Geri Dön

Zadie Smith'in white teeth adlı romanının çevirisindeki 'öteki' kavramına imgebilimsel yaklaşım

The evaluation of 'otherness' concept in white teeth by Zadie Smith and its translation with image studies

PDF İndir

  1. Tez No: 209065
  2. Yazar: EMEL AKSOY
  3. Danışmanlar: Y.DOÇ.DR. SERHAT ULAĞLI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mütercim-Tercümanlık, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Translation and Interpretation, English Linguistics and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2007
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 143

Özet

Bir metnin çevirisi yapılırken, çeviri sürecine yön veren birçok önemli etken vardır ve çeviri süreci bu etkenlerden dolayı çesitli asamalardan olusmaktadır. Çeviri metnine, ?çevirmenin amacı, okurun talebi, kültürel, dilsel, dinsel, ırksal, ideolojik özellikleri, çevirinin islevi?? v.b. gibi metin dısı ve metin içi etkenler yön vermektedir. Zaman zaman çeviri metninde, çeviri sürecine yön veren bu etkenlerden dolayı farklılıklar da meydana gelmektedir. Tabii ki, çeviri sürecinde göz önünde bulundurulması gereken tek konu, erek metin toplumuna ait özellikler degildir. Çevirisi yapılacak olan kaynak metnin tam anlamıyla anlasılabilmesi için, onun da toplumsal, kültürel, dilsel, dinsel, ideolojik özelliklerinin degerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, bu çeviri elestirisi çalısmasında hem erek, hem de kaynak metnin çesitli özellikleri kıyaslanarak incelenecektir. Bu sekilde, ?Zadie Smith tarafından yazılan White Teeth adlı romanın çevirisindeki ?öteki? kavramına imgebilimsel yaklasım? konusuyla; Zadie Smith'in White Teeth adlı eseri ve çevirisi nci Gibi Disler kıyaslanarak, degerlendirilmis olacaktır. Yani, detaylı bir çeviri elestirisi çalısması yapılarak, romanda temel olarak islenen ?öteki? teması ve ?toplumların kendi kendilerini ifade etme sekilleri? olarak kabul ettikleri imgelerin, kaynak dilden erek dile aktarımında, zaman, kültür, dil gibi çeviri sürecine yön veren önemli etmenler tarafından nasıl etkilendigi açıklanacaktır. Çevirmenin neye göre, hangi amaçla çevirisini yaptıgı ve çeviri metninde zaman zaman ortaya çıkan degisim stratejileri hakkında da bilgi verilecektir. Bunun yanında, bu çeviri elestirisi, belirli kuramlara dayalı olarak yapılacaktır. Çünkü, henüz çeviri elestirisi yöntemleri hakkında kesin kurallar bulunmadıgından ve hala bu alanda belirsizlikler oldugundan dolayı, çeviri elestirisi çalısmalarında, elestirmenler neye dayanarak, hangi esastan hareket ederek elestiri yaptıklarını bilmelidirler ve bunu belirtmelidirler. Yoksa, her aklına gelen iyi olan bir çeviriyi bile elestirip yerden yere vuracaktır. Aksit Göktürk'ün de belirttigi gibi, çeviri elestirisindeki belirsizlikler, yanlıs, dogru çalısmaları, kısacası yanlıs avcılıgı (yerici elestiri) çeviri yapıtlarına saygıyı azaltacaktır. (Göktürk 1986: 105-108) Herhangi bir kurama dayalı olmadan, ?yanlısdogru? açısından incelenerek yapılan çeviri çalısmaları, bazı çevirilerin hak ettigi degeri görmemesine ve basarılı çevirilerin de sayılarının azalmasına neden olacaktır. Bu çeviri elestirisi, imgebilim çalısma alanından da faydalanılarak yapılmaktadır. Çünkü, çalısmada ele alınan White Teeth eserindeki ?