Ortaokul öğrencilerinin mikroskobik canlılar hakkındaki zihinsel modellerinin ve kavram yanılgılarının incelenmesi
Analysis of middle-school students' mental models and misconceptions on microscopic beings
- Tez No: 774856
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EVRİM URAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Mikroskobik canlı, Kavram yanılgısı, Zihinsel model, Ortaokul Öğrencileri, Microscopic being, misconception, mental model, middle-school students
- Yıl: 2022
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
Bu araştırmanın amacı, mikroskobik canlılar hakkındaki zihinsel modellerin ve kavram yanılgılarının tespit edilmesidir. Araştırma 2021-2022 eğitim öğretim döneminde Gaziantep ili Şahinbey ilçesinde bir devlet okulunda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden, durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışma grubu 5. ve 8. Sınıf olup toplam 53 öğrenciden oluşmaktadır. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu, çizim tekniği ve serbest kelime çağrışım testi kullanılmıştır. Verilerin analizi için içerik analizinden faydalanılmıştır. Kategoriler, temalar ve kodlar oluşturulmuştur. Bu aşamalardan sonra tespit edilen kavram yanılgıları çizelge haline getirilerek bulgular kısmında verilmiştir. Zihinsel modellerin tespit edilmesi amacıyla görüşme sorularında yer alan, çizim tekniği gerektiren sorunun analizi ayrıca değerlendirilmiş olup, ayrı bir çizim tekniği analiz tablosu oluşturulmuştur. Katılımcılardan çizimleri hakkında sözlü olarak da bahsetmeleri istenmiştir. Bu şekilde zihinsel modellerinin yanında kavram yanılgıları da tespit edilmiştir. Serbest kelime çağrışım testi ile elde edilen verilerden yola çıkarak birbirine benzeyen kelimeler belirli kategoriler altında toplanmıştır. Daha sonra her kavramın, çağrışım sıklığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda her iki çalışma grubunda da bilimsel açıdan doğru olmayan çeşitli zihinsel modeller ve mikroskobik canlılar konusu ile ilgili fazla sayıda kavram yanılgısı tespit edilmiştir. Öğrenciler mikroskobik canlıların kirli ortamlarda bulunduklarını, zararlı yapıda olduklarını, bulaşıcı olduklarını, hastalık oluşturduklarını ifade etmişlerdir. Bazı katılımcılar arasında, görüşme sorularına bilimsel açıdan doğru cevap verenlerin çizimleri incelendiğinde, bu katılımcıların temsili çizimleri gerçekleştirmedikleri görülmüştür. Bu noktada teorik olarak bilgi sahibi olan katılımcıların, zihinlerinde doğru modellerin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. 5. sınıf öğrencilerinde, böcek, yılan, balık, sinek, akrep, ahtapot, ayı, deniz anası gibi çağrışımlar ve 8. sınıf öğrencilerinde böcek, yılan, organizma ve ölümcül gibi çağrışımlar dikkat çekmiştir. Mikroskobik canlıları tanıma konusunda, mikroskobik canlıların etkileri, mikroskobik canlılara örnekler ve mikroskobik canlıların diğer canlılara benzeyip benzememeleri noktalarının anlaşılma oranı % 50'nin altındadır. Bu faktörlerin nedenlerinin en başında mikroskobik canlı ile ilgili kavramların soyut olması ve bu canlı grubunun gözle görülmeyecek kadar küçük yapıda olmasında kaynaklandığı söylenebilir. Bir diğer faktör ise 2018 İlköğretim Fen Bilimleri Öğretim Programı'nda mikroskobik canlı konusunun yeterli sayıda kazanım bulundurmamasından kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca bulunduğumuz zaman diliminde yaşanan covid-19 salgın sürecinin insanların zihinlerinde çeşitli algılar oluşturup, toplum içinde çeşitli belirsiz yanlış öğrenmelere sebep olduğu söylenebilir. Bazı öğrencilerin günlük yaşam sürecinde ve geçmiş yaşamlarından edinilen eksik ve yanlış öğrenmelerinde konu ile ilgili yanlış zihinsel model ve kavram yanılgılarının oluşmasına neden olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to identify the mental models and misconceptions on microscopic beings. The study was carried out in a state school located in Şahinbey district of the city of Gaziantep in the 2021-2022 academic year. The case study model, which is one of the qualitative research methods was used in the study. The study group consists of a total of 53 students from 5th and 8th grades. The semi-structured interview form, drawing technique and free word association test were used as data collection tools. Content analysis was used for the analysis of the