Geochemistry and sedimentology of the oxic-noxic sediments from the İnebolu shelf and upper slope
İnebolu şelfi ve kıta yamacı oksik-anoksik sedimentlerinin sedimentolojik ve jeokimyasal incelenmesi
- Tez No: 77253
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA KAZIM DÜZBASTILAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Su Ürünleri, Aquatic Products
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Orta Karadeniz şelfi ve kıta yamacından alınan yüzey sedimentlerinin majör, minör ve iz elementlerinin dağılımı Karadeniz'in oksijenli ve oksijensiz ortam koşullarıyla bu bölgeye boşalan akarsuların neden olduğu etkileri yansıtmaktadır. Orta Karadeniz'in kıta sahanlığı ve kıta yamacının üst kesimlerinde siltli kil ile silt aralığında değişen tane boyu dağılımına sahip 85 örnekte element jeokimyası analizleri yapılmıştır. X-ray floresans yöntemi ile tüm örneklerde toplam 30 adet majör, minör ve iz element (Al, As, Ba, Ca, Ce, Cl, Cr, Cu, Fe, Ga, K, Mg, Mn, Na, Nb, Ni, P, Pb, Rb, S, Sc, Si, Sr, Th, Ti, U, V, Y, Zn, Zr) analizi yapılmıştır. Tane boyu, karbonat, organik karbon ve majör, minör ve iz element dağılımları deniz taban topografyası, hidrografik koşullar ve çalışma alam çevre jeolojisine bağlı olarak değişim göstermektedir. Sediment örneklerinde %48'e ulaşan karbonat içerikleri büyük oranda bentik organizma kavkı kırıkları ve kokkolit kaynaklıdır. Organik karbon içerikleri %0.34-1.77 arasında değişmekte ve esas olarak Karadeniz'in birincil üretimini yansıtmakla birlikte kara kökenli dış kaynağı da işaret etmektedir. Bilinen bazı tane boyu paramefrelerinin kullanılmasıyla net sediment taşınma yönlerinin belirlenmesine ilişkin model çalışmaları yapılmıştır. Elde edilen model Orta Karadeniz Şelf alam için geçerli olan sediment taşınma yönleri ve olasıl depolanma merkezleri hakkında ön bilgilere ulaşılmasını sağlamıştır.Element konsantrasyonları genel olarak kara ortamına ilişkin jeokimyasal ayrışma etkilerini göstermektedir. Dünya genelinde kullanılan sedimanter oluşuklara ait referans değerleri ve yalan çevredeki diğer verilerle kıyaslandığında Orta Karadeniz şelf sedimentlerinde As, Cr, Cu, Pb ve Zn değerlerinin bir dereceye kadar yüksek olduğu saptanmıştır. Bunda şelf ortamına boşalan akarsuların drenaj alanlarında yer alan metal içeriği zengin kayaçlar ve bunlarla ilşkili mineral yataklarındaki aktivitelerin birinci derecede etkin olduğu belirlenmiştir. Sediment jeokimyasına ilişkin çok değişkenli faktör analizleri sonucunda Orta Karadeniz Şelf ve yamacı için geçerli üç temel faktör belirlenmiştir. Bunlardan birincisi detritik klastik malzemeyi temsil eden alüminosilikat faktörüdür. Diğer faktörler ise çalışma alanı batısında yer alan akarsulardan kaynaklanan aşırı sediment deşarjı ve oksijensiz derin deniz suyudur. Faktör analizleri sedimentte uranyum zenginleşmesinin kum boyutlu malzeme ile yalandan ilişkili olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
Distribution of major, minor and trace elements in surface sediment of the continental shelf and upper slope of the Turkish continental margin of the southern Black Sea reflect the influences of discharge from the Central Anatolian rivers and oxic-anoxic conditions of the Black Sea. A narrow variety of sediment types (silty clay to silt) was obtained at eighty-five stations on the southern Black Sea shelf and upper slope and analyzed their elemental geochemistry. Concentrations of 30 major, minor and trace elements (Al, As, Ba, Ca, Ce, CI, Cr, Cu, Fe, Ga, K, Mg, Mn, Na, Nb, Ni, P, Pb, Rb, S, Sc, Si, Sr, Th, Ti, U, V, Y, Zn, Zr) were determined in all samples by X-ray flourescence. Distribution of grain size, carbonates, organic carbon and major, minor, trace