Türk romanında erkek(lik) kurguları (1923-1938)
Fictions of masculinity in the Turkish novel (1923-1938)
- Tez No: 776799
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜLYA ERAYDIN ARGUNŞAH
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Erken Cumhuriyet dönemi Türk Romanı, kimlik inşası, hegemonik erkeklik, eril tahakküm, toplumsal cinsiyet, Turkish Novel of the Early Republican period, identity construction, hegemonic masculinity, masculine domination, gender
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Türk Romanında Erkek(lik) Kurguları (1923-1938), belirtilen yıllar arasında yayımlanmış Türk romanları üzerine odaklanan, dönemin iktidar anlayışını ve sosyopolitik panoramasını, erkekliğin bu romanlardaki temsilinden hareketle olgusal olarak sorgulayan, merkezinde edebiyat olmak üzere toplumsal cinsiyet eleştirisi, sosyoloji, siyaset bilimi ve tarih gibi alanlardan da faydalanan disiplinler arası bir çalışmadır. Çalışmada romanlardaki erkeklik temsilleri merkeze alınmış ve erkeklik kurguları söylem eleştirisi yaklaşımıyla çözümlenmiştir. Çalışma Kimlik, Toplumsal Cinsiyet ve Erkek(lik), Erken Cumhuriyet Dönemi Sosyopolitik Panoraması: Kimlik Arayışları ve Erkeklik ile Erkeklik Yazıya Dönüşünce: Eril Tahakküm, İnkılap ve Roman başlıklarını içeren üç ana bölümden oluşmuştur. Ulus devlet ideolojisini zihinlere yerleştirme endişesi ile şekillenen dönem romanı, 'yeni hayat' fikrini erkek kahramanlar üzerinden ifade etmesiyle dikkat çekmektedir. Erkeklik temsillerinin milliyetçilik, militarizm ve modernleşme fikirleri etrafında kurgulanması ve romanların merkezinde yer alması, dönemin kimlik politikaları ile ilişkilidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu kadrosu gerek iktidarını meşrulaştırmak gerekse toplumsal öznelliği/alanları yapılandırmak için eril söylemine başvurmuş, toplumsal cinsiyet anlatısı dolayımıyla ihtiyaç duyduğu sembolik alanı yaratmıştır. Romanlarda savaşçılık, vatanperverlik, irade sahibi olma, reformculuk, bedensel yönden kuvvetli olma gibi özellikler etrafında inkılap değerlerinin 'ideal erkeklik' beklentileri olarak sıralandığı ve iktidarın eril tahakküm anlayışı çerçevesinde somutlaştırıldığı/üretildiği görülmüştür. Makbul erkeklik beklentilerini karşılayamamak iktidarsızlaşma korkusu ile karşı karşıya kalma, kadınsılaştırılma utancı ile yüzleşme ve ulus tahayyülünün dışına atılma biçimlerinde anlamlandırılmıştır. Dönem romanında geleneksel otoriteyi temsil eden taşra ve Osmanlı erkeklikleri; öz denetimden yoksun olma, toplumun aydınlanması önünde engel oluşturma ve devleti işgal felaketine sürükleme gibi gerekçelerle dişileştirilmiş ve ötekileştirilmiştir. Millî Mücadele'yi veren, Cumhuriyet'e giden yolu açan ve yeni rejimin reform misyonunu yüklenen kahramanlar, modern erkek kardeşliği ittifakının bir üyesi sayılmış ve yüceltilmiştir. Toplumsal düzenin tesis edilmesi ve sürekliliği inkılap erkekliği söylemi merkezinde değerlendirilmektedir.
Özet (Çeviri)
Fictions of Man/Masculinity in the Turkish Novel is an interdisciplinary study focusing on Turkish novels published between 1923 and 1938, questioning the conception of power and sociopolitical panorama of the period factually based on the representation of masculinity in these novels, and also making use of fields such as gender criticism, sociology, political science and history, with literature at the center. The study consists of three main sections including Identity, Gender and Man/Masculinity, Sociopolitical Panorama of the Early Republican Period: Identity Searches and Masculinity and When Masculinity Turns into Writing: Masculine Domination, Revolution and Novel titles. The period novel, which is shaped by the concern of placing the nation-state ideology in minds, draws attention with its expression of the idea of 'new life' through male protagonists. The representations of masculinity are related to the identity politics of the period. The new/Kemalist regime, which is the founder of the Republic of Turkey, resorted to the discourse of masculinity both to legitimize its power and to structure social subjectivity/spaces, and created the symbolic space it needed through the gender narrative. In the novels, it has been seen that the revolutionary values are listed as 'ideal masculinity' expectations around the features such as warrior, patriotism, willpower, reformism, and physical strength, and power is embodied/produced within the framework of masculine domination. Provincial and Ottoman masculinities which represent the traditional authority in the period novel, have been feminized and marginalized and dragging the State into the disaster of occupation. The establishment and continuity of the social order is evaluated at the center of the discourse of reform masculinity.
Benzer Tezler
- Türk romanında erkeklik ve milliyetçilik (1908-1923)
Masculinity and nationalism in Turkish novel (1908-1923)
MURAT GÜR
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACİ ABDULLAH ŞENGÜL
- 2000 sonrası Türk romanında toplumsal cinsiyetin edebî söylemler yoluyla üretimi ve temsili
The production and represention of gender in the Turkish novel after 2000 through literary discourse
DERYA GÜLLÜK
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ŞÜKRÜ ÇORUK
- Zadie Smith'in white teeth adlı romanının çevirisindeki 'öteki' kavramına imgebilimsel yaklaşım
The evaluation of 'otherness' concept in white teeth by Zadie Smith and its translation with image studies
EMEL AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Mütercim-TercümanlıkMuğla ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. SERHAT ULAĞLI
- Sema Kaygusuz romanlarında erkeklik: Barbarın Kahkahası üzerine bir inceleme
Masculinity in Sema Kaygusuz's novels: A study on the Barbarian's Laughter
BAŞAK GÜNEŞ ÖZBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiToplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ELVİN DİNLER KISAÇTUTAN
