Okul müdürlerinin mevzuatı uygulamada yaşadıkları ikilemler ve karar alma süreci
Dilemmas faced by school principals in implementing legislation and decision-making process
- Tez No: 773792
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NECLA ŞAHİN FIRAT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: mevzuat, ikilem durumu, karar alma, legislation, dilemma, decision making
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetçiliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 252
Özet
Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin milli eğitim mevzuatını uygulamada yaşadıkları ikilem durumlarında nasıl bir karar süreci izlediklerini ortaya koymaktır. Olgubilim deseniyle tasarlanan bu araştırmanın çalışma gurubunu 2021-2022 eğitim öğretim yılında Manisa ili Şehzadeler ve Yunusemre ilçelerinde görev yapmakta olan devlet ilkokulu, ortaokulu ve liselerinde görev yapan 15 okul müdürü oluşturmaktadır. Araştırma verileri, araştırmacı tarafından okul müdürlerinin karşılaşmış olabileceği milli eğitim mevzuatı ve uygulama ikilemlerinin senaryolaştırılmasıyla oluşturulan görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Çalışma grubu belirlenirken maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Görüşme formu aracılığuyla elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre ikilem durumları yaşayan müdürlerin kararları, öncelik tanıdıkları hususlar çerçevesinde şekillenmiştir. Müdürlerin ikilem durumlarını kişisel değerlerinin, duygularının ve deneyimlerinin de etkisi ile birbirlerinden farklı yorumladıkları görülmüştür. Müdürlerin; yönetmelikler ile üst yönetim ricaları arasında, okula yardımcı olan öğretmene ayrıcalık tanıma ile tüm öğretmenlere ayrıcalık tanıma arasında, müdürün kendisini güvence altına alması ile öğrencinin can güvenliğini sağlamayı öncelemek arasında, amirlerin emirlerine uymak ile adaletli olmak arasında, yasal düzenlemelere ve bürokratik süreçlere uymak ile yakın tehlike içeren olayları çözümlemek arasında ikilemde kaldıkları ortaya çıkmıştır. Okul müdürlerinin mevzuatı uygulamada yaşadıkları ikilem durumlarında değerlerine öncelik tanıyarak karar verdikleri görülmektedir. Maddi ve usulî işlem içeren ikilemlere ilişkin durumlarda ise okul müdürlerinin mevzuatı uygulayarak, hem bulundukları konumu korumayı hem de bireysel risk almamış olmayı tercih ettikleri görülmüştür. Okul müdürleri kararlarında; öğrencilerin çıkarları, örgütün çıkarları, öğretmenlerin mesleki motivasyonu, adaletli olma, amirlerle ikili ilişkilerin devamlılığı, öğrencilere tanınan hak, öğretmenlere tanınan hak, eğitim öğretimin devamlılığı, öğrenci ve öğretmenlerin iş sağlığı ve güvenliği konularına öncelik tanımışlardır. Müdürlerin ikilem durumlarında karar verirken mantığa başvurma; meslektaşa danışma; duygularına, değerlerine ve deneyimlerine başvurma stratejilerinden yararlandıkları görülmüştür. Müdürlerin karşılaştığı ikilemlerde kararları; müdürlük mesleğinin yasalardaki yeri ve güvencesi, kişisel değerler, okulun çevresel ve ekonomik durumu, benzer geçmiş yaşantılar, mevzuatın bölgesel ve yapısal farklılıklarda işlevsel olmaması, ikili ilişkilerde destek arayışı, okulun fiziki ve yapısal faktörleri tarafından etkilenmektedir. Müdürler; baskı grupları, üstlerinin ricaları ve doğru bulmadıkları ama uygulamak durumunda kaldıkları mevzuata göre karar aldıklarında olumsuz duygular hissederken, değerlerine göre karar aldıklarında olumlu duygular hissetmiştirler. Bu sonuç bağlamında ise uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to identify what kind of decision process school principals follow in case of dilemmas they experience in applying the national education legislation. The study group of this phenomenological research consists of 15 school principals working in public primary, secondary and high schools in the Şehzadeler and Yunusemre districts of Manisa province in the 2021-2022 academic year. The method of collecting research data was through interviews. The researcher created an interview form using scenarios about dilemmas that the school principals may encounter in the implementation of the national education legislation. Maximum diversity sampling method was used while determining the study group. The data obtained through the interview form were analyzed with the content analysis method. According to the findings of the study, the decisions of the principals who experienced dilemmas were based on the framework of the issues they prioritized. It was observed that principals interpreted dilemmas differently from each other depending on the effect of their personal values, emotions and experiences. It has been revealed that school principals are stuck in a dilemma between regulations and senior management requests, between giving privilege to the teacher who helps the school and giving privilege to all teachers, between ensuring the principal's self-security and prioritizing the safety of the student, between obeying the orders of the superiors and being fair, complying with the legal regulations and bureaucratic processes and analyzing events that involve imminent danger. It is seen that school principals decide by giving priority to their values in case of a dilemma they experience in applying the legislation. In case of dilemmas involving material and procedural transactions, it has been observed that they preferred to both protect their position and not take any individual risks by applying the legislation. When making decisions, school principals gave priority to the interests of the student, the interests of the organization, the professional motivation of the teacher, being fair, the continuity of bilateral relations with the supervisors, the right granted to the student, the right granted to the teacher, the continuity of education, and the occupational health and safety of students and teachers. It has been observed that principals use the strategies of appealing to reason, consulting colleagues, depending on their emotions, values and experiences while making decisions in dilemmas. Decisions made by school principlas in the dilemmas they face are affected by the status and security of the school administration profession in the law, personal values, the environmental and economic situation of the school, similar past experiences, the ineffectiveness of the legislation in regional and structural differences, the search for support in bilateral relations, and the physical and structural factors of the school. School principals felt positive emotions when they made decisions based on their values whereas they felt negative emotions when they made decisions according to the requests of the pressure groups, their superiors and the legislation they did not find right but had to implement. In the context of this result, various suggestions have been developed for practitioners and researchers.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuklara eğitim hakkının sağlanmasında okul müdürlerinin rollerine ilişkin müdür, öğretmen ve veli görüşleri
Principals', teachers' and parents' opinions on school principals' roles in providing the right to education for children with special needs
SEVDA KATITAŞ
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YASEMİN KEPENEKCİ KARAMAN
- Okul müdürlerinin denetim görevlerini yerine getirmede karşılaştıkları güçlükler
The difficulties faced by school principals in fulfilling their supervisory duties
HASAN HÜSEYİN POMAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÜNAL
- Din kültürü ve ahlak bilgisi öğretmenlerinin okul müdürlerince denetimine ilişkin tarafların görüşlerinin değerlendirilmesi (Kilis-Gaziantep örneği)
Evaluation of the views of parties about the supervision of religious culture and moral knowledge teachersby school principals (Kilis-Gaziantep sample)
ALİ GÜNGÖR
Doktora
Türkçe
2020
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN AKYÜREK
- İlköğretim okulu müdürlerinin tanımlanan görevlerinin okul vizyonu oluşturmadaki etki düzeyi
The effect level of the descibed duties of primary school headmasters in constructing the school vision
MEHMET REBİİ ULUÇAY
- Türkiye'de öğretmenlik meslek etik ilkelerinin uygulanmasına ilişkin okul müdürleri görüşleri
Principals' opinion about implementation of teaching professional ethics in Turkey
HUZUR KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENGİN ASLANARGUN