Arap dilinde zamanın kavramsallaştırılması: Kavramsal metafor teorisi yaklaşımı
Time conceptualization in Arabic time metaphors: Conceptual metaphor theory approach
- Tez No: 776277
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ BENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Linguistics, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Arap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
Bu çalışma, Kavramsal Metafor Teorisinin (KMT) sunduğu yaklaşımı kullanarak Arap dilinde zaman olgusunu anlamayı hedeflemiştir. 1980 senesinde temeli atılan teori geçen 40 sene içerisinde yapılan çalışmalarda dilin düşünceyi göreceli olarak etkileme, sınırlama ve şekillendirme potansiyelini göstermiştir. Fakat çalışmaların çoğu Avrupa dilleri üzerinde yapılmıştır ve Arap dili özelinde çalışmalar oldukça sınırlıdır (Boudella, 2011, ss. 421-25) Zaman olgusu incelemesi için metaforlar tercih edilmiştir zira metaforlar düşünce yapısını anlamak için en elverişli araçlardandır (Lakoff, 1980, ss. 1-24) Metaforlar el-Meydânî'nin Mecmaʻul-ems̱āl adlı eserinde derlenmiştir ve toplam sayıları 30'u bulmuştur. Bu örnekler 14. Yüzyıla kadar olan dönemle sınırlandırılarak Arap şiirinde geçen diğer zaman metaforları ile takviye edilmiştir. Toplam kullanılan kaynakça sayısı 47'dir. Metaforların çözümlemesi 5 adımlı bir aşamayı takip etmektedir: 1) Metaforik ifadelerin derlenmesi, 2) ifadede mevcut kavramsal metaforun tespiti ve tayini, 3) kaynak ve hedef alan arasında gerçekleşen metaforik aktarımın haritalandırılması, 4) tespit edilen temel kavramsal metaforların nasıl nisbeten daha büyük bir çerçeve altında yer aldıklarının çizimi, 5) tespit edilen metaforların dilde nasıl kullanıldığının açıklaması. KMT, 1980 senesinde Lakoff ve Johnson tarafından ilk defa yeni bir açıklama olarak sunulmuştur. Lakoff'a göre tüm dillerde evrensel olan 8 tane temel zaman kavramsal metaforu bulunmaktadır. Çalışmamızda Arap dilinden bunların her biri için örnek verilmiş ve çözümlemesi yapılmıştır. Ayrıca Arap dilinin Bilişsel Dilbilimin sunduğu yaklaşıma göre hususi özellikleri ve biliş hakkında yeni bakış açıları sunabilecek yönleri belirtilip tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to understand how time is conceptualized in the Arabic language through Conceptual Metaphor Theory (CMT) framework. The foundation of which was laid in 1980, conceptual metaphor studies across natural languages have shown considerable effect of language on thought and how the former can influence, limit and shape the latter. High majority of these studies, however, remain spanning a relatively small area of languages and works on Arabic are still to date scarce. (Boudella, 2011, pp. 421-25). For the purpose of the study metaphors have been chosen by virtue of their explanatory nature and how they provide insight into cognition. (Lakoff, 1980, pp. 1-24) The chosen metaphors were compiled from al-Maydani's Mecmaʻul-ems̱āl and the total number of metaphors anaylzed have been 30. In addition to these, a number of verses composed until the 14th century using conceptual time metaphors have been selected additionally to offer greater insight. The analysis section of the metaphors follows a 5-step process: 1) Compilation of the metaphorical expressions, 2) clarification of the metaphorical transfer evident in the surface level of the syntactical structure, 3) mapping of the transfer from source domain to target domain, 4) identification of primary conceptual metaphors and illustrating how they underly subsequent secondary metaphors, 5) explanation of the metaphorical use, meaning of the sentence and the function of time conceptualization. CMT was first introduced as a new theoretical framework by Lakoff and Johnson in 1980. According to Lakoff, there are 8 fundamental time metaphors that are universal across all languages in the world. In this study, a sample has been provided from the Arabic language for each of these followed by a 5-step metaphor analysis. Additionally, the specific characteristics of the Arabic language have been highlighted according to Cognitive Linguistics framework and the various new perspectives Arabic can offer to better understand cognition have been discussed.
Benzer Tezler
- Arap dilinde isim fiiller
Başlık çevirisi yok
NEVZAT HAFIZ YANIK
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
DilbilimAtatürk Üniversitesiİslam Medeniyeti ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TURAL
- Arap dilinde fiillerde zaman ve görünüş
Time and aspect in verbs in the Arabic language
FAZİLET KUZUCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHSİN YILDIRIM
- الأسماء المشتقّة في ديوان المتنبّي' دراسة دلاليّة بلاغيّة '
El-Mutanabbi'nin divanında türetilmiş isimler (Belağî ve delâlí bir araştırma)
ABDULLATİF SHOUBAK
- Automatic scoring approach for Arabic short answers essay questions
Arap dilinde metin sorularını kısa sürede cevaplamak için otomatik puanlama yaklaşımı
MOHAMMED ABDULMUNEM NSAIF AL-FALAHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolÇankaya ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ABDÜL KADİR GÖRÜR
