Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)'ya karşı yeni cezbedicilerin geliştirilmesi
Development of novel attractants against Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)
- Tez No: 776785
- Danışmanlar: PROF. DR. SERDAR SATAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Akdeniz meyvesineği, Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824) (Diptera: Tephritidae) dünya çapında meyve ve sebzelerin önemli bir zararlısıdır. Bu çalışmada C. capitata'nın yoğun olduğu bölgelere sürveyler yapılmıştır. Sürveyler sırasında C. capitata'yı cezbedebilecek maddeler tespit edilmiştir. Arazi sürveylerinde C. capitata'nın Turunçgil unlubiti, Planococcus citri (Risso, 1813) (Hemiptera: Pseudococcidae)'nin çıkardığı ballımsı maddeler ile beslendiği gözlemlenmiştir. Yapılan gözlemlerde C. capitata'nın sert çekirdekli meyve bahçelerinde de yoğun popülasyonlar oluşturduğu ve kayısı meyvesinin üzerindeki sıvı damlacıklarla beslendiği tespit edilmiştir. Bu nedenle kayısı meyvesindeki ve P. citri'nin çıkardığı ballımsı maddede bulunan uçucular GC-MS aracılığıyla tespit edilmiş ve bunlardan baskın olan bazı uçucu maddeler temin edilerek C. capitata'ya olan cezbedicilik etkisi incelenmiştir. Ayrıca C. capitata'nın önemli besin kaynağı olan farklı şeker tipleri ve mayanın da cezbedicilik etkisi belirlenmiştir. Yürütülen çalışmalarda kayısı uçucuları, şekerler-maya ve P. citri'nin çıkardığı ballımsı madde uçucuları kendi aralarında ayrı ayrı başlıklar altında değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmada belirlenen maddelere dört seçenekli olfaktometre, rüzgâr tüneli ve arazide C. capitata erginlerinin davranışsal tepkileri belirlenmiştir. Ballımsı maddelerle ilgili yapılan çalışmalarda farklı kimyasallara C. capitata'nın önemli tepki verdiği tespit edilmiştir. Şeker-maya ile ilgili çalışmalarda en fazla tepki trehaloz+maya karışımında gözlemlenmiştir. Ayrıca, olfaktometre ve rüzgâr tüneli çalışmaları fruktoz, melibioz, riboz ve trehalozun C. capitata için diğer dört şekerden önemli ölçüde daha yüksek bir çekiciliğe sahip olduğunu göstermiştir Kayısı uçucuları ile ilgili yapılan çalışmada ise en fazla tepki cis-3-hexenyl acetate uçucu bileşiğinde belirlenmiştir. Bulgularımız, meyve bahçelerinde C. capitata'ya karşı yeni mücadele stratejileri için cezbedicilerin gelişitirilmesini destekleyebileceğini ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
The Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata (Wiedemann, 1824) (Diptera: Tephritidae) is a significant pest of fruits and vegetables worldwide. In this study, surveys were carried out in the regions where the population of C. capitata is dense. Substances that may attract C. capitata adults were detected during the surveys. Field surveys observed that C. capitata fed on honeydew from the citrus mealybug Planococcus citri (Risso, 1813) (Hemiptera: Pseudococcidae). In those observations, it was determined that C. capitata formed dense populations in stone fruit orchards and fed on liquid droplets on the apricot fruit. Therefore, the volatiles in the apricot fruit and the honeydew produced by P. citri were detected using GC-MS. In addition, the effect of attractiveness was determined to yeast and different types of sugar being a significant food source of C. capitata. In those studies, apricot-volatiles, sugars-yeast, and honeydew substance volatiles produced by P. citri were evaluated under separate headings. The behavioral responses of C. capitata adults to the substances were determined using a four-choice olfactometer, a wind tunnel, and in the field. In behavioral studies, C. capitata had significant responses to honeydew volatiles. In the studies on sugar-yeast, the highest response was detected in the trehalose + yeast mixture. Also, the olfactometer and wind tunnel studies showed that C. capitata had a significantly higher attraction to arabinose, fructose, melibiose, ribose and trehalose than the other four sugars. In apricot volatiles, the highest response was determined in the cis-3-hexenyl acetate volatile compound. Our findings may support the development of attractants for new control strategies against C. capitata in orchards.
Benzer Tezler
- Radyasyonla kısırlaştırılmış Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera:Tephritidae) erginlerinin mikroflorası ve bazı biyolojik özellikleri üzerine radyasyonun etkisi
Effect of radiation on steril Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera:Tephritidae) adults microflora and some biological characteristics
SEVGİ BAKIR
- Kayseri ili meyve bahçelerinde Akdeniz Meyve Sineği,Ceratitis capitata Wiedemann (Diptera: Tephritidae)'nın yayılışı, popülasyon yoğunluğu ve zararı üzerine araştırmalar
Distribution, population density and damage of Mediterranean fruit fly, Ceratitis capitata Wiedemann (Diptera: Tephritidae) in ochards, Kayseri province
BAYRAM BÜYÜKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatErciyes ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN CANHİLAL
- Hazır yem (Bait) formülasyon geliştirilmesi ve akdeniz meyvesineği [Ceratitis capitata Wied. (Diptera: Tephritidae)] mücadelesinde kullanım olanaklarının araştırılması
The developing of ready-Bait formulation and investigation on the possibility of using in protection of mediterranean fruit fly [Ceratitis capitata Wiedemann (Diptera: Tephritidae)]
MURAT KAHYAOĞLU
- Akdeniz meyve sineği [ Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) ]'nin Antalya ili, Finike ilçesi'nde turunçgil ve nar bahçelerinde popülasyon yoğunluğunun araştırılması
Investigation of population density Mediterranean fruit fly [ Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) ]in citrus and pomegranate gardens in Antalya Finike
SEMA TÜLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SALİH ÖZGÖKÇE
- Akdeniz meyve sineği [Ceratitis capitata (Wiedemann) diptera: tephritidae]'nin laboratuvar koşullarında farklı konukçularda biyolojisinin incelenmesi
Effects of different fruits on biology of the Mediterranean fruit fly [Ceratitis capitata (Wiedemann), diptera: tephritidae] in laboratory conditions
MUSTAFA KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatAydın Adnan Menderes ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLİN AKŞİT