öteki? teması çesitli imgeler ile anlatılmaktadır ve kaynak metindeki bu imgelerin, çevirmen Mefkure Bayatlı tarafından erek metinde nasıl yansıtıldıgı çeviribilim ve imgebilim iliskisi kurularak açıklanacaktır. Çeviribilim ve imgebilim iliskisi göz önünde bulundurularak yapılan bu çalısma, Giris kısmı, I_Zadie Smith, Hayatı ve White Teeth, II_Çevirmen ve Kitap Bilgisi, III_Çeviri Elestirisi ve mgebilim, IV_?Öteki?lik Kuramı ve White Teeth ve Sonuç kısımlarından olusmaktadır. Giris kısmında, bu çalısmanın konu alanı ve kapsamı, amacı, önemi, yöntemsel modeli, bu çalısmanın faydası ve çalısma esnasında karsılasılan sorunlar özetle açıklanarak, ?Zadie Smith tarafından yazılan White Teeth adlı romanın çevirisindeki ?öteki? kavramına imgebilimsel yaklasım? konusuna giris yapılmaktadır. I_Zadie Smith, Hayatı ve White Teeth kısmında, öncelikle kaynak metnin yazarı Zadie Smith'in çocuklugu, gençligi, okul yılları, yani özetle tüm hayatı hakkında bilgi verilmektedir. Bu sekilde, çift kimlige sahip, yirmi altı yasında, Londra'da yasayan Jamaikalı bir kız olan Zadie Smith'in hayatı hakkında bilgi verildikten sonra, bu çalısmada White Teeth adlı eserin seçilmesinin nedeni görülmektedir. Daha sonra, bu kısımda, White Teeth eserinin nasıl bir basarı sagladıgı, okuyucular arasındaki uyandırdıgı etkiler, Zadie Smith ile bu eser hakkında yapılan bir röportaj? v.b. gibi konulara özetle deginilmektedir. Bunun yanında, bu eserin çevirisinin genel bir degerlendirmesi, çalısmada esas olarak ele alınacak kuramcılara dayalı olarak yapılmaktadır. II_Çevirmen ve Kitap Bilgisi kısmında, çevirmen Mefkure Bayatlı hakkında özetle bilgi verildikten sonra, nci Gibi Disler olarak çevrilen White Teeth adlı eserin, kimlik ve milliyet, ırksal ayrımcılık, toplumsal cinsiyet politikası, tarih, din, gelenekler?v.b. gibi temaları açıklanarak, kısaca kitabın özeti yapılacaktır. III_Çeviri Elestirisi ve mgebilim kısmında; öncelikle bu çalısmada temel olarak faydalanılacak olan çeviribilim, çeviri elestirisi ve çeviri kuramları hakkında özetle bilgi verilmektedir. Bu çeviri elestirisi, hiçbir seye dayanılmadan, yanlıs avcılıgı seklinde yapılan elestirilerin aksine, belirlenen bazı kuramcılara, onların temel görüslerine baglı olarak yapılan bir çalısma oldugu için, görüslerinden faydalanılacak olan kuramcılar hakkında bilgi verilecektir. Yani, yapılan degerlendirmede esas olarak görüslerinden yola çıkılan Katharina Reiss, Hans J. Vermeer ve Anton Popoviç gibi kuramcıların çeviri kuramları, özetle açıklanmaktadır. Böylece, bu çeviri elestirisi çalısmasının nasıl ve hangi görüslere göre yapıldıgı açıkça görülmektedir. Daha sonra, bu çalısmada kullanılacak yöntemlerden biri olan imgebilim ve imgebilim kuramları hakkında özetle bilgi verilmektedir. Bu çalısmada, imgebilimsel bir yaklasım ile degerlendirme yapılmasının nedeni ise, romandaki ?öteki? temasının zaman zaman imgelerle anlatılmasıdır. mgebilim kuramları hakkında bilgi verildikten sonra, ?öteki? imgesinin bulundugu kısımlar, çeviri ve imgebilim iliskisi göz önünde bulundurularak açıklanmaktadır. Bu sekilde, imgebilim ve çeviri iliskisinin ne yönde, nasıl oldugu ve birbirlerini hangi açılardan etkiledikleri anlasılmaktadır. Son olarak bu kısımda, White Teeth romanı ve nci Gibi Disler seklindeki çevirisi kıyaslanarak, hakkında bilgi verilen kuramlara ve uygulanacak stratejilere dayalı olarak örneklendirilip, incelenmektedir. IV_ ?