Türkiye'de Akdeniz meyve sineği Ceratitis capitata Widemann (Diptera: Tephritidae)'nın Akdeniz Bölgesinden Kuzey Doğu Anadolu'ya göç serüveninin araştırılması
An investigation of the migration adventure of the Mediterranean fruit fly, Cretatis capitata (Wiedemann) from the Mediterranean Region to North East Anatolia in Turkey
- Tez No: 918774
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ KIRPIK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kafkas Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu tez çalışmasında, Akdeniz meyve sineği (Ceratitis capitata Wiedemann)'nin Türkiye'deki yayılım dinamikleri, coğrafi dağılımı ve göç süreçleri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Araştırmanın temel amacı, zararlının Akdeniz Bölgesi'nden Kuzeydoğu Anadolu'ya olan göç serüvenini ve bu göçün tarımsal ekosistemlere etkilerini anlamaktır. Çalışma kapsamında Akdeniz, İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde yer alan 15 ilde, Akdeniz meyve sineğinin yayılımı ve popülasyon yoğunluğu üzerine gözlemler yapıldığı belirtilmiştir. Sıcak iklimlerde yoğun olarak görülen bu zararlının, küresel iklim değişikliği ve insan eliyle taşınma gibi faktörlerin etkisiyle daha serin iklim kuşaklarında da görüldüğü bildirilmiştir. Araştırma yöntemleri arasında, feromon tuzaklarıyla zararlının popülasyon yoğunluğunu izleme, iklimsel verilerin analizi ve literatür taraması yer almaktadır. Çalışmada, Akdeniz meyve sineğinin biyolojik özellikleri, konukçu bitkiler üzerindeki zararlı etkileri ve yayılmasını kolaylaştıran faktörler detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Özellikle turunçgiller, şeftali, elma ve nar gibi ticari değeri yüksek meyvelerde önemli ekonomik kayıplara yol açtığı belirtilmiştir. Akdeniz meyve sineğinin iklim değişikliğiyle birlikte yeni habitatlara uyum sağlama kapasitesinin arttığını düşündürmektedir. Zararlının göç güzergâhında yer alan illerde, yayılım hızının sıcaklık, nem ve tarımsal lojistik faaliyetlerden etkilendiği anlaşılmıştır. Doğu Anadolu Bölgesi'nde dahi yaz aylarında geçici popülasyonların oluştuğu belirtilmiştir. Çalışma, zararlı ile mücadelede biyolojik, biyoteknik ve entegre yöntemlerin önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, iklim değişikliğinin etkilerine yönelik uzun vadeli stratejilerin geliştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu çalışma, Akdeniz meyve sineğinin göç dinamiklerini anlamada ve bu zararlının neden olduğu ekonomik kayıpları azaltmaya yönelik, etkili mücadele stratejilerinin geliştirilmesine katkı sunacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, the distribution dynamics, geographical distribution and migration processes of the Mediterranean fruit fly (Ceratitis capitata Wiedemann) in Turkey were examined in detail. The main purpose of the research is to understand the migration adventure of the pest from the Mediterranean Region to Northeastern Anatolia and the effects of this migration on agricultural ecosystems. Within the scope of the study, observations were made on the spread and population density of the fly in 15 provinces located in the Mediterranean, Central Anatolia and Eastern Anatolia regions. It has been determined that this pest, which is frequently seen in hot climates, is also seen in cooler climate zones due to factors such as global climate change and human transport. Research methods include monitoring the population density of the pest with pheromone traps, analysis of climatic data and literature review. In the study, the biological characteristics of the Mediterranean fruit fly, its harmful effects on host plants and the factors that facilitate its spread are discussed in detail. It has been determined that it causes significant economic losses, especially in fruits with high commercial value such as citrus fruits, peaches, apples and pomegranates. The results show that the Mediterranean fruit fly's ability to adapt to new habitats increases with climate change. It has been understood that the spread rate in the provinces located on the migration route of the pest is affected by temperature, humidity and agricultural logistics activities. It has been observed that temporary populations form during the summer months even in the Eastern Anatolia Region. The study emphasizes the importance of biological, biotechnical and integrated methods in pest control. Additionally, it was concluded that long-term strategies should be developed for the effects of climate change. This study makes an important contribution to understanding the migration dynamics of the Mediterranean fruit fly and to the development of effective control strategies to reduce the economic losses caused by this pest.
Benzer Tezler
- Akdeniz meyve sineği [ Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) ]'nin Antalya ili, Finike ilçesi'nde turunçgil ve nar bahçelerinde popülasyon yoğunluğunun araştırılması
Investigation of population density Mediterranean fruit fly [ Ceratitis capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae) ]in citrus and pomegranate gardens in Antalya Finike
SEMA TÜLÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ZiraatVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SALİH ÖZGÖKÇE
- Akdeniz meyve sineği, Ceratitis Capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)'nın, endosimbiyotik bakteri florasının belirlenmesi
Determination of endosymbiotic bacteria of mediterranean fruit fly (Medfly), Ceratitis Capitata (Wiedemann) (Diptera: Tephritidae)
TAYFUN KAYA
Doktora
Türkçe
2014
BiyolojiErciyes ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN TUNÇBİLEK
DOÇ. DR. ERGİN KARİPTAŞ
- Türkiye'nin önemli turunçgil merkezlerinden örneklenen Ceratitis capitata Wiedemann, 1824 (Diptera: Tephritidae) populasyonlarının ISSR belirteçleri ile genetik karakterizasyonları
Genetic characteri̇zation of Ceratitis capitata Wiedemann, 1824 (Diptera: Tephritidae) populations sampled from citrus growing regions of Turkey by ISSR markers
ÖZGE KURD
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BELGİN GÖÇMEN TAŞKIN
- Adana ili turunçgil yetişticiliği ve insektisit kullanımının değerlendirilmesi
Evaluation of citrus farming and insecticide use of Adana province
BAHADIR ZÜLKÜF AKBABA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
ZiraatÇukurova ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. RIFAT ULUSOY
- Ege ve Akdeniz bölgeleri'nden örneklenen Ceratitis capitata (Akdeniz meyve sineği) populasyonlarında genetik çeşitliliğin ND4, tRNA-His ve ND5 genlerinin kısmi baz dizi analizi yardımı ile belirlenmesi
Determination of genetic variation by partially sequencing the mitochondrial ND4, tRNA-His And ND5 genes i̇n ceratitis capitata (Mediterranean fruit fly) populations collcted from Aegean and Mediterranean regions
ELMAS KARAKOÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
BiyolojiMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VATAN TAŞKIN