Farabi ve İbn-i Haldun'da şeriatın kaynak ve anlamı
Sharia in Farabi and Ibn Haldun source and meaning
- Tez No: 774276
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HARİS MACİC
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: İslam Felsefesi, Farabi, İbni Haldun, Şeriat, Hukuk, Toplum, Islamic Philosophy, Farabi, Ibn Khaldun, Sharia, Law, Society
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İzmir Katip Çelebi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
İnsanın bir birey olarak tek başına yaşaması sosyolojik açıdan oldukça güç olduğu bilinmektedir. Bireylerin toplumsal hayatı oluşturmasıyla ortaya çıkacak düzensizliği toplumsal düzen kurallarıyla dengelenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla toplumsal düzen kuralları bireyin toplum halinde yaşayabilmesinin önemli altın kuralını oluşturmaktadır. Bununla beraber toplumsal düzen kurallarının farklı biçimleri bulunmaktadır. Din olgusuyla toplumsal bir bütünlük oluşturan toplumların, toplumsal düzen için tanrı temelli sistemleri bulunmaktadır. Bu sistemler arasında bulunan“şeriat”kavramı, toplumların düzenli bir şekilde yönetilebilmesi ve yaşayabilmesi için geliştirilmiş hukuki bir sistemdir. Geçmişten günümüze kadar şeriat kavramı farklı hacim ve üsluplar ile ele alınmış ve şeriat bağlamında çeşitli literatürler oluşturulmuştur. Bu çalışma, şeriat kavramının kaynağı ve anlamı, İslam'ın altın çağı olarak kabul edilen 9. Yüzyılda yaşamış ünlü filozof Farabi ve 14. Yüzyıl düşünürü, sosyoloğu ve devlet adamı olan İbn Haldun'un ortaya koymuş olduğu eserleri bağlamında tespit amaçlı yapılmıştır. Şeriatın kaynağına dair tespitler için Farabi ve İbn Haldun'un tanrı anlayışları, peygamberlik anlayışları, vahiy ile ilgili görüşlerine, şeriatın anlamı için toplumsal hayata dair açıklamaları, devlet, yönetim, halifelik gibi fikirleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Betimsel analiz yöntemiyle Farabi ve İbn Haldun'da şeriatın kaynak ve anlamına dair veriler olduğu gibi tespit edilmiştir. Bu veriler karşılaştırma yöntemiyle Farabi ve İbn Haldun'un şeriatın kaynak ve anlamına zıt mana farklılığı yüklemedikleri ortaya konulmuştur. Aynı zamanda şeriat kavramı alt amaçlara müsait bir kavram olması nedeniyle kavram Farabi ve İbn Haldun'un görüşleriyle sınırlandırılmıştır. Çalışmada yer alan müelliflerin tercih edilmesinde bazı hususlar bulunmaktadır. Farabi'nin toplum yönetiminde ideal ettiği dünya devleti olgusu ve Yunan felsefe mirasını sentezlemesi Farabi'de şeriatın kaynak ve anlamını merak ettirmiştir. Farabi'nin karşısında ele alınan İbn Haldun ise sosyolojik açılımlarda bulunarak toplum merkezli bir düzen düşünmesi idealist görüşe karşı realist görüşü temsil etmesi bakımından tercih edilmiştir. Farabi ve İbni Haldun'un Şeriat ile ilgili yaklaşımlarını giriş, iki bölüm ve sonuç kısmıyla işlenmeye çalışılmıştır. Giriş kısmında araştırmanın amacı ve metodu hakkında bilgi verilmektedir Birinci bölümde Farabi'de şeriatın kaynak ve anlamı başlıca eserleri bağlamında ortaya konulmuştur. İkinci bölümde İbn Haldun'da şeriatın kaynak ve anlamı eserleri bağlamında ortaya konulmuştur. Sonuç kısmında çalışmadan elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Farabi ve İbn Haldun'da şeriatın kaynak ve anlamının büyük oranda benzerliklerin bulunduğunu; aynı kelimeye zıt manalar yüklemek gibi büyük mana farklılıkları bulunmadığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte şeriat kavramını bakış açılarına göre farklı nosyonların yüklenmesi sonucunda kavramın kapsamının, işlenişinin farklılığı ortaya çıkmıştır. Farabi için şeriatın yorumu felsefi bakış açısıyla şekillenirken İbn Haldun'un sosyolog ve devlet adamı düşünceleriyle şekillendiği tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