Öteki?lik Kuramı ve White Teeth kısmında, öncelikle ?öteki? kavramı hakkında genel olarak bilgi verilmektedir. Daha sonra, White Teeth eserindeki ?öteki? teması üç baslık halinde ele alınarak, bu temanın romanda farklı açılardan nasıl islendigi açıklanmaktadır. Romanda islenen ?öteki? teması sınıflandırıldıktan sonra ise, White Teeth romanı ve nci Gibi Disler seklindeki çevirisi kıyaslanarak, bu çalısmada esas alınacak kuramlar ve uygulanacak stratejiler ısıgında örneklendirilip, incelenmektedir. White Teeth eserindeki ?öteki? konusunun alt baslıkları, I_Etnik Öteki'lik, II_Hiyerarsik-Sosyal Öteki'lik, III_ Toplumsal Cinsiyete Baglı Öteki'lik seklindedir. Ayrıca, bu alt baslıklar tek tek açıklanıp, romandaki kahramanlar da, bu baslıklara göre sınıflandırılmaktadır. Daha sonra ise, bu kısımların çeviri elestirisi, erek ve kaynak metinlerden yapılan alıntıların kıyaslanmasıyla yapılmaktadır. Tabii ki, bu alıntılar kıyaslanırken, Zadie Smith'in ?öteki? temasını anlatmak için kullandıgı imgelerin, erek metinde Mefkure Bayatlı tarafından nasıl aktarıldıgı imgebilimsel olarak degerlendirilecektir. Yani, bu kısımda ?öteki? olma teması ve ?öteki? olan karakterlerin eserdeki ilgili kısımları ve kullanılan imgeler, White Teeth romanı ve çevirisi nci Gibi Disler karsılastırılarak, çalısmada esas alınacak kuramlar çerçevesinde örneklendirilip, incelenmekte ve imgebilimsel açıdan bir çeviri elestirisi çalısması yapılmaktadır. Sonuç olarak, yapılan çeviri elestirisi çalısmasıyla, White Teeth eserinde islenen ?öteki? temasının ve bu temayla ilgili imgelerin, çevirmen Bayatlı tarafından nasıl aktarıldıgı degerlendirilmektedir. Bunun yanında, bir toplumun dilsel, toplumsal, dinsel, ırksal, kültürel özelliklerinin, kaynak metninden erek metne aktarılması esnasında, erek metni nasıl etkiledigi de açıklanmaktadır. Bu sekilde, Zadie Smith'in eserinde isledigi ?öteki? temasının, erek metinde Bayatlı tarafından nasıl aktarıldıgı anlasılmaktadır. Ayrıca, zaman zaman erek metinde, kaynak metinden farklılıkların olusması, nedenleriyle birlikte açıklanacaktır. Tabii ki, kaynak metindeki ?öteki? teması genellikle imgelerle anlatıldıgı için, bu çalısmada imgebilimden de faydalanılacaktır. Smith'in ngiliz toplumunun toplumsal ve kültürel yapısından etkilenerek olusturdugu imgelerin, Bayatlı tarafından Türk toplumunda nasıl sundugu ve toplumun bunları nasıl algıladıgı incelenmektedir. Özetle, White Teeth romanında yogun olarak islenen ?öteki? kavramının, kaynak dilden erek dile aktarılırken, erek dilin kültürüne, diline, dinine, geleneklerine, ideolojisine baglı olarak nasıl aktarıldıgı, bu eserin anlamsal ve sözdizimsel baglarının erek dilde nasıl yaratıldıgı örneklerle açıklanarak degerlendirilmektedir. Bu sekilde, bir çevirmenin çeviri sürecinde, hem erek hem de kaynak metnin, metin içi ve metin dısı özelliklerini kıyaslayarak degerlendirmesi gerektigi anlasılmaktadır. Çünkü, herhangi bir metnin ya da çevirinin olusumunda ve algılanmasında, içinde bulundugu toplumun kültürel, ideolojik, dilsel, dinsel, tarihsel?v.b. özelliklerinin çok fazla önemi vardır ve bir metnin amaçlandıgı sekilde algılanabilmesi için, o metni tek basına degil, onu etkileyen etkenlerle birlikte degerlendirmek gerekir.

