармачылыктын маңызы тууралуу концепциясы
M. Heidegger'de sanatın özü anlayışı
GÜLZANA İLİPAEVA
Yüksek Lisans
Kırgızca
2023
FelsefeKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAMGIRBEK BÖKÖŞOV
- Türkçe-Kırgızca kalıp sözlerin psikolojik ve kültürel boyutunun incelenmesi
The investigation of psychological and cultural dimension of Kyrgyz Turkish stereotype words and their place in education
TURAN AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. KADİYAN BOOBEKOVA