Geri Dön

İzmir ili Balçova ilçesindeki öğretmenlerde sağlık okuryazarlığı düzeyinin sağlıklı yaşam davranışlarıyla ilişkisinin belirlenmesi

Determination of the relationship of health literacy level and healthy living behaviors of teachers in Balçova district of Izmir province

PDF İndir

  1. Tez No: 775301
  2. Yazar: MERVE IŞIK
  3. Danışmanlar: PROF. DR. OSMAN ALPARSLAN ERGÖR
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Halk Sağlığı, Public Health
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2022
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Halk Sağlığı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 114

Özet

GİRİŞ VE AMAÇ: Günümüzde sağlık kavramı; sadece hastalıkları ortadan kaldırmaktan oluşmaz, aynı zamanda bireylerin sağlığını devam ettirmek, korumak ve geliştirmek için onlara sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazandırmayı da amaçlamaktadır. Bu nedenle kișilerin sağlıklı olabilmeleri için sağlıklı yaşam biçimini benimsemeleri ve uygulayabilmeleri gerekmektedir. Tümüyle sağlıklı bir yaşam tarzının önemi tartışmasız olmakla birlikte, çalışmalar sadece birkaç sağlıklı davranışın benimsenmesinin bile hastalık riski üzerinde önemli bir yarar sağladığını açıkça ortaya koymaktadır. Bu nedenle sağlığın geliştirilmesinde ana etmen bireylerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları kazanmaları olarak görülmektedir. Sağlıklı bir yaşam biçimi ise sağlık bakım hizmetlerinden nasıl yararlanacağını ve sağlığı koruyucu bilgileri bilme, anlama ve kullanmayı gerektirir. Bu sağlık bilgilerine ulaşma, anlama ve kullanma süreci için gerekli yetenek sağlık okuryazarlığıdır. Araştırmanın amacı, İzmir ili Balçova ilçesindeki anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görevli öğretmenlerde sağlık okuryazarlığı düzeyinin sağlıklı yaşam davranışlarıyla ilişkisini belirlemektir. YÖNTEM: Kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Balçova ilçesindeki tüm kamu anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerinde 2018-2019 eğitim yılında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Evren büyüklüğü 584 kişidir. Örnek seçilmemiş tüm okullar araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmaya katılmaya gönüllü olan tüm katılımcılara sağlık okuryazarlığı ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan anket uygulanmıştır. Bağımlı değişkenler, sağlıklı yaşam davranışları; sağlıklı beslenme, fiziksel aktivite, sigara kullanım durumudur. Bağımsız değişkenler; sosyodemografik özellikler, sağlık okuryazarlığı ve diğer değişkenlerdir. Veri toplama aracı, Mart-Nisan-Mayıs 2019'da öğretmenler tarafından