Özet (Çeviri)

There are many significiant factors that give direction to the process of translation, while the translation of a text is being done and the process of translation includes various sections with the effects of these factors. The factors, such as ?the aim of the translator, the demand of the reader, the culturel, religious, linguistic and racial characteristics of the reader, the fuction of the translation..etc.? give direction to the text of the translation. In Addition, from time to time, some differences arise in the translation text, because of the factors, giving direction to the process of translation. Certainly, the properties of the target text is not the only issue that should be considered in the process of translation. The cultural, ideological, social, religious and linguistic properties of the source text should be evaulated, so that the source text can be made out completely. Therefore, in this study, the properties of the source and target textes will be analysed by comparing them. It will be made a detailed study with the subject of ?The evaluation of ?otherness? concept in White Teeth by Zadie Smith and its translation with image studies. Therefore, how the theme of the ?otherness? that is mainly dealt with in the White Teeth by Zadie Smith and its translation, nci Gibi Disler by Mefkure Bayatlı and the images that the communities accept as the way of expressing themselves will be made clear. And, it will be given details about the translator?s aim, changing strategies that is sometimes introduced and how the translator makes his translation. Furthermore, this translation criticism study will be made by depending on some theories. Because, translation critics have to know what he will be depended on and which criterions he will take, while making his translation criticism study, as there are not certain rules about the translation criticism study. Othervise, everbody will make negative criticism about even a good translation. Therefore, as Aksit Göktürk has also stated, the uncertainness in the Translation Study, the study of true-false translation, namely being the hunter of false translation (negative criticism) will lessen the respect to the translation works. (Göktürk 1986: 105-108) And these studies cause the depreciation of some translations and the decrease in the number of successful translations. This study will also be done by using image studies. Because, the theme of ?otherness? in White Teeth is told by using some images and how this images, in source text is translated by Bayatlı will be explained by regarding the relationship between translation and image studies. This study that is explained by regarding the relationship between translation and image studies includes six titles, as ?Introduction Part, I_Zadie Smith, Zadie Smith?s Life and White Teeth, II_An Information About The Translator and The Novel III_Translation Criticism and Image Studies, IV_ ?Otherness? Theory, White Teeth and Conclusion Part.? In Introduction Part, the subject of ?The evaluation of `otherness? concept in White Teeth by Zadie Smith and its translation with image studies? is introduced by explaining the subjects, contents, the aim, importance, advantages and studying methods of this study and problems that are faced with in the process of this study, briefly. In I_ Zadie Smith, Zadie Smith?s Life and White Teeth Part, First, it will be given information about the Zadie Smith?s childhood, youth, school years, namely her all life. So, after detailed information is given about Zadie Smith who is a Jamaican girl in 26 age, living in London and has got two identities; it will be explicitly understood why White Teeth is choosen for this translation criticism study. Later, in this part, it will be given information about White Teeth?s successes, its influences on the reader and an interview about this novel with Zadie Smith. In Addition, a general evaluation of White Teeth?s translation will be made, by depending on the theorists that are mainly based on this study. In II_Translator and The Novel Information Part, after brief information is given about the White Teeth?s translator, Mefkure Bayatlı, White Teeth and its translation, nci Gibi Disler will be summarized, by explaining the themes of the identity, nationality, racial discrimination, gender, history, religion, assimilation, traditions, briefly. In II_Translator and The Novel Information Part, first, general information about the concept of ?otherness? is given. Later, ?otherness? theme that is maily told in White Teeth will be explained under three main sections by making detailed translation criticism and giving quotations from the text. After a classification is made in the theme of ?otherness?. White Teeth by Zadie Smith and its translation, nci Gibi Disler by Mefkure Bayatlı will be compared in the lights of determined theories. The titles of ?otherness? theme in White Teeth by Zadie Smith are; I_Racial ?Otherness?, II_ Hierarchic-Social ?Otherness?, III_?Otherness?, caused by Gender. Besides, these sections will be explained and the characters in the novel will be classified according to these titles. Later, a detailed translation criticism study will be done, by giving quotations from the source text and target text. Certainly, while these quotations are being compared, how the images that are used by Zadie Smith in White Teeth are translated by Mefkure Bayatlı in nci Gibi Disler will be analysed by using image studies. That is to say, in this part, ?otherness? theme, related images and characters, accepted as an ?other? in the novel, will be compared and evaulated. In Brief, a translation criticism will be made within the boundaries of the determined theories, by using image studies. In III_Translation Criticism and Image Studies Part, first, it will be given a brief information about the translation studies that is mainly used in this study, such as the translation criticism and translation theories. Because, this study is mainly the study of the translation criticism. As this study is an evaluation that is explained according to some translation theorists and is not only negative criticism of translation or being hunter of true-false translation, it will be given a brief information about the translation theories of some theorists, such as Katharina Reiss, Hans J. Vermeer and Anton Popoviç. Therefore, it will be understood how this translation criticism study is made and which grounds are valid in this study. Later, a brief information will be given about the image studies and its theories that is deteremined as one of the significiant methods of this study. The reason of using image studies in this translation criticism study is readers? meeting with ?otherness? theme as an image in the novel. After information is given about the theories of image study, the sections that include ?otherness? image in White Teeth will be explained by regarding the relation between translation study and image study. So, the relation between image and translation studies is clearly seen. Then, in this part, White Teeth and its translation nci Gibi Disler will be compared by regarding the mentioned theories and giving related quotations from the novel. In Conclusion Part, with the subject of ?The evaluation of ?otherness? concept in White Teeth by Zadie Smith and its translation with image studies?; it will be made clear that how the theme of ?otherness? is transfered form source text to the target text. In Addition, how factors, such as time, culture, language affect the process of translation is explained. So, it will be understood how the theme of ?otherness? is translated by Bayatlı. And, the differences in the target text from the source text will be explained by giving their reasons. Besides, as the theme of ?otherness? is generally told by images, image studies will also be used in this study. It will be evaulated how Bayatlı uses the images that are written by Smith in the target text and how the target text?s reader, conceives these images. In short, how the concept of ?otherness? that is mainly touched on White Teeth by Zadie Smith is translated according to the target language?s culture, language, psyhology, religion, tradition, ideology and how semantic, linguistic connections in source text are created in target text, will be explained by supporting related examples. In this way, it is understood that a translator should evaulate the source text and the target text, by comparing their textual and contextual properties. Because, the culturel, ideological, linguistic, religious and historical properties of a text or a translation is very significiant and a text should be analysed by regarding these properties so that it can be made out, as it is aimed.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    221328

