Metalin özelde demir ve çeliğin yapıdaki strüktürel işlevinin tarihsel gelişim çerçevesinde araştırılması
The Research of structural function of metals especially iron/ steel at the frame of historical review
- Tez No: 77312
- Danışmanlar: PROF. DR. NECATİ ŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1998
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yapı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 176
Özet
H ÖZET İnsanoğlu, temel gereksinimlerinden olan barınma ve korunma gibi ihtiyaçlarını giderebilmek için önceleri doğal oluşumları (mağara vs. gibi) kullanmaya başlamıştır. Araştırmacı ve meraklı bir yapıya sahip olan insanoğlu, zamanla doğanın ihtiyaçlarına cevap verememesi sonucu gereksinimlerini karşılamak üzere, doğayı taklit ederek çeşitli barınaklar inşa etmiştir. Yüzyıllar önce Mezopotamya' da kerpicin, Sibirya ve Kuzey Almanya' da hayvan derileri ve mamut kemiklerinin barınak yapmak amacı ile kullanıldığı günümüzde bilinen bir olgudur. Zamanla doğada bol bulunan taş ve ahşap malzemenin farkına varılarak, bu malzemeler ile çeşitli strüktür ve yapım sistemleri araştırmalarına gidilmiştir (Örneğin Mısır Mimarisinde, taşın yığma sistem dahilinde kullanıldığını ve piramitler ile tapınaklar gibi günümüze kadar gelen eserler verildiğini görmekteyiz). Rönesans ile bir ivme kazanan uygarlık, endüstri devrimi ile sosyal, sanayi ve teknoloji alanında bir çok atılım gerçekleştirmiştir. Bunlardan en önemlisi; insanların yapısal metallerle, özellikle demir / çelikle gerçek anlamda tanışması ve bu malzemelerin seri olarak üretimine geçilmesidir. Aslında paleolitik dönemde metallerle karşılaşan insanoğlu, bu malzemeyi ancak temel ihtiyaçları için kullanmıştır. Metalin strüktürel olarak kullanımı çok daha sonraları olmuştur. Yunanlılar ve Romanlar tapınak sütunlarını oluştururken, mermer blokları birleştirmede metali (demir ve kurşun) ara bir eleman olarak kullanmışlardır. Aynı zamanda Osmanlılar da kemerlerin aralarında demiri çekmeye çalıştırarak bu mimari elemanın açılmasını engelleyici biçimde kullanmışlardır. Ama gerçek anlamda demirin taşıyıcı olarak kullanımı Endüstri Devrimi ile birlikte gerçekleşmiştir. İlk zamanlar demirin yığma sistem ilkeleri içinde gerçek etkinliğinden uzak olarak kullanıldığı görülmektedir. Malzemenin seri üretimi, taşınma ve montaj kolaylığı kullanımının yaygınlaşmasına yol açmış, dolayısıyla zaman içersinde demir ve çeliğe olan önem artmış ve bu malzemeler kısıtlım uygulamalarının dışında köprü, terminal yapıları, endüstri yapıları gibi farklı kullanım alanları bulmuştur. Demir ve çeliğin etkin şekilde kullanımları nı sağlamak amacı ile tez kapsamında metaller ve alaşımlar (demir, çelik gibi) açıklanmaya çalışılmış, bunların daha iyi kavranabilmesi amacı ile malzemelerin yapısal özellikleri, mekanik ve mukavemet halleri anlatılmıştır. Çeliğin endüstrileşmiş olarak strüktürel kullanımları, birleşim olanakları ve şekilleri açıklanmaya çalışılmıştır. Yapılan bu açıklamalar doğrultusunda bu malzemelerin bir araya gelerek hangi form ve strüktürleri oluşturduğu, yapı çeşitleri çerçevesinde anlatılmış, XIX. yy.' ın son yarısına kadar yapılan sınıflandırmayla tarihsel gelişimleri açıklanarak, malzemenin kullanımları gözler önüne serilmeye çalışılmıştır. Bunu takip eden bölümde; malzemenin güncel örneklerine yer verilmiş, bu örneklerin strüktürel analizini kolaylaştırmak için geometrik çıkışlı strüktür sınıflandırmasından yararlanılmıştır. Bu sebeple, XX. yy.' ın başlarından itibaren farklı anlayışla inşa edilen bazı yapılar, çizgisel, düzlemsel ve hacimsel taşıyıcılar olmak üzere üç ana bölümde incelenmiştir. İncelenen örneklerle birlikte malzemenin hangi yapı tiplerinde daha etkin kullanıldığının anlaşılabilmesi için strüktürel analizine gidilmiş, böylelikle çekme - basınç, yatay - düşey gibi farklı kuvvet ve doğrultularda malzemenin sağladığı strüktürel olanaklar göz önüne serilmiştir. Malzemenin geçmiş kullanımlarının yanı sıra gelecekteki kullanım şekil ve darılarının da önemli olduğu kanısından yola çıkarak, bu kullanımları etkileyecek avantaj ve dezavantajları ortaya koymak için çelik malzeme, güncel kullanımı yaygın olan betonarme sistem ile karşılaştırılmıştır.IV Bütün bu açıklama, örnek ve analizler sonucunda malzemenin tarihsel süreçte izlediği gelişim, günümüzdeki kullanım alanları ve gelecekteki uygulama olanakları saptanmış, düşey -yatay etkinliği irdelenerek, düşeyde karma sistemlerde kullanılmakla beraber, yatayda daha yetkin olduğu kanısına varılmıştır. Her ne kadar günümüzde farklı teknik ve malzemeler yaygınlaşmaya başlamışsa da, metalin gerek yalın, gerekse diğer malzemelerle birlikte kullanımıyla sağladığı olanaklar göz ardı edilemez. Bu bakımdan diyebiliriz ki; metal geçmişte olduğu kadar günümüzde de yapının en önemli bileşeni konumundadır. Onun sağladığı avantajlar gelecekte de yapı bünyesinde yer almasını sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Since the ancient times, in order to provide a place for living, for accommodating and for other vital activities, man has observed nature and he has begun to use natural forms. In the course of time, nature could