Örgütsel tembellik: Bir ölçek geliştirme çalışması
Organizational laziness: A scale development study
- Tez No: 773269
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ULUTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 86
Özet
Değişen yaşam koşulları ile birlikte örgütlerde ortaya çıkan davranışlar çeşitlenmektedir. İnsanların bir araya gelmesi ile oluşan örgütler bireysel davranışlardan ayrı düşünülemez. Literatürde eğitim örgütleri özelinde tembelliği tam olarak açıklayan bir kavrama ve ölçen bir ölçme geliştirme aracına rastlanmamıştır. Eğitim örgütleri birçok yönden diğer örgütlerden farklılaşmaktadır ve tembelliği açıklayan bir kavrama ve ölçen bir ölçme aracına ihtiyaç duyulmaktadır. Araştırma kapsamında; ilgili literatür taraması yapılmış ve sosyal kaytarma kavramını açıklayan teoriler, sosyal kaytarma kavramıyla çelişen teoriler, sosyal kaytarmayı ortaya çıkaran bireysel ve grupsal faktörler, sosyal kaytarmanın önlenmesi ve eğitim örgütlerinde sosyal kaytarma değerlendirilmiştir. Bu araştırmanın amacı; örgütsel tembelliğin kavramsal çerçevesi çizerek örgütsel tembellik ölçeği geliştirmektir. Bu araştırmada, karma araştırma yöntemlerinden keşfedici sıralı karma yöntem kullanılmıştır. Keşfedici sıralı karma yöntem gereği araştırmanın ilk basamağını nitel araştırma oluşturmaktadır. Bu araştırma da ilk olarak nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Bu aşamada, maksimum çeşitlilik ve ölçüt örneklem yöntemiyle belirlenen 6 öğretim elemanı ile yarı-yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Görüşme sorularının hazırlanmasında 2 alan uzmanının görüşleri alınmıştır. Görüşme verilerinden elde edilen sonuçlar içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiş ve beraberinde literatür taranmıştır. Tüm bulgulardan yola çıkılarak 125 maddelik bir madde havuzu hazırlanmıştır. Tekrarlayan ve dilbilgisi kurallarına uymayan maddeler atılmış ve 54 madde elde edilmiştir. Elde edilen madde havuzu ile 22 uzmanın (ölçme değerlendirme, alan ve dilbilgisi) görüşüne başvurulmuştur. Dönütler doğrultusunda madde elemesi yapılmış ve 34 maddelik bir ölçek elde edilmiştir. Araştırmanın evreni 1286 kişiden oluşmaktadır. Pilot uygulama için her gruptan (profesör, doçent, doktor öğretim üyesi, öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi) seçilen 80'er kişiye yani toplam 400 kişiye e-posta yolu ile ulaşılmış ve ölçek maddelerini içeren form gönderilmiştir. 177 kişiden alınan yanıtlar ile Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) yapılmıştır. Madde faktör yükü 0.30'dan küçük olan maddeler atılmıştır. Son aşamada 21 maddelik bir ölçek elde edilmiştir. Güvenirlik katsayısı (Cronbach Alfa) .84 olarak hesaplanmıştır. Bundan yola çıkarak ölçeğin yüksek güvenirliğe sahip olduğu söylenebilir. Asıl uygulama için 886 kişiye e-posta yolu ile ölçek formu gönderilerek 352 kişiden yanıt alınmış ve Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Pilot uygulamaya dahil edilen kişiler asıl uygulamaya dahil edilmemiştir. Doğrulayıcı faktör analizi uyum indekslerine bakıldığında RMSEA (0,07< 0,08) ve SRMR (0,06< 0,08) değerleri modelin kabul edilebilir düzeyde olduğunu göstermektedir. 𝑋2 serbestlik derecesi oranının 3 ile 5 arasında olması da modelin kabul edilebilir uyuma sahip olduğu söylenebilir. Son aşamada 21 maddeden oluşan ve bir kontrol maddesi içeren bir ölçek elde edilmiştir. Literatürde yeni bir kavram olan Örgütsel Tembellik Ölçeği'nin (ÖTÖ) literatüre katkı sağlayacağını düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Behaviors that emerge in organizations are diversifying with changing living conditions. Organizations formed by the coming together of people cannot be considered apart from individual behaviors. In the literature, a concept that fully explains laziness and a measurement development tool that measures laziness have not been found in educational organizations. Educational organizations differ from other organizations in many ways and there is a need for a concept that explains laziness and a measurement tool that measures it. In the scope of the research, The relevant literature was searched and the theories explaining the concept of social loafing, the theories contradicting the concept of social loafing, the individual and group factors that reveal social loafing, the prevention of social loafing, and