Kundaklama olaylarında hızlandırıcı olarak kullanılan yakıtların menşe tayini için yöntem geliştirilmesi
Developing a method for determination of origin of fuels used as accelerator in arson cases
- Tez No: 776053
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NEBİLE DAĞLIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Adli Tıp, Biyoteknoloji, Kimya, Forensic Medicine, Biotechnology, Chemistry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Adli Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Yangının neden olduğu yıkıcı etkiler, incelenmesini zor ve karmaşık hale getirmektedir. Yangın durumunda, adli yangın incelemeci yanıcı sıvı delillerini arama pozisyonundadır. Yangın enkazından yanıcı sıvı kalıntılarını tespit etmenin tek geçerli yolu, kanıtlanabilir bilimsel yöntemlere dayalı şekilde yangın enkazı analizi gerçekleştirmektir. Çalışmada patentli bir ürün olan DNA markerin; yanıcı sıvı kalıntılarının tespiti, menşe tayini ve kıyaslama/eşleştirme analizleri için belirteç olarak kullanılabilirliğinin değerlendirilmesiyle özgün bir analiz yöntemi geliştirmek amaçlanmıştır. Standartlar doğrultusunda gerçekleştirilen yangın enkazı analizleri sonucunda yanıcı sıvılar için yapılan pozitif tanımlama, tespit edilen yanıcı sıvının hızlandırıcı olduğu anlamına gelmemekte; negatif tanımlama da yanıcı sıvının bulunma olasılığını tamamen ortadan kaldırmamaktadır. Farklı yanıcı sıvı sınıflarının bileşimleri birbirlerine benzemekte; birçok ortak bileşenleri olabilmektedir. Kontaminasyon, azalma, buharlaşma, interferans ürünler, mikrobiyal bozunma ve asidifikasyon yanıcı sıvı kalıntılarını tanımlamayı zorlaştırmaktadır. Çalışma kapsamında DNA belirteciyle işaretlenmiş ve işaretlenmemiş benzin ve dizel yakıt numunelerinin yanma kalıntılarının GC-MS ve PCR analizleri gerçekleştirilmiştir. ASTM standartlarına dayalı olarak gerçekleştirilen ekstraksiyon ve GC-MS analiz sonuçlarında; n-alkanlar, izoalkanlar, sikloalkanlar, C2-C4-alkilbenzenler, indan, metilindanlar, naftalin ve metilnaftalinler gözlenmiştir. Yanma kalıntılarının alifatik ve aromatik profilleri, yanıcı sıvı sınıfları ve karşılaştırma standartlarıyla ilişkili ve tutarlı şekilde ilgili hedef bileşikleri ve kromatografik modelleri sergilemişlerdir. İşaretlenmiş benzin ve dizel yakıt numunelerinin yanma kalıntılarının PCR analizi sonuçlarında DNA belirteci tanımlanmıştır. DNA belirtecinin, işaretlenmiş bir yanıcı sıvı kalıntısını içeren tek bir numunenin PCR analiziyle nesnel olarak yanıcı sıvıyı tanımlayabilme ve tedarik zincirinin tüm aşamalarına ait bilgilere ulaşabilme imkanı sağladığı değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
The destructive effects of fire are made difficult and complex to the fire investigation. The forensic fire investigator is charged with to search for evidence of ignitable liquids in the case of fire. The only viable way to identify ignitable liquid residues from the fire debris is to performed fire debris analysis based on verifiable scientific methods. İn this study, it was aimed to develop an unique analysis method by evaluating the use of a patented DNA product as a marker for identification of ignitable liquid residues, determination of origin and comparison/matching analyses. A positive identification for ignitable liquid residues as a result of fire debris analysis carried out in line with the standards does not mean that the detected ignitable liquid residues is an accelerator; negative identification also does not completely rule out the possibility of the presence of ignitable liquids. The compositions of the different classification ignitable liquids are similar to each other and may have many common compounds. The contamination, diminution, weathering, interference products, microbial degradation and acidification make it difficult to identify ignitable liquid residues. The GC-MS and PCR analyses of combustion residues of gasoline and diesel fuel samples which labeled and unlabeled by DNA marker were performed in this research. In the results of extraction and GC-MS analysis operations based on ASTM standards, n-alkanes, isoalkanes, cycloalkanes, C2-C4-alkylbenzenes, indane, methylindanes, naphthalene and methylnaphthalenes were detected. The aliphatic and aromatic profiles of the combustion residues were exhibited the related analytes and chromatographic patterns that relationally and consistently with the ignitable liquid classifications and comparison standards. The DNA marker was identified in the results of PCR analysis of combustion residues of the labeled gasoline and diesel fuel samples. It has been evaluated that the DNA marker can objectively enable the access to identify an ignitable liquid and to provide the informations about all stages of the supply chain through the PCR analysis of just a single sample containing any residues of the labeled ignitable liquid.
Benzer Tezler
- Yangın sonrası enkazın adli delil olarak değerlendirilebilirliği ve sabotaj olasılığının araştırılması
Başlık çevirisi yok
NECATTİN GÜNDÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiFen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİHA ARAYICI
- Ankara'da çıkan yangınların kundaklama açısından değerlendirilmesi
Fire investigation of ankara in view of arson
OĞUZ KARAKUŞ
Doktora
Türkçe
2010
Adli TıpAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Tıp Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAKSUT COŞKUN
- 10 Numaralı Kısas Defteri'nin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of release book with number 10
HASRET GÜMÜŞ
- Model yangınlarda yangın hızlandırıcılarının saptanması ve bunların is oluşumundaki etkileri
Başlık çevirisi yok
AYŞEGÜL CAYMAZ
- Açık alandaki olay yerinin dokümantasyonunda insansız hava aracının (İHA) kullanılması
The usage of unmanned aerial vehicle (UAV) in the documentation of outdoor crime scene investigation
RAMAZAN İLKER TOYRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Adli Tıpİstanbul ÜniversitesiFen Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN KIRBAŞ