    Cultural clashes in western society in white teeth and the saint of incipient insanities

    İnci gibi dişler ile Araf romanlarındaki batı toplumlarının kültürel çatışmaları

    ÖZLEM GALİP

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2006

    İngiliz Dili ve EdebiyatıSelçuk Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. A. GÜLBÜN ONUR

  2. Tez No

    478662

    The lost souls: Reflections of hybridity and the sense of being the other in multicultural and postcolonial English literature

    Kayıp ruhlar: Sömürgecilik sonrası ve çok kültürlü İngiliz edebiyatında melezlik ve öteki olma duygusunun yansımaları

    ÖNDER ÇETİN

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2004

    İngiliz Dili ve EdebiyatıEge Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. REZZAN SİLKÜ

  3. Tez No

    235473

    Contrasting approaches towards Indian nationalism in Mary Margaret Kaye's Shadow Of The Moon (1957), James Gordon Farrell's The Siege Of Krishnapur (1973) and Zadie Smith's White Teeth (2000)

    Mary Margaret Kaye?in Shadow Of The Moon (1957), James Gordon Farrell?ın The Siege Of Krishnapur (1973) ve Zadie Smith?in White Teeth (2000) romanlarında Hint milliyetçiliğine karşı farklı tutumlar

    FATMA KALPAKLI

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2008

    Batı Dilleri ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    İngilizce Öğretmenliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. A. DENİZ BOZER

  4. Tez No

    809940

    A comparative study of White Teeth by Zadie Smith and the Tobacco Keeper by Ali Bader based on new historicism

    Yeni tarihçilik üzerine Zadie Smith'in Beyaz Dişler'i ile Ali Bader'in Tütün Bakıcısı 'inin karşılaştırmalı bir incelemesi

    ALI MOHAMMED HASSAN AL MESADY

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    Asst. Prof. Dr. MEMBER ASGHAR HEIDARI

  5. Tez No

    902123

    An investigation of immigrants' attitudes towards 'other' immigrants in Zadie Smith's white teeth and Sam Selvon's The Lonely Londoners

    Zadie Smith'in inci gibi dişler ve Sam Selvon'un The Lonely Londoners adlı eserinde göçmenlerin 'diğer' göçmenlere bakış açısının bir incelenmesi

    MUHAMMET GÜNDÜZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2024

    İngiliz Dili ve EdebiyatıKapadokya Üniversitesi

    İngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER FATİH PARLAK

Geri Dön