Tıp El Kitabı (Handbook of Medicine) filolojik inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 772793
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH BAKIRCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 320
Özet
İnsanın varoluşu ve hayatta kalması, var olanı korumak için yazılan en önemli metinlerden olan tıp metinlerinin Türkçedeki varlığı yeni değildir. Eldeki verilere dayanarak yazılı ve rasyonel tıbbın oluşumunu Türklerin yerleşik hayata geçmelerine bağlayabiliriz. Ancak Eski Uygur Türkçesi ile yazılmış bazı yazmalarda Türklerin yerleşik hayata geçmeden önce de tıbbi uygulama ve ritüellerinin olduğunu görmekteyiz. Tıbbi yöntemlerin oluşumunda dini inanışların etkisi yok sayılamaz. Türklerin topluca İslamiyet'e geçmeden önceki dönemlerine ait tıbbi uygulamaların şamanlar tarafından çeşitli ritüel ve dönemin tıbbi sayılan yollarıyla yapıldıkları eserlerde gözlemlenmiştir. İslam tıbbının etkisi kendisini Hakaniye Türkçesinde hissettirmeye başlasa da esas Orta Türkçe döneminde etkili olmuştur. Çalışmamıza konu olan eser Lund Üniversitesi Jarring Koleksiyonu 351 numarada kayıtlıdır. Eserin bildiğimiz başka bir nüshası bulunmamakta, müellifi/müstensihi de bilinmemektedir. Doğu Türkçesi ile yazılan Tıp El Kitabı 20. yüzyılın erken dönemlerine tarihlenen eser bazı ağız özellikleri taşıması ile dil bilgisi yönüyle ileride yapılacak olan çalışmalara katkı sağlayacağı gibi söz varlığı bakımından da önem taşımaktadır. Yüksek Lisans tezi olarak hatırladığımız bu çalışmanın içeriği“Giriş”,“Filolojik İnceleme”,“Çeviri Yazılı Metin”,“Dizin”,“Sonuç ve Değerlendirmeler”ve“Tıpkıbasım”bölümlerinden meydana gelmektedir. Çalışmanın giriş bölümünde eser hakkında bilgi verilmiş, çalışmamızın amacı belirlenmiştir. Ahlât-ı erbaa ve halk hekimliği uygulamaları dair bazı bilgiler verilmiştir. Ardından yazma eserin tavsifi yapılmış ve eserin içeriği ile ilgili bilgiler verilmiştir. Altı bölümden oluşan çalışmanın ikinci bölümünde dil bilgisi özellikleri açından ayırt edici olanlar incelenmiş üçüncü bölümünde ise metin Arap alfabesinden çeviriyazı alfabesine aktarılmıştır. Dizin bölümünde ise sözcüklerin anlamlandırılması ile ilgili çalışmalar yapılmıştır. Tıpkıbasım bölümünde eserin tıpkıbasımı verilmiştir. Eserde anlamlandıramadığımız yahut emin olamadığımız bir takım sözcükler bulunmaktadır. Bu sözcükler Ekler bölümünde bir tablo halinde okuma önerisi ve harfçevrimi ile bildirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The existence of medical texts in Turkish, which are among the most important texts written for the existence and survival of human beings, and to protect the existing, is not new. According to the available data, we can attribute the formation of written and rational medicine to the fact that Turks settled down. In some manuscripts written in Old Uyghur Turkish, however, it is seen that Turks had medical practices and rituals before they settled down. The influence of religious beliefs in the formation of medical methods cannot be ignored. In the works, it has been observed that the medical practices of the Turks in the periods before they converted to Islam collectively were performed by shamans in various rituals and in ways that were considered medicinal in that period. Although the influence of Islamic medicine began to be visible in Khaqani Turkic, it was mainly effective in the Middle Turkic period. The manuscript, which is the focus of this study, is registered at Lund University Jarring Collection Prov. 351. There is no other known copy of it, and its author/copyist is unknown. The Handbook of Medicine is written in Eastern Turkic. The manuscript, which was copied in 1912, will contribute to future studies with regard to grammar with some dialect features, and is important with regard to vocabulary. The content of this study, which was prepared as a master thesis, consists of“Introduction”,“Grammar Analysis”,“Translation Written Text”,“Index”,“Conclusion and Assessment”, and“Facsimile”. In the Introduction part, information about the manuscript is given and the purpose of the study is specified. Some information is given about Ahlât-ı erbaa and folk medicine practices. Then, the description of the manuscript is made and information about its content is given. In the second part of the study, which consists of six parts, the distinctive grammatical features are examined, and in the third part, the text is transferred from the Arabic alphabet to the transcription alphabet. In the Index part, works are carried out on the meaning of words. In the Facsimile, the facsimile of the manuscript is given. In the manuscript, there are some words that cannot be figured out or are unsure of. These words are stated in a table in the Appendix with a reading suggestion and letter translation.
Benzer Tezler
- Kanun Fi't Tıp kitabının tıp felsefesi açısından değerlendirilmesi'
The evaluation of al qanon Fi't tib, avicenna's book, in terms of medical philosophy'
GÜLER BOZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Deontoloji ve Tıp TarihiÇankırı Karatekin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN YILDIZ
- Ayrılma anksiyetesi bozukluğu olan çocukların annelerindeki ayrılma anksiyetesi bozukluğu yaygınlığı
Prevalence of separation anxiety disorder in mothers of chi̇ldren with separation anxiety disorder
İHSAN KARA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURSU ÇAKIN MEMİK
- Refleksoloji'nin infantil koliğin giderilmesi üzerine etkisinin incelenmesi
Study the effect of reflexology on the removal of infantile colic
SİBEL İÇKE
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıEge ÜniversitesiEbelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RABİA GENÇ
- COVİD pandemisi sırasında home office çalışanlarda somatoform bozukluk ve alışkanlıkları araştırma
Investigation of somatoform disorders and habits in homeoffice employees during the COVID pandemic-19
ALİCAN ÇEKİÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiTıp Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEÇİL ARICA
- Suça sürüklenen çocuklarda suça eğilim ile triptofan hidroksilaz 2 ve SLC6A4 genleri arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relationship between triptophan hydroxylase 2 and SLC6A4 genes and juveni̇le deli̇nquents
MEHMET KILIÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Adli TıpGaziantep ÜniversitesiAdli Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT AKBABA