not serve needs of man. Because of having an investigatable and a curious personality man has begun to imitate nature for erecting shelters. It has been known that; in many years ago, adobe was used in Mesopotamia and mammoth bones / animal skins were used for making shelters in North Germany and Siberia. Later on, man has been aware of stone and wood that was found very much in nature. Then he has begun to erect kinds of structures and construction systems (for example; in Egypt Architect; stone has used to erect pyramids and temples). The civilisation had acceleration in the Renaissance and with the Industrial Revolution man made many projects on social, industrial and technological events. One of the most important activities was man's meeting with the structural metals, specially iron / steel and the other was beginning of it's mass production. Also it's known that man has met metals in the Palaeolithic epoch. But he has used these materials only for providing vital activities. Metals used as a structural component, in many years later. In Greek and Roman man has used metal as a helping material (lead and iron) for forming columns of temples. Also in Ottoman Empire man has used iron as a tensile component, between arcs for preventing them from opening. But the essential usage of iron has been with the Industrial Revolution. In early times it's seen that iron used so far from its essential usage. But it has developed by the man's awareness of finding the easy ways of connecting, carrying and mass production. So it has begun to use in different ways like erecting bridges, stations, industrial buildings and etc.VI In order to use iron / steel more efficiently; the metals / alloys could try to explain and for making this more understandable, the structural characteristics, mechanic, resistance ways and steel's connecting conditions, shapes and structural usages were explained in this thesis. In the way of these acknowledgements, the kinds of form and structures described in the frame of building types. By explaining historical review of late 19 th century the usage of materials was denned. In the following part; for making contemporary examples more understandable; geometrical structural classification was made. By doing this; the buildings that built in the 20. th century, in different comprehensions tried to explain in three ways; linear, plane and volume systems. The structural analyse made for making more understandable the usage of materials in which building kinds is efficient. And by using the examined buildings, materials' structural possibilities investigated in different force and directions like tensile - compression and vertical - horizontal. By accepting the importance of materials' using in past and future; steel compared with the today's another current material, reinforced concrete system for making known the advantages / disadvantages of these usages. The result of these explanations, examples and analyses; material's historical review, today's and future' s uses were demonstrated. The use of steel in horizontal - vertical efficients considered. And by doing this we can say that; the use of steel in horizontal way is more efficient than the vertical usage. Although today, different technics and materials are using in many areas, metals' usage either alone or with other materials can' t be discussed. Finally we can say that, today metal is one of the most important element in the construction like in the past. And because of it' s advantages, it will be use in future too.
Benzer Tezler
- Alüminyum toz patlamalarının incelenmesi ve reaktif-proaktif önlem çalışmaları
Investigation of aluminum dust explosion and reactive-proactive prevention application studies
PINAR SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Metalurji Mühendisliğiİstanbul Gedik Üniversitesiİş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN TAHSİN KALAYCI
PROF. DR. Selahattin GÖKMEN
- Türkiye imalat sanayi dış ticaretinin sektörel istihdam üzerine etkisi
The impact of foreign trade on Turkish manufacturing sector-specific employment
DERYA DOĞAN
- Haydar Hatipoğlu ve Kur'an Tefsiri: Metin Neşri ve muhteva analizi
Haydar Hatipoğlu ve Quran interpretation: Text publication and content analysis
MUHAMMED SAİT HATİPOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
Dinİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULMUTTALİP ARPA
- TTK Amasra sahası metan gazı içeriğinin incelenmesi ve Türkiye kömür yatağı metanı potansiyeli
Investigation of TTK Amasra zone coal bed methane and coal bed methane potential of Turkey
HAYRETTİN ÖZGÜR ALPTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiPetrol ve Doğal Gaz Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURRAHMAN SATMAN
- Analysis of wave propagation characteristics and design methods in two dimensional photonic bandgap structures
İki boyutlu fotonik bant durduran yapılarda dalga analizi ve tasarım yöntemleri
ONUR ERKAN
Doktora
İngilizce
2019
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektronik ve Haberleşme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERKAN ŞİMŞEK