It is known that it is very difficult sociologically for a person to live alone as an individual. The disorder that will arise when individuals create social life needs to be balanced with the rules of social order. Therefore, the rules of social order constitute the important golden rule for the individual to live in society. However, there are different forms of social order rules. Societies that form a social unity with the phenomenon of religion have god-based systems for social order. The concept of“sharia”, which is among these systems, is a legal system developed for the regular management and living of societies. From past to present, the concept of sharia has been handled with different volumes and styles, and various literatures have been created in the context of sharia. This study was carried out to determine the source and meaning of the concept of sharia, in the context of the works of the famous philosopher Farabi, who lived in the 9th century, which is accepted as the golden age of Islam, and Ibn Khaldun, a 14th century thinker, sociologist and statesman. In order to determine the source of the sharia, it has been tried to determine Farabi and Ibn Khaldun's understanding of god, understanding of prophethood, views on revelation, explanations of social life for the meaning of sharia, ideas such as state, administration and caliphate. With the descriptive analysis method, the data on the source and meaning of the sharia in Farabi and Ibn Khaldun were determined as they were. With these data comparison method, it has been revealed that Farabi and Ibn Khaldun did not attribute the difference to the source and meaning of the shari'ah. At the same time, since the concept of sharia is a concept suitable for sub-purposes, the concept is limited to the views of Farabi and Ibn Khaldun. There are some issues in choosing the authors in the study. The phenomenon of world state that Farabi idealized in the management of society and his synthesis of the Greek philosophical heritage made Farabi wonder about the source and meaning of sharia. On the other hand, Ibn Khaldun, who was dealt with in front of Farabi, was preferred in terms of representing a realist view against an idealist view, thinking of a society-centered order by making sociological expansions. Farabi and Ibn Khaldun's approaches to Shariah have been tried to be covered with an introduction, two chapters and a conclusion. In the introduction part, information about the purpose and method of the research is given. In the second part, the source and meaning of sharia in Ibn Khaldun are revealed in the context of his works. In the conclusion part, the data obtained from the study were evaluated. Farabi and Ibn Khaldun stated that the source and meaning of the shari'a were largely similar; It has been determined that there are no major meaning differences such as attributing opposite meanings to the same word. However, as a result of loading the concept of sharia with different notions according to their perspectives, the difference in the scope and handling of the concept has emerged. While the interpretation of Sharia for Farabi was shaped by a philosophical point of view, it was determined that Ibn Khaldun was shaped by the thoughts of a sociologist and statesman.
Benzer Tezler
- Farabi ve İbn Haldun'da ilimler tasnifi
Classification of sciences in Farabi and Ibn Khaldun
MUHAMMED ZÜBEYR KARAOĞLAN
- (El-Medînetü'l-Fâzıla ve Mukaddime adlı eserleri ışığında) Fârâbî ve İbn Hâldun'un medeniyet tasavvurlarının karşılaştırmalı analizi
(In the light of Madina al-Fadıla and Mukaddime) The concept of civilization in Fârâbî and Ibn Khaldun comparative analysis
FATIMA AKSAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TURGUT AKYÜZ
- 7. sınıf öğrencilerinin Türk-İslam medeniyetinde yetişen bilginlere ilişkin değerlendirmeleri
7th grade students 'evaluations about the scholars who were grown up in Turkish-Islamic civilization
SİBEL KAYRAKÇI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜLYA ÇELİK
- Sosyolojik açıdan devlet teorileri
Başlık çevirisi yok
MUHİTTİN SAĞIRLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Kamu Yönetimiİstanbul ÜniversitesiSosyal Yapı - Sosyal Değişme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİKRET GEZGİN