araştırmacının gözlemi altında okul ortamında doldurulmuştur. Veri analizi SPSS 21.0 kullanılarak yapılmıştır. Tanımlayıcı bulgular; kategorik değişkenler için yüzde dağılımları, sürekli değişkenler için ortalama±standart sapma biçiminde sunulmuştur. Bağımsız değişkenlerin sağlık davranışları ile ilişkilerini belirlemede tek değişkenli analiz olarak ki-kare; çok değişkenli analiz olarak Lojistik Regresyon Analizi kullanılmıştır. Ölçeğin güvenirliğinin belirlenmesinde Cronbach alfa katsayısı hesaplanmıştır. BULGULAR: Çalışmada 512 kişiye (%87.6) ulaşılmıştır. Yaş ortalaması 45.7±0.3'dür (23-64). Öğretmenlerin %73.8'i kadın, %81.0'ı evli, %87.7'si lisans mezunu, %90.1'inin aile yapısı çekirdek ailedir. Okul dağılımına bakıldığında çoğunluğun (%36.7) ortaokulda çalıştığı görülmektedir. Katılımcıların %65.3'ü gelirinin giderine denk olduğunu, %17.1'i çocuk sahibi olmadığını belirtmiştir. Çalışmaya katılan öğretmenlerin sağlık okuryazarlığı düzeyi, %9.6'sı yetersiz, %42.2'si sorunlu-sınırlı, %30.7'si yeterli, %17.5'i mükemmel olarak saptanmıştır. Yetersiz ve sorunlu-sınırlı düzeyi beraber değerlendirdiğimizde araştırma grubunun kabaca yarısının (%51.8) sağlık okuryazarlığının kısıtlı olduğu söylenebilir. Çalışmaya katılan öğretmenlerin sağlıklı beslenme sıklığı %43.2, yeterli fizik aktivite yapanların sıklığı %16.0, her gün en az 1 adet sigara kullananların sıklığı %24.0 olarak saptanmıştır. Çok değişkenli analizlerde; erkeklerde 2.1 kat (OR=2.123, %95GA=1.341-3.360), evli olmayanlarda 1.8 kat (OR=1.794, %95GA=1.009-3.190), ailesinde sigara kullanım öyküsü olanlarda 2.4 kat (OR=2.422, %95GA=1.615-3.632) sigara kullanım riski yüksektir. Çocuk sahibi olmak sigara kullanımı açısından koruyucu bulunmuştur (OR=0.455, %95GA=0.248-0.836). Erkeklerde sağlıklı beslenmeme riski 2 kat (OR=2.044, %95GA=1.258-3.322) yüksektir. SOY düzeyi mükemmel olanlara göre, SOY düzeyi yetersiz-sınırlı olanlarda 2.7 kat (OR=2.693, %95GA=1.273-5.695), SOY düzeyi yeterli olanlarda 3.1 kat (OR=3.175,b%95GA=1.369-7.367), fiziksel inaktivite-düşük aktivite riski yüksektir. SONUÇ: Öğretmenlerin yarısından fazlasında sağlık okuryazarlığı kısıtlı düzeydedir. Öğretmenlerin sağlık okuryazarlığı düzeyi yükseltilerek özellikle fiziksel aktivite alışkanlığı kazanmaları ve bu konuda rol model olmaları sağlanabilir. Bu sayede düzenli fiziksel aktiviteyi sürdürebilir kılmak mümkün olabilir. Görece yeni bir konu olan sağlık okuryazarlığı alanında yapılacak araştırmalar, ilişkili faktörlerin daha iyi anlaşılmasını sağlayacak ve bu konuda yapılacak müdahalelere yol gösterecektir. ANAHTAR SÖZCÜKLER: sağlık okuryazarlığı, sağlık davranışları, öğretmen