elements show marked changes in the topography, hydrographic conditions and land geology of the region studied. Sediments constituted up to %48 CaC03, mainly of biogenic origin from the shell remains of benthic organisms and coccoliths. Organic carbon contents of the surface sediments (%0.34-1.77) usually reflect the prevailing primary productivities in the Black Sea although significant terrigenous influences also inferred. Grain size trends in associated with net sediment transport pathways are applied, using some commonly used grain size parameters. The pattern gives apreliminary estimation of sediment transport directions and also main depositional areas of central Black Sea shelf area. The element concentrations largely indicate the influences from the geochemical weathering of terrigenous sources on land. In comparison with the average sedimentary rocks and other modern sediments from the adjacent regions, the concentrations of As, Cr, Cu, Pb and Zn are somehow higher in the surface sediments from the southern Black Sea. This is though to reflect the possible contribution from metal-rich rocks and associated economic mineral deposits in the catchment areas of rivers which drain this part of the coast. Multivariate factor analysis of sediment geochemistry was used to identify three grouping of samples (factors) on the shelf and slope. The first factor is an aluminosilicate factor that represents detrital clastic material. The other factors comprise excess sediment discharges from western streams and anoxic deep water. Multivariate factor analyses also show that uranium concentrations in the sediment appear to be controlled by sand fraction of sediment.
Benzer Tezler
- Konya kuzeybatısındaki Kızılören (Üst triyas-alt jura) formasyonundaki dolomitlerin sedimantolojik ve jeokimyasal incelenmesi
Sedimentologic and geochemicial investigation of dolomites in the Kizilören (Upper triassic-lower jurassic) formation at the northwest of Konya
LEVENT KENAN KİBAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Jeoloji MühendisliğiSelçuk ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİ MÜJDAT ÖZKAN
- Applications of cyclostratigraphy and sequence stratigraphy in determination of the hierarchy in peritidial and pelagic successions (NW, SW and WNW of Turkey) by using sedimentology and sedimentary geochemistry (stable isotopes)
Gelgit civarı ve pelajik istiflerin hiyerarşisinin belirlenmesinde sedimentoloji ve sedimenter jeokimya (duraylı izotoplar) kullanarak devirsel stratigrafi ve sekans stratigrafisi uygulamaları (KB, GB ve BKB Türkiye)
İSMAİL ÖMER YILMAZ
Doktora
İngilizce
2002
Jeoloji MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DEMİR ALTINER
- Saros Körfezi'nin geç kuvaterner çökellerinin jeokimyasal ve sedimentolojik özellikleri
Başlık çevirisi yok
EROL SARI
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Su Ürünleriİstanbul ÜniversitesiDeniz Jeolojisi ve Jeofiziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAMIK ÇAĞATAY
- Kuzeydoğu Ege Denizi ve Çanakkale Boğazı geç kuvaterner çökellerinin sedimentolojisi ve jeokimyası
Sedimentology and geochemistry of the late quaternary sediments in the NE Aegean sea and Dardanelles Starit
FULYA YÜCESOY (ERYILMAZ)
Doktora
Türkçe
1998
Su Ürünleriİstanbul ÜniversitesiDeniz Jeolojisi ve Jeofiziği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. NAMIK ÇAĞATAY
- Bâlâ-Karakeçili havzası (GD Ankara - Orta Anadolu) evaporitlerinin sedimantolojisi ve jeokimyası
Sedimentology and geochemistry of evaporites in Bâlâ - Karakeçili basin (se Ankara – Central Anatolia)
ERHAN KARAKUŞ
Doktora
Türkçe
2023
Jeoloji MühendisliğiAnkara ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN TEKİN