the social loafing in educational organizations were evaluated. The purpose of this research; to develop organizational laziness scale by drawing the conceptual framework of organizational laziness. In this research, exploratory sequential mixed method, one of the mixed research methods, was used. Due to the exploratory sequential mixed method, the first step of the research is qualitative research. In this research, firstly, phenomenology design, one of the qualitative research designs, was used. At this stage, semi-structured interviews were conducted with 6 instructors determined by the maximum diversity and criterion sampling method. Opinions of 2 field experts were taken while preparing the interview questions. The results obtained from the interview data were analysed with the content analysis method and the literature was scanned together. Based on all the findings, an item pool of 125 items was prepared. Repetitive and non-grammatical items were discarded, and 54 items were obtained. Opinions of 22 experts (assessment and evaluation, field, and grammar) were consulted with the obtained item pool. In line with the feedback, item elimination was made, and a 34-item scale was obtained. The sample of the study consists of 1286 people. For the pilot application, 80 people selected from each group (professor, associate professor, doctor lecturer, lecturer and research assistant) were contacted via e-mail, and a form containing the scale items was sent to them. Exploratory Factor Analysis (EFA) was conducted with the answers from 177 people. Items with a factor load of less than 0.30 were discarded. At the last stage, a 21-item scale was obtained. The reliability coefficient (Cronbach Alpha) was calculated as .91. Based on this, it can be said that the scale has high reliability. For the actual application, the scale form was sent to 886 people via e-mail, and 352 responses were received, and Confirmatory Factor Analysis (CFA) was performed. Persons included in the pilot application were not included in the actual implementation. Considering the confirmatory factor analysis fit indices, RMSEA (0.07< 0.08) and SRMR (0.06< 0.08) values show that the model is at an acceptable level. If the 𝑋2 degree of freedom ratio is between 3 and 5, it can be said that the model has an acceptable fit. At the last stage, a scale consisting of 21 items and 1 control item was obtained. It is thought that the Organizational Laziness Scale (OLS), which is a new concept in the literature, will contribute to the literature.
Benzer Tezler
- Eğitim yönetiminde örgütsel dikkat ve yönetimine yönelik teori geliştirme ve örgütsel dikkatin işletimselleştirilmesi: Çok aşamalı karma yöntem araştırması
Theory development on organizational attention and its management and operationalization of organizational attention in educational administration: Multi-stage mixed methods research
MERAL TOPAL
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretimİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ÖZDEMİR
- Investigating the relationship between transformational leadership and job crafting: The role of organization-based psychological ownership as mediator
Dönüşümcü liderlik ve iş becerikliliği arasındaki ilişkinin araştırılması: Örgüt temelli psikolojik sahiplenmenin aracı rolü
BEYZA TOPCUOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Psikolojiİstanbul Bilgi ÜniversitesiÖrgüt Psikolojisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GERGELY CZUKOR
- Individual and organizational antecedents of psychological capital
Psikolojik sermayenin kişisel ve örgütsel öncülleri
MEHMET ÇETİN
Doktora
İngilizce
2015
İşletmeMarmara Üniversitesiİşletme (İngilizce) Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE ALEV TORUN
- Akademik girişimcilik niyeti üzerine bir araştırma: Bir devlet üniversitesi örneği
A research on academic entrepreneurs intention: The case of a state university
DERYA KUĞUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Bilim ve TeknolojiMarmara Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HANDE SİNEM ERGUN
- Öncülleri ve sonuçları bağlamında örgütsel özdeşimin örgütsel bağlılığın duygusal bağlılık boyutuyla ilişkisi
The relationship between organizational identification and affective commitment with their antecedents and consequences
EVRİM GÜLERYÜZ