Özet (Çeviri)

INTRODUCTION AND AIM: Today, the concept of health; It does not only consist of eliminating diseases, but also aims to provide individuals with healthy lifestyle behaviors in order to maintain, protect and improve their health. Therefore, in order for people to be healthy, they need to adopt and practice a healthy lifestyle. While the importance of a totally healthy lifestyle is undisputed, studies make it clear that adopting just a few healthy behaviors confers a significant benefit on disease risk. For this reason, the main factor in the development of health is seen as individuals' gaining healthy lifestyle behaviors. A healthy lifestyle, on the other hand, requires knowing, understanding and using health-protective information and how to benefit from health care services. The ability to access, understand and use this health information is health literacy. The aim of the study is to determine the relationship between health literacy level and healthy life behaviors of teachers working in kindergarten, primary, secondary and high schools in Balçova district of İzmir. METHOD: It is a cross-sectional study. The universe of the research consists of teachers working in all public kindergartens, primary schools, secondary schools and high schools in the Balçova district in the 2018-2019 academic year. The universe size is 584 people. All schools that were not selected as samples were included in the study. A health literacy scale and a questionnaire prepared by the researcher were applied to all participants who volunteered to participate in the research. Dependent variables, healthy living behaviors; healthy diet, physical activity, smoking status. Independent variables; sociodemographic characteristics, health literacy and other variables. The data collection tool was filled in by the teachers in the school environment under the observation of the researcher in March-April-May 2019. Data analysis was performed using SPSS 21.0. Descriptive findings; Percentage distributions for categorical variables are presented as mean±standard deviation for continuous variables. Chi-square as a univariate analysis in determining the relationships of independent variables with health behaviors; Logistic Regression Analysis was used as multivariate analysis. Cronbach's alpha coefficient was calculated to determine the reliability of the scale. RESULTS: 512 people (87.6%) were reached in the study. The mean age is 45.7±0.3 (23-64). Of the teachers, 73.8% are women, 81.0% are married, 87.7% are undergraduates, and 90.1% are nuclear families. Considering the school distribution, it is seen that the majority (36.7%) work in secondary school. 65.3% of the participants stated that their income was equal to their expenses, 17.1% stated that they did not have children. The health literacy level of the teachers participating in the study was determined as 9.6% insufficient, 42.2% problematic-limited, 30.7% sufficient, 17.5% excellent. When we evaluate the insufficient and problematic-limited level together, it can be said that roughly half of the research group (51.8%) has limited health literacy. The frequency of healthy eating of the teachers participating in the study was 43.2%, the frequency of those who did adequate physical activity was 16.0%, and the frequency of those who smoked at least one cigarette per day was 24.0%. In multivariate analysis; 2.1 times (OR=2.123, 95%CI=1.341-3.360) for men, 1.8 times (OR=1.794, 95%CI=1.009-3.190) for unmarried men, 2.4 times (OR=2.422, 95%CI=1.615-) for those with a family history of smoking. 3,632) have a high risk of smoking. Having children was found to be protective in terms of smoking (OR=0.455, 95%CI=0.248-0.836). The risk of not eating healthy is 2 times higher (OR=2.044, 95%CI=1.258-3.322) in men. Compared to those with excellent SOY level, those with insufficient-limited SCI were 2.7 times (OR=2.693, 95%CI=1.273-5.695), 3.1 times (OR=3.175,b 95%CI=1.369-7.367) in those with sufficient SAD, physical inactivity- low activity risk is high. CONCLUSION: More than half of the teachers have limited health literacy. By increasing the health literacy level of teachers, it can be ensured that they gain physical activity habits and become role models in this regard. In this way, it may be possible to maintain regular physical activity. Research in the field of health literacy, which is a relatively new subject, will provide a better understanding of the related factors and guide the interventions to be made in this regard. KEYWORDS: health literacy, health behaviors, teacher

Benzer Tezler

  1. Tez No

    146061

    İlköğretim II.kademe matematik programının değerlendirilmesi

    The evaluation of primary (6-8 years) mathematics program

    ÖZLEM TAŞCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ELİF TÜRNÜKLÜ

  2. Tez No

    407055

    Eğitim örgütlerinde çatışma ve çatışma yönetimi üzerine bir araştırma: İzmir Balçova örneği

    Conflict in educational organizations and a research on conflict management: The example of Balçova, Izmi̇r

    SERDAR KAPICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. SOMAYYEH RADMARD

  3. Tez No

    787395

    İzmir ili Balçova ilçesindeki parkların ekolojik tasarım kriterlerine göre değerlendirilmesi

    Evaluation of parks in Balçova district of İzmir province on the basis of ecological design criteria

    ASİYE ASİL YURTSEV

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Peyzaj MimarlığıEge Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TANAY BİRİŞÇİ

  4. Tez No

    424604

    Ortaokul öğrencilerinin besin güvenliği bilgi ve davranışlarını etkileyen etmenler

    The factors affecting knowledge of food safety and behaviors of middle school students

    LEYLA BİÇEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    HemşirelikDokuz Eylül Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FATMA ŞEYDA ÖZBIÇAKÇI

  5. Tez No

    473911

    Birinci basamakta kronik hastalıklarda kronik hasta bakımının hasta perspektifinden değerlendirilmesi

    Evaluation of the chronic patient care from the patients' perspective in primary care

    SELMAN ESER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Aile HekimliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NİLGÜN ÖZÇAKAR

Geri Dön