data. Categories, themes and codes were formed. After these stages, the identified misconceptions were turned into a chart and presented in the findings section. With the purpose of identifying the mental models, the analysis of the question in the interview questions which required a drawing technique was evaluated separately and a separate drawing technique analysis table was created. The participants were asked to talk about their drawings as well. In this manner, misconceptions were identified along with the mental models. In the light of the data obtained with the free word association test, similar words were gathered under certain categories. Then, the association frequency of each concept was identified. As a result of the study, various scientifically erroneous mental models and many misconceptions on microscopic beings were identified in both of the study groups. The students expressed that microscopic beings live in dirty environments, are dangerous and contagious and lead to diseases. When the drawings of some of the participants who gave scientifically accurate answers to the interview questions were analyzed, it was seen that they were not able to present the representative drawings. At this point, it was concluded that the participants who had theoretical knowledge did not have the accurate mental models. It was noted that there were associations such as insects, snakes, fish, flies, scorpions, octopi, bears, jelly fish in the 5th grade students and associations such as insects, snakes, organisms and deadly in the 8th grade students. In terms of having knowledge about microscopic beings, the rate of understanding subjects such as the effects of microscopic beings, examples of microscopic beings and whether they resemble other beings was identified as below 50 %. It can be stated that one of the main reasons for these factors is that concepts about microscopic beings are abstract and that this group of beings are so small that they cannot be seen with naked eye. It is considered that another reason is the microscopic beings subject in the 2018 primary education physical sciences curriculum does not contain a sufficient amount of learning gains. In addition, it can be stated that the COVID-19 pandemic period experienced in our present period has caused various perceptions in the people's minds and led to various erroneous information in society. It was concluded that some students' incomplete and erroneous knowledge acquired in their daily lives and past lives has led to the formation of erroneous mental models and misconceptions.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin mikroskobik canlılar hakkındaki düşünceleri
Secondary school students' ideas about microscopic living things
NESLİHAN ERTAN GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
BiyolojiNecmettin Erbakan ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ÇARDAK
- Madde ve ısı ünitesine ilişkin çoklu gösterimlerin ortaokul öğrencilerinin bilişsel yapılarıyla karşılaştırılarak incelenmesi
Investigation of multiple representations of matter and heat unit in comparison with the cognitive structures of middle school students
BURCU KAYAMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAydın Adnan Menderes ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURAK FEYZİOĞLU
- Maddenin tanecikli yapısının teknoloji destekli işbirlikli öğretiminin makroskobik-altmikroskobik geçişleri sağlamaya ve bazı değişkenlere etkisi
The effect of teaching particular structure of matter via technology supported cooperative learning on translating across macroscopic-submicroscopic levels, and some variables
ITIR ZEYNEP YAŞAR
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA GÜLAY KIRBAŞLAR
- Bir bilim merkezinde gerçekleştirilen nanoteknoloji atölye çalışmasının ortaokul öğrencilerinin nanobilim kavramlarını anlamaya etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of nanotechnology workshop organized in a science center on secondary school students' understanding of nanoscience
ESRA BİLİCİ
- Fen öğretiminde artırılmış ve sanal gerçeklik teknolojilerinin ışık mikroskobu kullanımına etkisi
The effect of augmented and virtual reality technologies on using light microscope in science teaching
ZENNURE ABDÜSSELAM
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN ERTEN